THEPOWERGAME
Ο αρχιτέκτονας David Alan Chipperfield ήταν ο μεγάλος νικητής της χρονιάς και έλαβε το φετινό βραβείο Pritzker σε μια ιδιαίτερη τελετή στην Αθήνα.
Το Βραβείο Pritzker, που μετρά 44 χρόνια ζωής, απονέμεται ετησίως σε εν ζωή αρχιτέκτονες από το Ίδρυμα Χάιατ και θεωρείται το κορυφαίο στον κόσμο για την αρχιτεκτονική. Καθιερώθηκε το 1979 από τον Τζέι Α. Πρίτσκερ και τη σύζυγό του Σίντι, ενώ χρηματοδοτείται από την οικογένεια Πρίτσκερ. Οι υποψήφιοι για το βραβείο συναγωνίζονται με τους καλύτερους αρχιτέκτονες σε ολόκληρο τον κόσμο. Ο νικητής λαμβάνει το ποσό των 100.000 ΗΠΑ, όμως η φήμη που αποκτά είναι σπουδαιότερη.
Στα 44 χρόνια που απονέμεται το Pritzker, μόνο έξι γυναίκες έχουν λάβει το σημαντικότερο βραβείο στην αρχιτεκτονική. Από την Dame Zaha Hadid έως την Anne Lacaton, αυτές οι έξι γυναίκες βραβευμένες με το Pritzker έχουν μείνει αξέχαστες στον ανδροκρατούμενο χώρο της αρχιτεκτονικής:
Αννα Λακατόν
Απόφοιτος της Αρχιτεκτονικής Σχολής του Μπορντό και κάτοχος μεταπτυχιακού στο ίδιο πανεπιστημιακό ίδρυμα η Anna Lacaton έχει μια κοινωνικοπολιτική ματιά στα σχέδιά της. Το 1989 άνοιξε αρχιτεκτονικό γραφείο με τον Jean-Philippe Vassal και τα έργα του επικεντρώνονται στο χαμηλό κόστος και την βελτίωση της ζωής κατοίκων σε υποβαθμισμένες περιοχές.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Πολλές από τις δουλειές τους αποτελούν υβρίδια μιας σύγχρονης αρχιτεκτονικής αντίληψης με διαφορετική φιλοσοφία που διαταράσσει τις συμβατικές φόρμες της οικοδομής. Μεταξύ αυτών η ανάπλαση του Palais de Tokyo στο Παρίσι και η Σχολή Αρχιτεκτονικής στη Νάντη.
Ιβόν Φάρελ και Σέλεϊ Μακναμάρα
Οι Ιρλανδές Ιβόν Φάρελ και Σέλεϊ Μακναμάρα, συνιδρύτριες του αρχιτεκτονικού γραφείου Grafton Architects του Δουβλίνου -ιδρύθηκε το 1978-, τιμήθηκαν με το βραβείο Pritzker το 2020. Οι δύο κυρίες είναι και οι μοναδικές Ιρλανδές που βραβεύονται με αυτό.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Η επιτροπή αναφέρθηκε για την βράβευση τους ότι είναι «πρωτοπόρες σε έναν τομέα ο οποίος παραδοσιακά ελέγχεται από άντρες και είναι ακόμη και σήμερα ένα επάγγελμα κυριαρχούμενο από άντρες», αλλά και ως «φάρους για άλλους, καθώς σφυρηλατούν την παραδειγματική επαγγελματική διαδρομή τους».
Με υποδειγματικό έργο οι δυο σπουδαίες γυναίκες της αρχιτεκτονικής προτάσσουν τη βαθιά κατανόηση και την έντονη παρατήρηση, τον βαθύ σεβασμό στον πολιτισμό κάθε χώρου και το πλαίσιο για να δημιουργήσουν κτίρια που ανταποκρίνονται καλύτερα στο περιβάλλον και τον αστικό ιστό, πράγμα που σημαίνει τη βελτίωση της ποιότητας ζωής όχι μόνο για τους χρήστες των κτιρίων τους αλλά και για τον περίγυρό τους.
Κάρμε Πιζέμ
Γεννημένη το 1962 στην πόλη Ολότ, στην επαρχία Τζιρόνα της Ισπανίας, η Κάρμε Πιζέμ ολοκλήρωσε τις σπουδές της στην Αρχιτεκτονική στην Ανώτατη Τεχνική Σχολή Αρχιτεκτονικής της Βαλές το 1987, και το 1988 ξεκίνησε το δικό της αρχιτεκτονικό γραφείο δίπλα στους Rafael Aranda και Ramon Vilalta, το οποίο είναι σήμερα γνωστό ως RCR ARQUITECTES, στη γενέτειρα και των τριών, την Ολότ.
Οι τρεις φίλοι, άνοιξαν το γραφείο τους αμέσως μετά το πέρας των σπουδών τους, χωρίς καμία προηγούμενη πρακτική άσκηση. Έτσι, η Κάρμε Πιζέμ εξελίχθηκε ως αρχιτέκτονας δίπλα σε αυτούς τους δύο συναδέλφους της.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Το 2005 η ίδια έλαβε το Εθνικό Βραβείο Αρχιτεκτονικής της Καταλονίας και το 2008 τιμήθηκε με το παράσημο του Ιππότη Γραμμάτων και Τεχνών της Γαλλικής Δημοκρατίας.
Με ορμητήριο το γραφείο στην πόλη Ολότ, η Κάρμε Πιζέμ και οι συνεργάτες της έχουν κερδίσει πολλούς εθνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς και βραβεία καθώς και τη διεθνή αναγνώριση. Σους διαγωνισμούς που έχουν κερδίσει συμπεριλαμβάνεται ένας Φάρος στην Punta Aldea το 1988 και το Κέντρο Τέχνης La Cuisine στη Γαλλία το 2009.
Η Κάρμε Πιζέμ, μαζί με τους δύο συναδέλφους της, έχει γράψει πολλά δοκίμια και άρθρα σχετικά με την αρχιτεκτονική και το τοπίο, ενώ έχει προσκληθεί να δώσει διαλέξεις σε πολλές ισπανικές και ξένες πόλεις. Σημαντικό μέρος του αρχιτεκτονικού έργου τους, έχει δημοσιευτεί σε βιβλία και σε εξειδικευμένα και μη περιοδικά.
Από τα σημαντικότερα έργα των RCR Arquitectes είναι η Νομική Σχολή της Τζιρόνα, η Γέφυρα και οι εξωτερικοί χώροι στη La Vila de Trincheria στην Vall de Bianya, το M-Lidia house, καθώς και το Οινοποιείο Bell-lloc, όλα στη Τζιρόνα.
Kazuyo Sejima
Η καταξιωμένη Ιαπωνέζα Kazuyo Sejima ήταν η πρώτη γυναίκα που ανέλαβε διευθύντρια του τομέα της αρχιτεκτονικής για την Biennale της Βενετίας, το 2010.
Η Kazuyo Sejima είναι διεθνώς γνωστή για τα ιδιαιτέρως εντυπωσιακά κτίρια που έχει σχεδιάσει. Κάποια από αυτά είναι το New Museum στη Νέα Υόρκη και το εκπληκτικό Glass Pavilion στο Οχάιο. Ακόμη, ένα στοιχείο που την κάνει να ξεχωρίζει είναι το γεγονός πως τα κτίριά της δένουν αρμονικά με το τοπίο.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Οι καθαρές τους γραμμές, τα υλικά και το design τους, προωθούν συνολικά μια μοντέρνα πλευρά της αρχιτεκτονικής.
Στα έργα της αγαπά να χρησιμοποιεί το γυαλί, ένα clean υλικό που επιτρέπει στο φυσικό φως να εισέρχεται στον χώρο, καταρρίπτοντας σε έναν βαθμό τα όρια μεταξύ εσωτερικού και εξωτερικού.
Ζάχα Χαντίντ
Η Ζάχα Χαντίντ ήταν η πρώτη γυναίκα του τιμήθηκε με το βραβείο αρχιτεκτονικής Pritzker το 2004.
Γεννήθηκε στη Βαγδάτη. Σπούδασε μαθηματικά στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού πριν μετακινηθεί στην Αρχιτεκτονική Σχολή της Αρχιτεκτονικής Ένωσης Λονδίνου.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Μετά την αποφοίτησή της συνεργάστηκε με τους αρχιτέκτονες δασκάλους της, τον Έλληνα Ηλία Ζέγγελη και τον Ολλανδό μαθητή του Ρεμ Κούλχαας στο Γραφείο για τη Μητροπολιτική Αρχιτεκτονική (OMA – Office for Metropolitan Architecture). Εκεί έγινε συνέταιρος το 1977.
Το 1980 άνοιξε στο Λονδίνο το δικό της αρχιτεκτονικό γραφείο. Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980 δίδαξε επίσης στην Αρχιτεκτονική Ένωση του Λονδίνου. Το 2002 η Χαντίντ κέρδισε τον διεθνή διαγωνισμό σχεδίου για να σχεδιάσει το νέο γενικό σχέδιο πόλης της Σιγκαπούρης.
Τα πρωταρχικά έργα και τα τοπογραφικά της Χαντίντ, που δεν υλοποιήθηκαν ποτέ, αποδεικνύουν την έντονη και ισχυρή σχέση της κίνησης και της ενέργειας με την “κτιριογλυπτική”. Η κίνηση είναι μια ελεγχόμενη έκρηξη που ασχολείται με τη σύνθεση διαδρομών που διασταυρώνονται και με όγκους που γίνονται δυναμικές μορφές και όχι στατικές.
Το πρωτοποριακό όραμα της Zaha Hadid μεταμόρφωσε την αρχιτεκτονική για τον 21ο αιώνα και κέντρισε τη φαντασία των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Κάθε ένα από τα έργα της επαναπροσδιόρισε τι είναι δυνατό με το σκυρόδεμα, το ατσάλι και το γυαλί, συνδυάζοντας την ακλόνητη αισιοδοξία της για το μέλλον και την εμπιστοσύνη στη δύναμη της δημιουργικότητας με εξελιγμένες εξελίξεις στον σχεδιασμό, τα υλικά και την κατασκευή.