Ιλαρά: Τα συμπτώματα, η θεραπεία και η προστασία από τη νόσο

Έξαρση της ιλαράς παρατηρείται τους τελευταίους μήνες τόσο στη χώρα μας όσο και σε παγκόσμιο επίπεδο.

Τι είναι η Ιλαρά;

Η ιλαρά είναι μια μόλυνση που λαμβάνεται από έναν ιό. Ο ιός της ιλαράς ζει στη βλέννα της μύτης και του λαιμού. Μεταδίδεται μέσω του αέρα και διαδίδεται εύκολα από κάποιον που την έχει και μπορεί να παραμείνει ενεργός σε επιφάνειες και στον αέρα για έως και 2 ώρες.

Είναι πολύ μεταδοτική. Εάν κάποιος δεν έχει εμβολιαστεί και βρίσκεται σε ένα δωμάτιο με κάποιον που έχει ιλαρά, έχει 90% πιθανότητα να την κολλήσει.

Μέρος αυτού που κάνει την ιλαρά τόσο επικίνδυνη είναι ότι μπορεί να είναι ένα άτομο μεταδοτικό 4 ημέρες πριν εμφανίσει το ενδεικτικό εξάνθημα. Έτσι θα μπορούσε εύκολα να μεταδώσει τον ιό χωρίς να γνωρίζει ότι τον έχει. Θα συνεχίσει να είναι μεταδοτικό 4 ημέρες μετά την υποχώρηση του εξανθήματος.

Συμπτώματα ιλαράς

Αν και συνήθως θεωρείται παιδική ασθένεια, όποιος δεν είναι εμβολιασμένος μπορεί να κολλήσει.

Συμπτώματα όπως κόκκινο κνησμώδες εξάνθημα, πυρετός, βήχας και καταρροή συνήθως αρχίζουν να εμφανίζονται μια εβδομάδα μετά την έκθεση και εξελίσσονται σε στάδια σε διάστημα 2-3 εβδομάδων.

Η ιλαρά εμφανίζεται συνήθως σταδιακά σε μια περίοδο περίπου 2-3 εβδομάδων. Τις πρώτες 10-14 ημέρες μετά την επαφή με τον ιό, δεν θα εμφανίζεται κανένα σημάδι. Αυτή είναι η περίοδος επώασης.

Ο υψηλός πυρετός είναι συνήθως το πρώτο σημάδι μόλυνσης μετά το πέρας της περιόδου επώασης. Ο πυρετός θα διαρκέσει 4 έως 7 ημέρες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, μπορεί να εμφανίζονται συμπτώματα όπως:

• Καταρροή
• κόκκινα μάτια
• Πονόλαιμος
• Μικροσκοπικά λευκά εξογκώματα στο στόμα (οι γιατροί ονομάζουν αυτά τα σημεία Koplik)

Μετά από αυτά τα συμπτώματα, εμφανίζεται ένα κόκκινο εξάνθημα. Συνήθως ξεκινά από τη γραμμή των μαλλιών και εξαπλώνεται στο λαιμό, τον κορμό, τα άκρα, τα πόδια και τα χέρια. Καθώς εξαπλώνεται, ο πυρετός μπορεί να φτάσει τους 39^ο C ή υψηλότερα. Τέλος, το εξάνθημα αρχίζει να ξεθωριάζει από την κορυφή του σώματoς προς τα κάτω, ξεκινώντας από το πρόσωπo.

Αιτίες ιλαράς και παράγοντες κινδύνου

Η ιλαρά είναι μια εξαιρετικά μεταδοτική νόσος που αναγνωρίζεται εύκολα από το κόκκινο, κνησμώδες εξάνθημά της που μπορεί να εξαπλωθεί σε ολόκληρο το σώμα. Παρά το εξάνθημα, η ιλαρά είναι στην πραγματικότητα μια ασθένεια του αναπνευστικού που επηρεάζει την αναπνοή.

Προκαλεί βήχα, φτέρνισμα, υψηλό πυρετό και πιθανώς πνευμονία. Η μόλυνση μπορεί να είναι θανατηφόρα. Έως και το 90% εκείνων που δεν έχουν ανοσία θα μολυνθούν επίσης όταν πλησιάσουν κάποιον με ιλαρά που είναι μεταδοτικός, επομένως είναι σημαντικό να λάβουν το εμβόλιο MMR (ιλαράς, παρωτίτιδας και ερυθράς).

Ο κίνδυνος να κολλήσει κάποιος ιλαρά αυξάνεται εάν:

• Δεν έχει εμβολιαστεί, ειδικά εάν είναι νέος ή έγκυος
• Έχει ταξιδέψει εκτός χώρας
• Ζει σε μια περιοχή όπου πολλοί άνθρωποι είναι ανεμβολίαστοι
• Έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε βιταμίνη Α
• Έχει ανοσοανεπάρκεια λόγω άλλης πάθησης ή ιατρικής θεραπείας

Διάγνωση Ιλαράς

Για να καταλάβει κάποιος εάν έχει ιλαρά, ο γιατρός θα εξετάσει πρώτα προσεκτικά το εξάνθημα. Θα ψάξει επίσης για τις μικρές λευκές κηλίδες Koplik μέσα στο στόμα. Μερικές φορές, για να το πιστοποιήσει, μπορεί επίσης να ζητήσει εξέταση αίματος.

Θεραπεία ιλαράς και οικιακές θεραπείες

Εάν κολλήσει κάποιος τον ιό της ιλαράς, τα φάρμακα δεν θα τον θεραπεύσουν. Ο καλύτερος τρόπος για να επιταχύνει την ανάρρωσή του και να αποτρέψει τις επιπλοκές είναι να πίνει πολλά υγρά και να ξεκουράζεται πολύ.

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη θεραπεία για την ιλαρά, αλλά υπάρχουν πράγματα που μπορεί να κάνει εάν νομίζει ότι έχει έρθει σε επαφή με αυτήν.

Εμβολιασμός μετά την έκθεση. Όποιος δεν έχει κάνει ποτέ εμβόλιο κατά της ιλαράς, μπορεί να το κάνει έως και 72 ώρες αφού βρεθεί γύρω από τον ιό. Το εμβόλιο μπορεί να μειώσει τις πιθανότητές να το λάβει και μπορεί να κάνει τα συμπτώματα πιο ήπια αν το κάνει.

Ανοσολογική σφαιρίνη ορού. Αυτή η ένεση πρωτεΐνης μπορεί να ενισχύσει το ανοσοποιητικό σύστημα εάν πρόκειται για έγκυο, πολύ νέο άτομο ή έχει μια πάθηση που το καθιστά αδύναμο. Πρέπει να την κάνει εντός 6 ημερών από την έκθεση στον ιό. Η ένεση μπορεί είτε να αποτρέψει την ιλαρά είτε να εμποδίσει τα συμπτώματα της ιλαράς να είναι σοβαρά.

Εάν η ιλαρά προκαλεί βακτηριακή λοίμωξη, όπως λοίμωξη στο αυτί ή πνευμονία, ο γιατρός μπορεί να συνταγογραφήσει ένα αντιβιοτικό για να την καταπολεμήσει.

Στο σπίτι, μπορεί να ανακουφίσει κάποιος τα συμπτώματα της ιλαράς με:

• ΜΣΑΦ που μειώνουν τον πυρετό όπως ακεταμινοφαίνη, ιβουπροφαίνη ή ναπροξένη. Αντενδείκνυται στα παιδιά η ασπιρίνη.
• Βιταμίνη Α. Τα παιδιά με χαμηλά επίπεδα βιταμίνης Α διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο ιλαράς. Η ενίσχυσή της μπορεί να κάνει τα συμπτώματα της ιλαράς λιγότερο σοβαρά.
• Πολλά υγρά για να ενυδάτωση μετά από πυρετό ή και εφιδρώσεις
• Υγραντήρας για ευκολότερη αναπνοή
• Χαμηλός φωτισμός ή γυαλιά ηλίου για ανακούφιση από τον πόνο στα μάτια που προκαλούνται από τα έντονα φώτα

Επιπλοκές ιλαράς

Στις ΗΠΑ, περίπου 1 στους 4 ανθρώπους που παθαίνουν ιλαρά καταλήγουν στο νοσοκομείο. Τα παιδιά κάτω των 5 ετών και οι ενήλικες άνω των 20 ετών τείνουν να έχουν τα χειρότερα προβλήματα. Αυτά μπορεί να περιλαμβάνουν:

• Μολύνσεις αυτιών. Αυτή είναι μια πολύ συχνή επιπλοκή που προκαλείται από βακτήρια. Μερικές φορές αυτές οι λοιμώξεις του αυτιού προκαλούν μόνιμη απώλεια ακοής.
• Βρογχίτιδα ή λαρυγγίτιδα. Συχνά, ο ιός της ιλαράς προκαλεί φλεγμονή στους βρογχικούς σωλήνες, τις διόδους αέρα προς τους πνεύμονες.
• Διάρροια. Λιγότερο από 1 στα 10 άτομα με ιλαρά παθαίνει διάρροια.
• Πνευμονία. Μπορεί να εξελιχθεί σε σοβαρή μόλυνση των πνευμόνων.
• Εγκεφαλίτιδα, μια εγκεφαλική λοίμωξη που μπορεί να προκαλέσει κώφωση και εγκεφαλική βλάβη. Περίπου 1 στα 1.000 άτομα με ιλαρά νοσούν. Μπορεί να συμβεί αμέσως ή μήνες μετά τη μόλυνση.
• Προβλήματα εγκυμοσύνης όπως χαμηλό βάρος γέννησης, πρόωρος τοκετός ή ακόμα και θάνατος της μητέρας
• Η υποξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα (SSPE) είναι μια πολύ σπάνια επιπλοκή που παρουσιάζουν μερικοί άνθρωποι 7-10 χρόνια μετά την ιλαρά. Το SSPE επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα και είναι θανατηφόρο.

Πρόληψη της Ιλαράς

Εάν κολλήσει κάποιος ιλαρά, θα είναι άρρωστος για μερικές εβδομάδες. Ευτυχώς, μπορεί να προληφθεί.

Οι εμβολιασμοί είναι μακράν ο καλύτερος τρόπος για την πρόληψη της εξάπλωσης της ιλαράς. Χάρη στο εμβόλιο ιλαράς-παρωτίτιδας-ερυθράς (MMR), ο ιός έχει σχεδόν εξαλειφθεί σε παγκόσμιο επίπεδο. Αυτό δεν σημαίνει ότι κανείς δεν παθαίνει ιλαρά πια. Απλά δεν είναι συνεχώς τριγύρω.

Το εμβόλιο MMR είναι 97% αποτελεσματικό μετά από δύο δόσεις. Οι γιατροί συνιστούν στα παιδιά να λαμβάνουν την πρώτη δόση όταν είναι μεταξύ 12 και 15 μηνών και τη δεύτερη μεταξύ 4 και 6 ετών.

Το εμβόλιο είναι ασφαλές για τους περισσότερους ανθρώπους. Αλλά οι έγκυες γυναίκες, τα άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα (από ασθένειες όπως η λευχαιμία και η φυματίωση) και εκείνα με ορισμένες αλλεργίες δεν μπορούν να κάνουν το εμβόλιο. Ως αποτέλεσμα, οι πιθανότητες είναι υψηλότερες να κολλήσουν τον ιό εάν εκτεθούν σε αυτόν.

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες από τη λήψη MMR δεν είναι συχνές, αλλά μπορεί να εμφανιστεί:

• Κόκκινο ή πρησμένο σημείο που έγινε ο εμβολιασμός
• Πυρετός
• Ήπιο εξάνθημα
• Προσωρινός πόνος ή δυσκαμψία στις αρθρώσεις
• Πολύ σπάνια, το εμβόλιο MMR μπορεί να προκαλέσει υψηλό πυρετό ή επιληπτικές κρίσεις.

Το εμβόλιο MMR δεν προκαλεί αυτισμό. Οι ερευνητές έχουν κάνει πολλές μελέτες για το εμβόλιο MMR και τον αυτισμό. Κανένα από αυτά δεν δείχνει καμία σχέση μεταξύ των δύο.

Μερικοί άνθρωποι δεν πρέπει να κάνουν το εμβόλιο MMR. Πιο συγκεκριμένα:

• Αλλεργίες σε οποιοδήποτε από τα συστατικά
• Μια κατάσταση που αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα
• Οικογενειακό ιστορικό προβλημάτων του ανοσοποιητικού συστήματος
• Μια κατάσταση που κάνει το άτομο να μελανιάζει ή να αιμορραγεί εύκολα
• Φυματίωση
• Έγινε λήψη άλλου εμβολίου τις τελευταίες 4 εβδομάδες
• Κάθε είδους ασθένεια προκαλεί εξάντληση

Εάν δεν μπορεί κάποιος να κάνει εμβόλιο MMR, είναι σημαντικό να λάβει μέτρα ασφαλείας για να αποτρέψει τη μόλυνση. Πιο συγκεκριμένα:

• Καλό και συχνό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι.
• Επίδεση τυχόν κοψιμάτων στο δέρμα.
• Κρατώντας τα χέρια μακριά από το πρόσωπο.
• Όχι στην κοινή χρήση σκευών, χαρτοπετσετών ή χαρτομάντιλων με άλλα άτομα.

Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!