Το πυκνότερο δίκτυο φαρμακείων στην Ευρώπη έχει η Ελλάδα

Η Ελλάδα έχει το πυκνότερο δίκτυο φαρμακείων στην Ευρώπη, έως έναν βαθμό εξαιτίας του νησιωτικού χαρακτήρα της χώρας. Τον τελευταίο καιρό ισχυροί όμιλοι ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε δίκτυα φαρμακείων και κάποιοι από αυτούς (όπως η Motor Oil) έχουν κάνει τα πρώτα βήματα, στο πλαίσιο ευρύτερων σχεδιασμών στον χώρο της λιανικής. Το ενδιαφέρον νέων παικτών συνδέεται και με το γεγονός πως η αγορά των φαρμακείων βρέθηκε στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος των μνημονίων, αλλά άντεξε και μετρά σήμερα περισσότερα από 10.550 ιδιωτικά φαρμακεία σε όλη τη χώρα, στα οποία απασχολούνται περισσότεροι από 11.000 φαρμακοποιοί. Σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς, πρόκειται για εξέλιξη που δείχνει ότι το φάρμακο είναι μία αγορά «σκληρή» και «ανελαστική». Σήμερα λειτουργούν κάποια δίκτυα συνεργαζόμενων φαρμακείων χωρίς να υπάρχει ισχυρός όμιλος που να έχει αποκτήσει μεγάλο αριθμό αδειών.

Εάν ήθελε κανείς να προσδιορίσει το κύριο γνώρισμα της λιανικής αγοράς φαρμάκων στη χώρα μας, αυτό, σύμφωνα πάντα με την ICAP, είναι η ύπαρξη μεγάλου αριθμού σημείων πώλησης, διάσπαρτων σε όλη την επικράτειά της. Μάλιστα, τo 2022 ο αριθμός των φαρμακείων ανήλθε σε 10.552. Η Ελλάδα διαθέτει το πυκνότερο δίκτυο φαρμακείων στην Ευρώπη, με 101 φαρμακεία/100.000 κατοίκους για το 2022, ενώ η χαμηλότερη πυκνότητα εντοπίζεται σε κάποιες χώρες της Βόρειας Ευρώπης. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ICAP, και με δεδομένες τις ισχύουσες συνθήκες της αγοράς, κατά την τρέχουσα διετία 2025-2026, οι συνολικές πωλήσεις των ιδιωτικών φαρμακείων εκτιμάται ότι θα παρουσιάσουν άνοδο, με χαμηλούς όμως ρυθμούς, δηλαδή με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης κατά 2,3%. Επίσης, οι μέσες πωλήσεις ανά φαρμακείο κατά το 2023 υπολογίζονται σε 537.700 ευρώ περίπου.

Υπάρχουν, όμως, και αδύναμα στοιχεία και σημεία για τα ιδιωτικά φαρμακεία της χώρας μας, όπως τα καταγράφει στην τελευταία κλαδική έκθεσή της (Ιούλιος 2024) η εταιρεία ICAP. Τα λεγόμενα αδύναμα σημεία της αγοράς των ιδιωτικών φαρμακείων της χώρας μας είναι τα ελεγχόμενα και θεσμικά καθορισμένα ποσοστά κέρδους για τους φαρμακοποιούς, οι καθυστερήσεις πληρωμών από τα ασφαλιστικά ταμεία, οι οποίες, όμως, έχουν περιοριστεί δραστικά κατά τα τελευταία χρόνια, καθώς και τα προβλήματα με τη ρευστότητα, τα οποία επιδρούν αρνητικά στη βιωσιμότητα μερίδας των υφιστάμενων φαρμακείων. Η έκρηξη του ηλεκτρονικού εμπορίου συμπιέζει επίσης τα έσοδα των παραδοσιακών φαρμακείων.

Αξίζει να σημειωθεί, μάλιστα, ότι οι συνολικές λιανικές πωλήσεις από τα ιδιωτικά φαρμακεία της χώρας μας εκτιμώνται σε 5,67 δισ. ευρώ για το 2023, αυξημένες κατά 9,1% συγκριτικά με το 2022. Όσον αφορά το 2024, η λιανική αγορά των φαρμακείων έτεινε να διαμορφωθεί στα 5,9 δισ. ευρώ, ενώ τα έσοδα από τις πωλήσεις των φαρμάκων εκτιμάται ότι κάλυψαν ποσοστό 85,1% επί του συνόλου των πωλήσεων από τα ιδιωτικά φαρμακεία για το 2023. Το μερίδιο των παραφαρμακευτικών προϊόντων ανήλθε σε 10%, ενώ το αντίστοιχο των καλλυντικών σε 4,9%, με τις συνολικές πωλήσεις των 327 ηλεκτρονικών φαρμακείων να εκτιμάται ότι ανήλθαν σε 283 εκατ. ευρώ για το 2023, καταγράφοντας άνοδο κατά 4,4%, σε σχέση με το 2022.

Είναι προφανές, όσο και κατανοητό, ότι η ζήτηση φαρμακευτικών και παραφαρμακευτικών προϊόντων ενισχύεται πάντα από την αύξηση της ζήτησης ιατρικών υπηρεσιών, η οποία επηρεάζεται άμεσα από τη γήρανση του πληθυσμού, η οποία βαίνει επίσης αυξανόμενη, και όχι μόνο για την Ελλάδα.

Έτσι, η δημόσια φαρμακευτική δαπάνη διαμορφώθηκε στα 2,002 δισ. ευρώ για το 2021, παραμένοντας στα ίδια επίπεδα σε σχέση με το 2020, ενώ η ιδιωτική φαρμακευτική δαπάνη διαμορφώθηκε σε 1,705 δισ. ευρώ για το 2022, καταγράφοντας αύξηση κατά 6%, συγκριτικά με το 2021. Ενδιαφέρον είναι επίσης το γεγονός ότι η μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών για την αγορά φαρμάκων και άλλων φαρμακευτικών ειδών καλύπτει το 2,9% των συνολικών μηνιαίων αγορών των νοικοκυριών για το 2022.

Πίνακας Α: Κατανομή Φαρμακείων ανά Διοικητική Περιφέρεια (2022)

Πηγή: ΕΛ.ΣΤΑΤ

Πίνακας Β: Δίκτυα Φαρμακείων

Πηγή: ICAP CRIF A.E.