THEPOWERGAME
«Πονοκέφαλο» εξακολουθεί να αποτελεί για την κυβέρνηση το πρόβλημα που υπάρχει με τις ελλείψεις φαρμάκων. Ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων σε πράξη του, που ενέκρινε το Συμβούλιο της Επικρατείας, αναφέρει πως οι παράλληλες εξαγωγές και η ενδοκοινοτική διακίνηση συγκεκριμένων φαρμακευτικών προϊόντων απαγορεύονται προσωρινά, σύμφωνα με το Σύνταγμα και το δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παρά τα επανειλημμένα αιτήματα του powergame.gr για παροχή στοιχείων και τη θέση του ΕΟΦ στο συγκεκριμένο θέμα, δεν υπήρξε κάποια ανταπόκριση.
Από την άλλη, απευθυνθήκαμε σε εκπροσώπους του χώρου του φαρμάκου, οι οποίοι κατέθεσαν τις θέσεις τους:
Ο κ. Μιχάλης Χειμώνας, γενικός διευθυντής Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΣΦΕΕ), αναφέρει σχετικά: «Οι ελλείψεις φαρμάκων αποτελούν ένα σημαντικό πρόβλημα πανευρωπαϊκά και παγκόσμια, όχι μόνο στην Ελλάδα, το οποίο συνδέεται, μεταξύ άλλων, και με την έλλειψη πρώτων υλών διεθνώς και είναι αποτέλεσμα της πανδημίας COVID-19. Η Ελλάδα είναι σε καλύτερη θέση από τις περισσότερες χώρες της ΕΕ λόγω της τοπικής παραγωγής, δηλαδή των 44 ελληνικών εργοστασίων που παράγουν γενόσημα.
Ειδικά στην Ελλάδα παρατηρούνται ελλείψεις σε φάρμακα εντός προστασίας και αιτία είναι οι πολύ χαμηλές τιμές (το μέσο πρωτότυπο φάρμακο στην Ελλάδα είναι στο μισό της τιμής του μέσου όρου στην Ευρώπη και στο 1/5 της τιμής στη Γερμανία/Αυστρία), που ευνοούν τις παράλληλες εξαγωγές, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να στερούνται τα φάρμακα που έχουν ανάγκη. Προκειμένου να διασφαλιστεί η επάρκεια των φαρμάκων, ο ΕΟΦ περιορίζεται στην έκδοση, κατά περιόδους, οδηγιών για απαγόρευση εξαγωγών μικρής διάρκειας.
Η απαγόρευση των εξαγωγών αποτελεί μέτρο το οποίο εφαρμόζεται προσωρινά και επιλεγμένα, με στόχο τη διασφάλιση των αναγκών των ασθενών με φάρμακα τα οποία εξάγονται σε άλλες χώρες και ως εκ τούτου καθίστανται σε έλλειψη ή δυσεύρετα για τον Έλληνα ασθενή. Την πρακτική της απαγόρευσης εξαγωγών ακολουθούν, μεταξύ άλλων, η Βουλγαρία, η Τσεχία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Πορτογαλία και η Ρουμανία, χώρες με επίσης πολύ χαμηλές τιμές. Στην Ελλάδα στα τέλη του 2022 εκδόθηκε απαγόρευση εξαγωγών αορίστου διαρκείας για 180 φάρμακα.
Οι προτάσεις που έχει καταθέσει ο ΣΦΕΕ στις εθνικές αλλά και ευρωπαϊκές Αρχές έχουν ως κύριο άξονα τη διαφάνεια και τον έλεγχο της διακίνησης του φαρμάκου. Συγκεκριμένα, από τον Μάιο του 2016 όλες οι φαρμακευτικές εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα στέλνουν σε καθημερινή βάση στον Εθνικό Οργανισμό Φαρμάκων στοιχεία πωλήσεων ανά κωδικό (StockKeepingUnit/SKU) και ανά ΑΦΜ πελάτη, ενώ ενημερώνουν τον ΕΟΦ για οποιαδήποτε προβλήματα εφοδιασμού της αγοράς νωρίτερα, είτε αυτά προκύπτουν από προβλήματα παραγωγής είτε από υπερβολική αύξηση της ζήτησης.
Δυστυχώς, μολονότι αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο παρακολούθησης της αγοράς σε πραγματικό χρόνο, αυτό έχει αδρανήσει, ενώ τα τελευταία χρόνια ο ΕΟΦ δεν δημοσιεύει τα παραπάνω στοιχεία. Στην ομάδα εργασίας που έχει συσταθεί στο υπουργείο και συμμετέχουν όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς για την αντιμετώπιση των ελλείψεων ο ΣΦΕΕ έχει τονίσει ότι απαιτούνται διαφάνεια και έλεγχος μέσω της ψηφιοποίησης. Ήδη το υπουργείο Υγείας έχει αναθέσει σε ανεξάρτητο πάροχο τη δημιουργία πλατφόρμας για την παρακολούθηση της διακίνησης των φαρμάκων και την ενημέρωση γιατρών και πολιτών για το ποια φάρμακα βρίσκονται σε έλλειψη.
Επιπλέον, η εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Οδηγίας για τα ψευδεπίγραφα φάρμακα, που θα ισχύσει στην Ελλάδα από τον Φεβρουάριο 2025, θα βοηθήσει στον έλεγχο της διακίνησης των φαρμάκων και τη μείωση των ελλείψεων».
Από την πλευρά του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου, ο γραμματέας, Μανώλης Κατσαράκης, μιλώντας στο powergame.gr ανέφερε ότι πολλά δημοφιλή και περιζήτητα σκευάσματα έχουν γίνει «στόχος» παράλληλων εξαγωγών σε χώρες του Βορρά λόγω της τιμής που δίνονται. Εδώ και δύο χρόνια, έπειτα από αλλεπάλληλες ενέργειες του Πανελλήνιου Φαρμακευτικού Συλλόγου και συνεργασίας με τον ΕΟΦ, έγινε επέκταση της λίστας των φαρμάκων που απαγορεύεται να γίνονται παράλληλες εξαγωγές. «Όλο αυτό αποδίδει καρπούς», αναφέρει ο κ. Κατσαράκης, με την κατάσταση που επικρατεί αυτήν την περίοδο να μην είναι βέβαια η επιθυμητή όσον αφορά τα αποθέματα σε αντιβιοτικά φάρμακα και αναπνευστικά σκευάσματα, υπάρχουν όμως γενόσημα τα οποία καλύπτουν τις ανάγκες των ασθενών».
Επίσης, για το σχετικό θέμα μίλησε στο powergame.gr ο κ. Θεόδωρος Σκυλακάκης, πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Φαρμακαποθηκάριων, ο οποίος ανέφερε ότι οι παράλληλες εξαγωγές είναι μια διαδικασία απολύτως σύννομη, όταν γίνονται με δύο προϋποθέσεις: από φαρμακαποθήκες και όταν δηλώνονται κανονικά στον ΕΟΦ. Οποιαδήποτε άλλη μορφή παράλληλης εξαγωγής, που είτε δεν γίνεται από φαρμακαποθήκες είτε γίνεται από φαρμακαποθήκες αλλά δεν δηλώνονται στον ΕΟΦ, αυτομάτως χάνει κάθε έννοια νομιμότητας.
Επισήμανε επίσης ότι υπάρχει ένας μύθος ότι η Ελλάδα είναι πολύ μεγάλος εξαγωγικός παράγοντας. Τα νούμερα το διαψεύδουν αυτό. Η Γερμανία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας στην Ευρώπη, με τις γερμανικές εταιρείες να εξάγουν προϊόντα περίπου 2,5 δισ. ευρώ, με το νούμερο αυτό να αντιστοιχεί στο 12% της δαπάνης τους. «Η Ελλάδα μετά και τις τελευταίες απαγορεύσεις φτάνει τα 200 εκατ. ευρώ με μια φαρμακευτική δαπάνη 3,7 δισ., που είναι η βασική, και 1,7 να είναι η υπέρβαση. Άρα η Ελλάδα σήμερα εξάγει κάτι λιγότερο από το 5% του ύψους της δαπάνης της, όταν η Γερμανία εξάγει το 12%. Η Γαλλία εξάγει επίσης 10%-11%. Συνεπώς, ο μύθος ότι οι χώρες του Νότου εξάγουν, οι πτωχοί πουλάνε στους πλούσιους, δεν ισχύει», υποστήριξε.
Εξηγώντας τη διαδικασία των παράλληλων εξαγωγών, ο κ. Σκυλακάκης αναλύει ότι εξήγησε πως ο νόμος προβλέπει σε realtime να ανεβαίνουν στο portal του ΕΟΦ το πλήθος των τεμαχίων που εξήγαγε μια εταιρεία ανά κωδικό, τη χώρα στην οποία στάλθηκαν και τα serial numbers των κουπονιών, τα οποία ακυρώνονται αυτόματα, ώστε το φάρμακο να μην μπορεί να συνταγογραφηθεί. Αυτή είναι η διαδικασία που ακολουθεί το 95% των χονδρεμπόρων.
Υπάρχει όμως, όπως ανέφερε, και κάποιο ελάχιστο ποσοστό φαρμακαποθηκάριων που λειτουργούν διαφορετικά και με τη συνεργασία άλλων εργαζομένων στο φάρμακο συγκεντρώνουν φάρμακα και τα εξάγουν παράνομα στο εξωτερικό. «Οι εκτιμήσεις μιλάνε για 250-300 εκατ. ευρώ, που σημαίνει ότι πλέον ενδέχεται να ξεπερνάνε και τις νόμιμες. Εμείς λέμε πολύ συχνά ότι οι απαγορεύσεις με τον τρόπο που επιβάλλονται είναι μία τρύπα στο νερό… Ουσιαστικά αυτό που κάνουν είναι να μεταθέσουν μια κερδοφορία από τους νόμιμους και φορολογούμενους που δικαιούνται να κάνουν αυτήν τη δουλειά σε παράνομους, οι οποίοι φοροδιαφεύγουν και δεν δικαιούνται».
Στην ερώτηση αν οι παράλληλες εξαγωγές ευθύνονται για τις ελλείψεις, η απάντηση είναι σαφής και ξεκάθαρη: «Όχι». Ο κ. Σκυλακάκης υποστήριξε επίσης ότι υπάρχουν μελέτες του ΕΜΑ που αναφέρουν ότι οι παράλληλες εξαγωγές είναι ο τρόπος να αντιμετωπιστούν οι ελλείψεις στις χώρες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, όπως είπε, είναι ο ΙΦΕΤ, ο οποίος αγοράζει από παράλληλους εξαγωγείς άλλων χωρών για να καλύψει ελλείψεις στην ελληνική αγορά».
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
