Κρίσιμα φάρμακα: Οι ελλείψεις και οι παράλληλες εξαγωγές

Οι παράλληλες εξαγωγές φαρμάκων αποτελούν ένα πολυσύνθετο και αμφιλεγόμενο θέμα, που έχει προκαλέσει συζητήσεις και αντιπαραθέσεις στην ελληνική κοινωνία και την Ευρώπη. Αυτή η πρακτική, που περιλαμβάνει την αγορά φαρμακευτικών προϊόντων σε χαμηλές τιμές σε μια χώρα και την πώλησή τους σε υψηλότερες τιμές σε άλλη, έχει σοβαρές επιπτώσεις τόσο στην πρόσβαση των ασθενών στα φάρμακα, όσο και στην οικονομία των συστημάτων υγείας.

Στις παράλληλες εξαγωγές φαρμάκων απέδωσε και η υποψήφια πρόεδρος του ΣΕΒ, Ιουλία Τσέτη, τις ελλείψεις των λεγόμενων κρίσιμων φαρμάκων από τα ελληνικά φαρμακεία.

Τι είναι οι παράλληλες εξαγωγές φαρμάκων;

Οι παράλληλες εξαγωγές φαρμάκων αφορούν την εμπορία φαρμακευτικών προϊόντων μεταξύ χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης χωρίς την άδεια του αρχικού κατόχου της άδειας κυκλοφορίας. Φαρμακοποιοί (όπως ανέφερε η κ. Τσέτη) και φαρμακαποθήκες εκμεταλλεύονται τις διαφορές στις τιμές των φαρμάκων που προκύπτουν από τις διαφορετικές πολιτικές τιμολόγησης των φαρμάκων στα κράτη-μέλη της ΕΕ. Τα φάρμακα αγοράζονται σε χώρες με χαμηλότερες τιμές, όπως η Ελλάδα, και εξάγονται σε χώρες με υψηλότερες τιμές, αποφέροντας σημαντικά κέρδη.

Η πρακτική αυτή έχει σημαντικές επιπτώσεις στην αγορά φαρμάκων. Στην Ελλάδα οι παράλληλες εξαγωγές οδηγούν σε έλλειψη συγκεκριμένων φαρμάκων, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να δυσκολεύονται να βρουν τα φάρμακα που χρειάζονται. Η έλλειψη αυτή επηρεάζει ιδιαίτερα τα φάρμακα για σοβαρές ασθένειες.

Νομικό πλαίσιο και ρυθμίσεις

Το νομοθετικό πλαίσιο της ΕΕ επιτρέπει τις παράλληλες εξαγωγές ως μορφή ελεύθερου εμπορίου εντός της εσωτερικής αγοράς. Ωστόσο, οι εθνικές αρχές έχουν το δικαίωμα να επιβάλλουν περιορισμούς για την προστασία της δημόσιας υγείας.

Στην Ελλάδα ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) έχει εφαρμόσει περιορισμούς στις εξαγωγές ορισμένων φαρμάκων όταν υπάρχουν ενδείξεις για ελλείψεις στην εγχώρια αγορά. Παρ’ όλα αυτά, η εφαρμογή αυτών των μέτρων δεν είναι πάντα αποτελεσματική.

Οι θέσεις των φαρμακευτικών εταιρειών

Οι φαρμακευτικές εταιρείες υποστηρίζουν ότι οι παράλληλες εξαγωγές παραβιάζουν τα δικαιώματά τους και απειλούν τη βιωσιμότητα των επιχειρηματικών τους μοντέλων. Υποστηρίζουν ότι η διαφορά στις τιμές των φαρμάκων είναι αποτέλεσμα των πολιτικών τιμολόγησης που επιβάλλουν οι εθνικές αρχές και όχι των δικών τους αποφάσεων. Επίσης, οι εταιρείες υποστηρίζουν ότι οι παράλληλες εξαγωγές υπονομεύουν την ικανότητά τους να επενδύουν σε έρευνα και ανάπτυξη νέων φαρμάκων.

Οι θέσεις των φαρμακαποθηκάριων και των φαρμακείων

Από την άλλη πλευρά, οι φαρμακαποθηκάριοι που ασχολούνται με τις παράλληλες εξαγωγές υποστηρίζουν ότι αυτή η πρακτική είναι νόμιμη και ότι ενισχύει τον ανταγωνισμό στην αγορά φαρμάκων. Οι φαρμακοποιοί συχνά βρίσκονται σε ιδιαίτερη θέση, καθώς πρέπει να ισορροπήσουν μεταξύ της εξυπηρέτησης των ασθενών και της δυνατότητας να επωφεληθούν οικονομικά από τις εξαγωγές.

Οι θέσεις των ασθενών και των ιατρών

Οι ασθενείς και οι γιατροί εκφράζουν ανησυχία για τις ελλείψεις φαρμάκων και τις συνέπειες που έχουν στην υγεία των πολιτών. Οι ασθενείς αναφέρουν περιστατικά όπου αναγκάζονται να αναζητήσουν φάρμακα σε άλλες χώρες ή να καταφύγουν σε εναλλακτικές θεραπείες, που μπορεί να μην είναι εξίσου αποτελεσματικές. Οι γιατροί, από την πλευρά τους, αντιμετωπίζουν προβλήματα στην παροχή συνεχούς και αποτελεσματικής θεραπείας στους ασθενείς τους.

Οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις

Οι παράλληλες εξαγωγές φαρμάκων έχουν επίσης σημαντικές οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις. Οι ελλείψεις φαρμάκων μπορεί να αυξήσουν το κόστος της υγειονομικής περίθαλψης, καθώς οι ασθενείς ενδέχεται να χρειαστούν επείγουσα ιατρική φροντίδα ή νοσηλεία λόγω της αδυναμίας να ακολουθήσουν τη συνιστώμενη θεραπεία. Επίσης, οι ελλείψεις αυτές μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση της θνησιμότητας και της νοσηρότητας, με μακροπρόθεσμες επιπτώσεις στην υγεία του πληθυσμού.

Προτάσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος

Για την αντιμετώπιση του προβλήματος των παράλληλων εξαγωγών φαρμάκων, προτείνονται από τους συνδέσμους της φαρμακοβιομηχανίας διάφορες λύσεις.

Μία από τις προτάσεις είναι η ενίσχυση της εποπτείας και του ελέγχου των εξαγωγών από τον ΕΟΦ. Επίσης, προτείνεται η αύξηση της διαφάνειας στην αγορά φαρμάκων και η δημιουργία μηχανισμών για την έγκαιρη ανίχνευση των ελλείψεων.

Ένα άλλο μέτρο που έχει επανειλημμένα ζητηθεί είναι η αναθεώρηση της πολιτικής τιμολόγησης των φαρμάκων στην Ελλάδα, ώστε να μειωθούν οι διαφορές στις τιμές σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ. Αυτό θα μπορούσε να μειώσει το οικονομικό κίνητρο για τις παράλληλες εξαγωγές. Επιπλέον, θα μπορούσε να εξεταστεί η δυνατότητα δημιουργίας αποθεμάτων φαρμάκων για την κάλυψη των αναγκών της εγχώριας αγοράς σε περιόδους υψηλής ζήτησης.

Οι παράλληλες εξαγωγές φαρμάκων στην Ελλάδα είναι ένα πολύπλοκο ζήτημα, με πολυδιάστατες επιπτώσεις στην υγεία των ασθενών, την οικονομία της υγειονομικής περίθαλψης και τη βιωσιμότητα της φαρμακευτικής βιομηχανίας. Η αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος απαιτεί συντονισμένες προσπάθειες από την κυβέρνηση, τις φαρμακευτικές εταιρείες, τους επαγγελματίες υγείας και τους ασθενείς.

Η ισορροπία μεταξύ της προστασίας των δικαιωμάτων των φαρμακευτικών εταιρειών και της εξασφάλισης της πρόσβασης των ασθενών στα απαραίτητα φάρμακα είναι κρίσιμη. Μόνο με την υιοθέτηση μιας ολοκληρωμένης προσέγγισης και τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων μπορεί να βρεθεί μια βιώσιμη λύση στο ζήτημα των παράλληλων εξαγωγών φαρμάκων, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα τη δημόσια υγεία και την οικονομική βιωσιμότητα.

Διαβάστε επίσης:

Τσέτη: Αναλαμβάνω την ευθύνη να επιλύσω τα προβλήματα του επιχειρείν

Υπερτουρισμός: Το 61% των ταξιδιωτών αποφεύγουν πολυσύχναστους προορισμούς

Προχωρούν οι ηλεκτρικές διασυνδέσεις σε Κυκλάδες και Κρήτη Αττική