THEPOWERGAME
Μόλις λίγες μέρες σε ένα πρόγραμμα νυχτερινής βάρδιας εκτοξεύουν τους ρυθμούς πρωτεΐνης που σχετίζονται με τη ρύθμιση της γλυκόζης στο αίμα, τον ενεργειακό μεταβολισμό και τη φλεγμονή, διαδικασίες που μπορούν να επηρεάσουν την ανάπτυξη χρόνιων μεταβολικών καταστάσεων, όπως ο διαβήτης και η παχυσαρκία.
Το εύρημα, αποτέλεσμα μελέτης από επιστήμονες στο Πανεπιστήμιο της Ουάσιγκτον και στο Εθνικό Εργαστήριο Βορειοδυτικού Ειρηνικού των ΗΠΑ, παρέχει νέες ενδείξεις σχετικά με το γιατί οι εργαζόμενοι σε νυχτερινή βάρδια είναι πιο επιρρεπείς σε διαβήτη, παχυσαρκία και άλλες μεταβολικές διαταραχές.
«Υπάρχουν διαδικασίες που συνδέονται με το κύριο βιολογικό ρολόι στον εγκέφαλό μας που λένε ότι η μέρα είναι μέρα και η νύχτα είναι νύχτα και αφορούν διεργασίες που ακολουθούν ρυθμούς που ορίζονται στο σώμα ανάλογα με την ώρα», δήλωσε ο ανώτερος συγγραφέας της μελέτης Dr. Hans Van Dongen, καθηγητής στο WSU Elson S. Floyd College of Medicine.
«Όταν οι εσωτερικοί ρυθμοί είναι απορυθμισμένοι, έχετε αυτό το διαρκές άγχος στο σύστημά σας που πιστεύουμε ότι έχει μακροπρόθεσμες συνέπειες στην υγεία».
Αν και χρειάζεται περισσότερη έρευνα, ο Dr. Van Dongen ανέφερε ότι η μελέτη δείχνει πως αυτοί οι διαταραγμένοι ρυθμοί μπορούν να παρατηρηθούν σε μόλις τρεις ημέρες, γεγονός που υποδηλώνει ότι είναι δυνατή η έγκαιρη παρέμβαση για την πρόληψη του διαβήτη και της παχυσαρκίας. Μια τέτοια παρέμβαση θα μπορούσε επίσης να βοηθήσει στη μείωση του κινδύνου καρδιακής νόσου και εγκεφαλικού, ο οποίος είναι αυξημένος και στους εργαζόμενους σε νυχτερινή βάρδια.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Journal of Proteome Research και περιελάμβανε ένα ελεγχόμενο εργαστηριακό πείραμα με εθελοντές που τέθηκαν σε προσομοιωμένα χρονοδιαγράμματα νυχτερινής ή ημερήσιας εργασίας για τρεις ημέρες. Μετά την τελευταία τους βάρδια, οι συμμετέχοντες κρατήθηκαν ξύπνιοι για 24 ώρες υπό σταθερές συνθήκες -φωτισμός, θερμοκρασία, στάση και πρόσληψη τροφής- για να μετρήσουν τους εσωτερικούς βιολογικούς τους ρυθμούς χωρίς παρεμβολές από εξωτερικές επιρροές.
Δείγματα αίματος που λήφθηκαν σε τακτά χρονικά διαστήματα κατά τη διάρκεια της 24ωρης περιόδου αναλύθηκαν για τον εντοπισμό πρωτεϊνών που υπάρχουν στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος που βασίζονται στο αίμα. Ορισμένες πρωτεΐνες είχαν ρυθμούς στενά συνδεδεμένους με το κύριο βιολογικό ρολόι, το οποίο διατηρεί το σώμα σε 24ωρο ρυθμό. Το κύριο ρολόι είναι ανθεκτικό σε τροποποιημένα χρονοδιαγράμματα βαρδιών, επομένως αυτοί οι ρυθμοί πρωτεΐνης δεν άλλαξαν πολύ ως απόκριση στο πρόγραμμα νυχτερινής βάρδιας.
Ωστόσο, οι περισσότερες άλλες πρωτεΐνες είχαν ρυθμούς που άλλαξαν ουσιαστικά στους συμμετέχοντες στη νυχτερινή βάρδια σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες στη βάρδια ημέρας.
Εξετάζοντας πιο προσεκτικά τις πρωτεΐνες που εμπλέκονται στη ρύθμιση της γλυκόζης, οι ερευνητές παρατήρησαν μια σχεδόν πλήρη αντιστροφή των ρυθμών γλυκόζης στους συμμετέχοντες στη νυχτερινή βάρδια. Διαπίστωσαν επίσης ότι οι διαδικασίες που εμπλέκονται στην παραγωγή και την ευαισθησία της ινσουλίνης, οι οποίες συνήθως συνεργάζονται για να διατηρούν τα επίπεδα γλυκόζης σε ένα υγιές εύρος, δεν ήταν πλέον συγχρονισμένες στους συμμετέχοντες στη νυχτερινή βάρδια.
Οι ερευνητές είπαν ότι αυτό το αποτέλεσμα θα μπορούσε να προκληθεί από τη ρύθμιση της ινσουλίνης που προσπαθεί να αναιρέσει τις αλλαγές γλυκόζης που προκαλούνται από το πρόγραμμα της νυχτερινής βάρδιας. Υποστήριξαν ότι αυτή μπορεί να είναι μια σωστή απάντηση αυτή τη στιγμή και καθώς τα μεταβαλλόμενα επίπεδα γλυκόζης μπορεί να βλάψουν κύτταρα και όργανα θα μπορούσαν να γίνουν προβληματικά μακροπρόθεσμα.
«Αυτό που δείξαμε είναι ότι μπορούμε πραγματικά να δούμε μια διαφορά στα μοριακά μοτίβα μεταξύ εθελοντών με κανονικά προγράμματα και εκείνων με χρονοδιαγράμματα που δεν ευθυγραμμίζονται με το βιολογικό τους ρολόι», δήλωσε ο Jason McDermott, επιστήμονας υπολογιστών στο τμήμα Βιολογικών Επιστημών του PNNL.
«Τα αποτελέσματα αυτής της κακής ευθυγράμμισης δεν είχαν ακόμη χαρακτηριστεί σε αυτό το μοριακό επίπεδο και με αυτόν τον ελεγχόμενο τρόπο πριν».
Το επόμενο βήμα των ερευνητών θα είναι να μελετήσουν τους πραγματικούς εργαζόμενους για να προσδιορίσουν εάν οι νυχτερινές βάρδιες προκαλούν παρόμοιες αλλαγές πρωτεΐνης σε μακροχρόνια εργαζόμενους σ΄ αυτές τις βάρδιες.