THEPOWERGAME
Το 2017, οχτώ δυναμικές και πεισματάρες γυναίκες, σε μια μελανή περίοδο για τη χώρα που το δημοσιονομικό χρέος και ο υψηλός δείκτης ανεργίας, μονοπωλούσαν το ενδιαφέρον στα ΜΜΕ, αποφάσισαν να βάλουν στο τραπέζι έναν παράγοντα που μέχρι τότε παρέμενε στην αφάνεια – αυτόν της γυναικείας ενδυνάμωσης – και να δημιουργήσουν το Women Act. Κύριος στόχος της οργάνωσης είναι η υποστήριξη των γυναικών στο να διεκδικούν θέσεις ευθύνης και ηγεσίας στη δημόσια σφαίρα, από όποιον επαγγελματικό κλάδο και κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον και αν προέρχονται, ενώ παράλληλα συμβάλλει ενεργά στη δημιουργία προτύπων, αλλά και αμφισβητεί τα βαθιά εμπεδωμένα έμφυλα στερεότυπα.
Η Δρ Μαρία Γιαννιού, εκ των συνιδρυτών του Women Act, είναι παράλληλα, Empowerment & Leadership Coach και Corporate Trainer. Έχει συνεργαστεί με κρατικούς και ιδιωτικούς φορείς και ακαδημαϊκά ιδρύματα, ενώ το ακαδημαϊκό της έργο έχει ευρέως δημοσιευθεί. Σε συνέντευξή της στο powergame.gr αναφέρεται στο πώς η εν λόγω οργάνωση έχει εξελιχθεί μέσα στην τελευταία πενταετία, κάνει έναν απολογισμό για το κοινωνικό αποτύπωμα που έχει αφήσει και αποκαλύπτει τα άμεσα σχέδια της διοίκησης, μοιράζεται τη δική της οπτική για το πώς οι γυναίκες αντιμετωπίζονται στην Ελλάδα, ενώ δίνει τροφή για σκέψη σε θέματα ηγεσίας.
- Κυρία Γιαννιού, τι είδους δράσεις σχεδιάζετε στο Women Act;
Μία από τις εμβληματικές δράσεις της οργάνωσης είναι οι Ακαδημίες Ηγεσίας, οι οποίες είναι διαδραστικά workshops που βασίζονται σε τεχνικές βιωματικής εκπαίδευσης ενηλίκων. Οι συμμετέχουσες έχουν την ευκαιρία να ενισχύσουν τις ηγετικές τους δεξιότητες και να κατανοήσουν πλήρως τις προκλήσεις που συνδέονται με το φύλο και πως μπορούν να τις αντιμετωπίσουν στον χώρο εργασίας.
Παράλληλα, μέσω των Women Act Aperitifs, που διοργανώνονται μία φορά τον μήνα, δημιουργούμε δίκτυα γυναικών και προσκαλούμε γυναίκες να μοιραστούν την ιστορία και τις εμπειρίες τους. Σκοπός είναι όχι μόνο η δικτύωση αλλά και η ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών με σκοπό την καταπολέμηση στερεοτυπικών αντιλήψεων. Ταυτόχρονα, σε συνεργασία με οργανισμούς, του ιδιωτικού και του δημόσιου φορέα, αλλά και διεθνείς οργανισμούς, η Women Act πραγματοποιεί δράσεις με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση γύρω από τα ζητήματα έμφυλων ανισοτήτων. Η τελευταία μας καμπάνια ευαισθητοποίησης έγινε σε συνεργασία με τη ΔΕΗ για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι υλοποιούμε σειρά πρωτοβουλιών και προγραμμάτων. Πρόσφατα, με την χρηματοδότηση της Πρεσβείας των ΗΠΑ στην Ελλάδα, δημιουργήσαμε την πρώτη και μοναδική διαδικτυακή πλατφόρμα στην Ελλάδα, το www.womencandidates.gr, που υποστηρίζει ενεργά γυναίκες που επιθυμούν να θέσουν υποψηφιότητα στις εκλογές.
- Τελικά πόσο ορατές είναι οι γυναίκες στη δημόσια σφαίρα; Εστιάζοντας στην ελληνική πραγματικότητα, πιστεύετε ότι το έδαφος είναι πρόσφορο για να διεκδικήσουν θέσεις ευθύνης;
Οι γυναίκες, δυστυχώς, δεν είναι αρκετά ορατές στη δημόσια σφαίρα. Ο λόγος ανήκει, επί το πλείστον, στους άνδρες. Και όποιος κατέχει τον λόγο, κατέχει και τη δύναμη να ενεργεί. Δηλαδή, να διαμορφώνει πολιτικές και να αποφασίζει για την υλοποίησή τους. Στην Ελλάδα, είμαστε ακόμα μακριά από το να θεωρούμε κανονικότητα τον γυναικείο δημόσιο λόγο.
Ακόμα μας ξενίζει μια γυναίκα στο ανώτατο αξίωμα της χώρας και ακόμα ασχολούμαστε περισσότερο με το τι ρούχα φοράει και το πόσο περιποιημένη είναι μια πολιτικός και λιγότερο με τις απόψεις της για τα βασικότερα κοινωνικά ζητήματα! Οπότε, δεν θα έλεγα ότι το έδαφος είναι πρόσφορο. Εκείνο, ωστόσο, που με χαροποιεί ιδιαιτέρως, είναι ότι έχουμε αρχίσει ως κοινωνία να συζητάμε ανοιχτά για το ζήτημα της υποεκπροσώπησης των γυναικών σε θέσης ευθύνης και ηγεσίας. Και είναι ένα πρώτο μικρό, αλλά ουσιαστικό, βήμα για να αρχίσουμε συλλογικά να αμφισβητούμε μη λειτουργικές πρακτικές και να καταρρίπτουμε στερεότυπα και αντιλήψεις που δεν εξυπηρετούν παρά μία προνομιακή μερίδα της κοινωνίας.
- Οι «Επικίνδυνες», η εκπομπή που τοποθετεί τις έμφυλες ανισότητες στο επίκεντρο, επέστρεψε στην ΕΡΤ2 με 12 καινούρια επεισόδια. Τι διαφορετικό θα δούμε από αυτή τη σεζόν;
Φέτος, κάθε επεισόδιο επικεντρώνεται σε μια θεματική της έμφυλης ισότητας μέσα από τη ματιά μιας πρωταγωνίστριας ή και ενός πρωταγωνιστή. Μιλάμε για τη σχέση των γυναικών με την ηγεσία, με την οικονομία, με το κλίμα. Μιλάμε για την αναπηρία και τα πρότυπα, για τον σεξισμό, την έμφυλη βία, αλλά και για το πώς οι άνδρες μπορούν να σταθούν αλληλέγγυοι στα αιτήματα των διάφορων θηλυκοτήτων.
- Για να αυξηθεί ο αριθμός των γυναικών που βρίσκονται ψηλά στην ιεραρχία του κλάδου στον οποίο εργάζονται θα πρέπει να δέχονται ερεθίσματα και να παραδειγματίζονται από άλλες επιτυχημένες γυναίκες που δε διστάζουν να μοιραστούν τις γνώσεις και τις προσωπικές τους εμπειρίες. Στην Ελλάδα υπάρχει ικανοποιητικός αριθμός θετικών γυναικείων προτύπων;
Η έλλειψη προτύπων είναι, όχι μόνο εμφανής, αλλά συμβάλει στη διαιώνιση των στερεοτύπων σχετικά με τις έμφυλες κοινωνικές προσδοκίες και ρόλους. Δυστυχώς, ακόμα και σήμερα εξακολουθούμε να δεχόμαστε πληθώρα πληροφοριών (λεκτικών και εξωλεκτικών) που προωθούν ένα παρωχημένο πρότυπο γυναικείας εμφάνισης και συμπεριφοράς. Αλλά, όσο συνεχίζουμε να μην βλέπουμε γυναίκες σε θέσεις ευθύνης και ηγεσίας, τόσο συνεχίζουμε να θεωρούμε φυσιολογικό ότι αυτές οι θέσεις ανήκουν αποκλειστικά και δικαιωματικά στους άνδρες. Εδώ, χρειαζόμαστε μια ανατροπή. Μία ρήξη με τις ασυνείδητα αναπαραγόμενες πατριαρχικές πεποιθήσεις. Και αυτό θα γίνει σταδιακά, αν όλο και περισσότερες γυναίκες βγαίνουν μπροστά και διεκδικούν το αυτονόητο: το να είναι ορατές στη δημόσια σφαίρα.
- Εκτός από συνιδρύτρια του Women Act είστε και Empowerment & Leadership Coach – Εκπαιδεύτρια Ενηλίκων. Από την εμπειρία σας, ποιο θεωρείτε ότι είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο που αντιμετωπίζουν αυτή τη στιγμή οι γυναίκες στην αγορά εργασίας και ποιο εκείνο που θέτουν οι ίδιες στον εαυτό τους;
Θα έλεγα ότι ένα από τα κυριότερα εμπόδια που καλούνται να διαχειριστούν οι γυναίκες είναι ο τρόπος με τον οποίον είναι δομημένη η αγορά εργασίας: έχει δομηθεί από άνδρες και εξυπηρετεί, πρωτίστως, τις ανάγκες των ανδρών. Δεν έγινε εσκεμμένα, αλλά ακολούθησε μια ιστορική πορεία η οποία βρήκε τις γυναίκες της νέας μεταβιομηχανικής εποχής να προσφέρουν τόσο εργασία επ’ αμοιβή όσο και να διαιωνίζουν το αναχρονισμένο κληρονομούμενο πατριαρχικό μοντέλο της οικιακής αντιπαραγωγικής μη έμμισθης εργασίας. Αυτός ο άνισος καταμερισμός εργασίας μεταξύ ανδρών και γυναικών αποτελεί, θεωρώ, το βασικότερο εμπόδιο για την επαγγελματική ανέλιξη των γυναικών.
Κοινώς, δεν πιστεύω ότι εμείς οι ίδιες οι γυναίκες βάζουμε εμπόδια στον εαυτό μας. Έχουμε τα προσόντα, τις δεξιότητες και τη δύναμη να διεκδικήσουμε . Αλλά αν δεν αλλάξει άρδην και ο τρόπος με τον οποίο είναι σήμερα δομημένος ο χώρος εργασίας, αν δεν αρχίσουν τα στερεότυπα να καταρρίπτονται, τότε ο αγώνας μας θα εξακολουθεί να είναι άνισος.
- Ηγέτης γεννιέται κανείς ή γίνεται;
Σίγουρα γίνεται. Η ηγεσία δεν είναι χάρισμα. Είναι η ικανότητα που αποκτά ένας άνθρωπος, σταδιακά και συνειδητά, στο να πλησιάζει τους ανθρώπους γύρω του με αυθεντικότητα, στο να προσαρμόζεται και να διαχειρίζεται την αλλαγή, στο να αποβάλλει συμπεριφορές μη λειτουργικές, στο να αναζητά διαρκώς τη γνώση, του εαυτού του πρωτίστως και του κόσμου που τον περιβάλλει.
Η οικονομική ύφεση, η πανδημία και τώρα η ενεργειακή κρίση και ο πληθωρισμός αναγκάζουν τις επιχειρήσεις να επιδείξουν γρήγορα αντανακλαστικά και ευελιξία. Πώς αλλάζει το υφιστάμενο μοντέλο ηγεσίας και ποιος θεωρείται ηγέτης σήμερα;
Θεωρώ ότι η ηγεσία σήμερα είναι άρρηκτα συνδεδεμένη όχι μόνο με την ικανότητα της προσαρμοστικότητας στην αλλαγή, αλλά και με τη δεξιότητα της αυτοηγεσίας. Στο παραδοσιακό μοντέλο ηγεσίας, οι ακόλουθοι αποζητούν την καθοδήγηση και δέχονται την υπακοή ως μέρος της σχέσης εξουσίας που επιβάλει ο ηγέτης. Σήμερα, πλέον, αυτή η προσέγγιση είναι ξεπερασμένη. Ηγέτης και ηγέτιδα δεν είναι απαραίτητα εκείνος και εκείνη που θα καθοδηγήσει και θα υποδείξει τι πρέπει να γίνει. Είναι εκείνος και εκείνη που αποζητά διαρκώς την αυτογνωσία και που μέσα από το παράδειγμα, εμπνέει τους άλλους ανθρώπους και τους κινητοποιεί να γίνουν με τη σειρά τους πραγματικοί ηγέτες του εαυτού τους.