THEPOWERGAME
Για το τι σημαίνει καινοτομία στο χώρο της υγείας και ποια μπορεί να είναι η άμεση εφαρμογή της για τη χώρα μας μίλησε στο powergame.gr ο Αντιπρόεδρος και Γενικός Διευθυντής της και μέλος του ΔΣ του ΣΦΕΕ Σπύρος Φιλιώτης.
- Ποια είναι τα στοιχεία που μπορούν να μετασχηματίσουν την Ελλάδα και να την ορίσουν ως κόμβο καινοτομίας στο χώρο της υγείας;
Η βάση της καινοτομίας είναι η έρευνα και ανάπτυξη νέων φαρμάκων. Η Ελλάδα μπορεί μακροπρόθεσμα να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις που θα καταστήσουν δυνατή την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών επιλογών, από το εργαστήριο μέχρι το φαρμακείο. Χρειάζεται ωστόσο η στήριξη της Πολιτείας ώστε, μακροπρόθεσμα, σε ορίζοντα 10 έως 15 ετών το όραμα αυτό να γίνει πράξη.
Βραχυπρόθεσμα υπάρχει η δυνατότητα ανάπτυξης των κλινικών μελετών στην Ελλάδα, με άμεσες θετικές επιπτώσεις στην πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμα φάρμακα, στην ενίσχυση του Εθνικού Συστήματος Υγείας, στη δημιουργία θέσεων εργασίας και στην Εθνική Οικονομία γενικότερα. Θεωρώ ότι η περαιτέρω ενίσχυση της κλινικής έρευνας στις φάσεις 2 & 3, αποτελεί έναν εφικτό στόχο για τη χώρα μας στα προσεχή χρόνια. Απαραίτητη προϋπόθεση αποτελεί πάντα η στήριξη από πλευράς Πολιτείας, ώστε να υπάρξει ένα ευνοϊκό πλαίσιο διεξαγωγής των κλινικών μελετών.
Για να επιλεγεί μια χώρα στην οποία θα διεξαχθεί μία κλινική μελέτη, χρειάζεται αυτή να διαθέτει ταχύτητα και προβλεψιμότητα, δύο χαρακτηριστικά που συνδέονται με θεσμικές αρμοδιότητες των εμπλεκομένων φορέων: του Υπουργείου Υγείας, του ΕΟΦ, των Νοσοκομείων, των ίδιων των ερευνητών και των Φαρμακευτικών Εταιρειών. Σημασία έχει επίσης ο τρόπος διεξαγωγής, η ποιότητα των δεδομένων που θα προκύψουν και φυσικά το κόστος διεξαγωγής της μελέτης.
Από πλευράς κόστους διεξαγωγής, η Ελλάδα, για τα Ευρωπαϊκά δεδομένα, είναι ανταγωνιστική. Δεν είναι η φτηνότερη αλλά ούτε και η ακριβότερη. Αναφορικά με την ποιότητα και με βάση την δική μας εμπειρία, κινούμαστε επίσης πολύ ανταγωνιστικά.
Εκεί που πάσχει η χώρα μας και χρειάζεται να γίνει πολλή δουλειά είναι η ταχύτητα και η προβλεψιμότητα. Θα πρέπει δηλαδή οι διαδικασίες να μην είναι σύνθετες και χρονοβόρες, ώστε να γνωρίζουν όλοι οι εμπλεκόμενοι τι απαιτείται για τις καταθέσεις των σχετικών φακέλων και πόσος χρόνος απαιτείται για τη λήψη των εγκρίσεων και των σχετικών υπογραφών. Το μεγαλύτερο πρόβλημα εντοπίζεται στα Νοσοκομεία και στους Φορείς Οικονομικής Διαχείρισης.
Αυτό που δεν έχει επιτευχθεί ποτέ ως τώρα στην Ελλάδα είναι να καταφέρει η λειτουργικότητα του συστήματος υγείας να παραμένει ανεπηρέαστη από τις εκάστοτε αλλαγές Κυβερνήσεων και κατ’ επέκταση Προέδρων οργανισμών, διοικήσεων νοσοκομείων κλπ. Αντίθετα. αυτό που συμβαίνει πρακτικά σήμερα είναι, κάθε φορά που αλλάζει ο Υπουργός Υγείας, να διακόπτονται προσωρινά τρέχουσες διαδικασίες για μικρότερο ή μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Εμείς από την πλευρά μας καταβάλλουμε καθημερινά κάθε προσπάθεια να πείσουμε σε κεντρικό επίπεδο την Εταιρεία Lilly, η οποία, όπως και κάθε άλλη Εταιρεία, λαμβάνει αποφάσεις βάσει συγκεκριμένων κριτηρίων, πως η Ελλάδα μπορεί να διεξάγει κλινική έρευνα υψηλού επιπέδου.
Πιστεύουμε στην κλινική έρευνα και επιμένουμε ότι προσφέρει τεράστια προστιθέμενη αξία στη χώρα. Προσφέρει γνώση, δωρεάν φάρμακα, δωρεάν εξετάσεις και την καλύτερη δυνατή περίθαλψη που μπορεί να λάβει ο ασθενής.
Επιπλέον, προσφέρει οικονομικό όφελος η διεξαγωγή της κλινικής έρευνας στη χώρα, με την υποστήριξη των ερευνητικών ομάδων καθώς και την ενίσχυση των Νοσοκομειακών υποδομών.
- Ο κύκλος των ασθενών έχει θετική άποψη για τις κλινικές μελέτες; Υπάρχει αυτή η κουλτούρα στη χώρα μας;
Νιώθω ότι οι σύλλογοι ασθενών έχουν καταλάβει την αξία των κλινικών μελετών και είναι θετικοί ως προς αυτές. Μιλάμε για ανθρώπους που είναι ασθενείς και συνήθως νοσούν σοβαρά. Το γενικό κοινό, ωστόσο, δεν νομίζω πως έχει αυτή την άποψη.
Θα ήταν χρήσιμη μια αναλυτική ενημέρωση των ασθενών από τους γιατρούς τους, ώστε να κατανοήσουν τα οφέλη από τη συμμετοχή τους σε μία κλινική δοκιμή. Θα ήταν επίσης χρήσιμη μια κεντρική προσπάθεια ανάδειξης της αξίας των κλινικών μελετών από πλευράς Πολιτείας με συγκεκριμένα προγράμματα ενημέρωσης, ή ακόμη και εκπαίδευσης κοινού και ειδικών.
Ο ρόλος και των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης θα μπορούσε να είναι κομβικός υποστηρίζοντας τη συνολική προσπάθεια δημιουργίας κουλτούρας κλινικών μελετών στη χώρα μας.
Είναι σημαντικό να υπάρχει δυνατότητα αναζήτησης και εύρεσης των εν εξέλιξη κλινικών μελετών στη χώρα μας από όλους τους ενδιαφερομένους.
Όλα αυτά βεβαίως χρειάζεται να είναι απολύτως ρυθμισμένα με την επικαιροποίηση του σχετικού θεσμικού πλαισίου.
- Αναφέρατε πως η προβλεψιμότητα είναι ένα βασικό σημείο αυτής της αλυσίδας. Η κατάσταση που επικρατεί στη χώρα, δίνει τα περιθώρια για ένα προβλέψιμο περιβάλλον;
Στην Ελλάδα υπάρχουν χρονοδιαγράμματα καθορισμένα από το ρυθμιστικό πλαίσιο σε σχέση με την έγκριση, αξιολόγηση, αποζημίωση και κυκλοφορία ενός φαρμάκου. Στην πράξη ωστόσο δεν τηρούνται πάντα.
Επίσης, για κάθε επιχείρηση, το να μπορεί να κάνει πρόβλεψη σε τι τιμή θα διαθέσει ένα προϊόν την επόμενη χρονιά είναι σημαντικό. Στη φαρμακοβιομηχανία, ο μηχανισμός των υποχρεωτικών επιστροφών δεν επιτρέπει αυτή τη πρόβλεψη, διότι δεν μπορεί να υπολογιστεί σε τι τιμή διατίθεται ένα φάρμακο!
- Μιλώντας για τα εμπόδια στην καινοτομία, το επενδυτικό clawback είναι μια λύση;
Το εν λόγω μέτρο αποδείχθηκε εν μέρει κατάλληλο για τις παραγωγικές επενδύσεις και για το λόγο αυτό αξιοποιήθηκε κυρίως από τις εταιρείες που ενδιαφέρονται να αναπτύξουν μονάδες παραγωγής.
Για την κλινική έρευνα το κακώς ονομαζόμενο «επενδυτικό clawback» δεν έχει λειτουργήσει. Χρειάζεται λοιπόν επαναπροσδιορισμός του συγκεκριμένου μέτρου ώστε να είναι εφαρμόσιμο και για τις επενδύσεις σε κλινική έρευνα με άμεση θετική επίπτωση στους ισολογισμούς των εταιρειών.
- Τι θα πρέπει να γίνει;
Θεωρώ δεδομένο ότι όλοι μας επιθυμούμε ένα σύστημα υγείας βιώσιμο, που θα καλύπτει τις υγειονομικές ανάγκες του πληθυσμού.
Ο τρόπος με τον οποίο έχουν διαμορφωθεί τα συνταξιοδοτικά και υγειονομικά συστήματα στην Ευρώπη, βασίζεται στο μοντέλο της πληθυσμιακής πυραμίδας σύμφωνα με το οποίο οι νέοι πληρώνουν την υγεία των ηλικιωμένων, και που ουσιαστικά πλέον δεν υφίσταται στην Ελλάδα, δεδομένης της συνεχούς αύξησης του ποσοστού των ηλικιωμένων, και της συρρίκνωσης του πληθυσμού των νέων. Το γεγονός αυτό δημιουργεί την ανάγκη ακόμα μεγαλύτερης κρατικής χρηματοδότησης στον τομέα της υγείας, με ταυτόχρονη ανάγκη εύρεσης και νέων μηχανισμών που θα βοηθήσουν την αποδοτικότητα του συστήματος. Για παράδειγμα, αρκετές χώρες (πχ. ΗΠΑ, Κορέα, Κίνα) επενδύουν αρκετά στην ψηφιακή υγεία και τηλεϊατρική, προσφέροντας υπηρεσίες υγείας σε πολύ μεγάλο πληθυσμό ακόμα και σε απομακρυσμένες περιοχές, εφαρμόζοντας έτσι ένα αποδοτικό μοντέλο παροχής υγειονομικής υπηρεσιών υγείας
Ένας άλλος τρόπος βελτίωσης της αποδοτικότητας είναι η χρήση φαρμάκων. Το φάρμακο αποτελεί ένα σχετικά μικρό μέρος της δαπάνης για την υγεία και είναι αποδοτικό εργαλείο περίθαλψης μεγάλου μέρους του πληθυσμού. Τα φάρμακα είναι τα βασικά εργαλεία για την αποτελεσματική αντιμετώπιση πολλών ασθενειών και συγχρόνως εξοικονομούν πόρους από άλλα μέρη του συστήματος υγείας, πχ χειρουργικές επεμβάσεις, νοσηλείες κτλ.
Πιστεύω ότι κοιτώντας προς το μέλλον, η χώρα πρέπει να επενδύσει μεγαλύτερο ποσοστό της συνολικής επένδυσης στην υγεία σε φάρμακα, αλλά και πολύ περισσότερο στην ψηφιακή υγεία.
- Ας μιλήσουμε όμως για την εταιρεία. Θέλετε να μας πείτε λίγα λόγια για τη δομή της;
Ας μιλήσουμε λοιπόν για τον Όμιλο Εταιρειών Φαρμασέρβ. Η Φαρμασέρβ ιδρύθηκε το 1984 από τον πατέρα μου, Διονύση Φιλιώτη και συνεργαζόταν με την διεθνή φαρμακευτική Lilly. Μετά από μια πολύ πετυχημένη δεκαετία, το 1994 έγινε η κοινοπραξία με τη Lilly. Σήμερα ο Όμιλος περιλαμβάνει δύο Εταιρείες: Την Φαρμασέρβ Ελλάς και την Φαρμασέρβ-Lilly, η κάθε μια με την δικιά της γκάμα φαρμάκων και προϊόντων.
Η Lilly ανέκαθεν ήταν Εταιρεία καινοτομίας. Τα τελευταία χρόνια, υπό την προεδρία του David Ricks έχει εξελιχθεί σε παγκόσμιο ηγέτη του χώρου. Σήμερα η Lilly είναι η μεγαλύτερη Εταιρεία στο χρηματιστήριο από όλες τις φαρμακευτικές λόγω της καινοτομίας και του ισχυρότατου pipeline που διαθέτει.
Η συνεργασία μας με την Lilly μας δίνει τη δυνατότητα συνεχούς επένδυσης σε κλινικές μελέτες στην Ελλάδα, για να αναπτύσσουμε και να διαθέτουμε καινοτόμα φάρμακα στους ασθενείς στη χώρας μας.
Ένα από τα πολλά υποσχόμενα νέα φάρμακα μας είναι για την θεραπεία της παχυσαρκίας. H παχυσαρκία δεν αποτελεί ένα θέμα lifestyle. Πρόκειται για μία νόσο και έτσι θα πρέπει να αντιμετωπίζεται, ώστε να υπάρχει η καλύτερη δυνατή διαχείριση και η μικρότερη δυνατή επιβάρυνση της υγείας των Πολιτών. Η παχυσαρκία αποτελεί επίσης σημαντικό παράγοντα κινδύνου για πάρα πολλές άλλες ασθένειες, όπως ο διαβήτης, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, οι νόσοι των νεφρών, ο καρκίνος κ.ά.
Σύντομα θα υπάρχουν σημαντικές θεραπευτικές λύσεις σε αυτό το πεδίο και από την Εταιρεία μας. Αυτό είναι καινοτομία.
Επίσης η Lilly καταβάλει σημαντική ερευνητική προσπάθεια για τη νόσο Αλτσχάιμερ. Για τη συγκεκριμένη νόσο έχει δοθεί ο χαρακτηρισμός «νεκροταφείο των φαρμάκων», καθώς έχουν ερευνηθεί πάρα πολλά μόρια για την αντιμετώπιση της, χωρίς ωστόσο θετικά αποτελέσματα για τους πάσχοντες, αλλά και για τις οικογένειες τους.
Σήμερα βρισκόμαστε εν αναμονή της έγκρισης δύο νέων υποψήφιων φαρμάκων που ευχόμαστε να μας φέρουν πιο κοντά στη βελτίωση της υγείας των ασθενών που υποφέρουν από την πάθηση αυτή.
Στη θεραπευτική περιοχή του σακχαρώδους διαβήτη, οι εξελίξεις είναι ραγδαίες, με την ανάπτυξη μεταξύ άλλων και εβδομαδιαίως χορηγούμενης ινσουλίνης για τους πάσχοντες.
Από την άλλη Εταιρεία του Ομίλου, την Φαρμασέρβ Ελλάς πρόσφατα διαθέσαμε εισπνεόμενη κάνναβη που πιστεύουμε ότι θα αποτελέσει σημαντική λύση σε αρκετούς ασθενείς με σοβαρά νοσήματα.
Καινοτομία είναι όλα αυτά.
- Τα σχέδια για το μέλλον ποια είναι;
Να συνεχίσουμε αυτό που κάνουμε, και ακόμη καλύτερα! Να συνεχίσουμε να αναπτύσσουμε νέα φάρμακα που θα δώσουν λύσεις σε όσους τα έχουν ανάγκη αλλά και να συνεχίσουμε τη διάθεση των καλών παλαιότερων φαρμάκων.
Δυστυχώς, τα παλιά καταξιωμένα φάρμακα με τις χαμηλές τιμές, το clawback και τις υπόλοιπες επιστροφές αποσύρονται από την Ελλάδα και θα πρέπει να λυθεί άμεσα αυτό το θέμα.
Δεν πιστεύω ότι είναι προς όφελος του συστήματος να καταργούνται παλιά καλά φάρμακα.
Οι Έλληνες ασθενείς θέλουν τα καινοτόμα φάρμακα αλλά και τα καλά φάρμακα που ήδη γνωρίζουν.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
