Που βρίσκεται σήμερα η Ελλάδα, όσον αφορά τον φιλόδοξο στόχο της ΕΕ για την επίτευξη του 33% στη συμμετοχή των γυναικών στα διοικητικά συμβούλια εταιρειών έως το 2027; Η ποσόστωση ως φιλοσοφία και ως πρακτική συνιστά ηθική κίνηση; Διότι οι γυναίκες δεν επιλέγονται βάσει των τυπικών προσόντων που διαθέτουν, αλλά τείνουν να καλύψουν ένα κενό, ένα προκαθορισμένο ποσοστό. Τι είδους αντιδράσεις θα δημιουργηθούν και πώς υποδέχονται τη συγκεκριμένη ιδέα οι επιχειρήσεις;
Αυτά ήταν μερικά από τα ερωτήματα στα οποία προσπάθησαν να δώσουν απάντηση οι συμμετέχοντες στο πάνελ του Most Powerful Women Summit 2022 με θέμα “Boards for the evolving world” που διοργάνωσε το Fortune Greece.
Η Θεοδώρα Βαρβαρίγου, Πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΥΔΑΠ, εστίασε στην ηθική διάσταση του affirmative action παραθέτοντας ως παράδειγμα την περίπτωση του πανεπιστημίου Χάρβαρντ, όπου όπως είπε υπάρχει ένα εκπληκτικό μάθημα που το παίρνει η πλειοψηφία των πρωτοετών φοιτητών και ο καθηγητής συνηθίζει να ρωτάει «πόσοι από τους φοιτητές είναι πρωτότοκοι», διαπιστώνοντας πως το ποσοστό τους αγγίζει το 80%. Ορμώμενη από αυτό το στοιχείο, αναρωτήθηκε αν δικαιούται κανείς προνόμια, λόγω ενός τυχαίου γεγονότος, (πχ. φύλο, χρώμα, οικονομική κατάσταση, σειρά διαδοχής κ.α.) για να προσθέσει ότι είναι πολύ πιθανό να αδικηθεί τελικά κάποιος που διαθέτει τα κατάλληλα προσόντα, όχι όμως και τις απαιτούμενες ευκαιρίες για να γίνει ορατός και να αξιοποιηθεί από το σύστημα.
«Δεν είναι πρακτική η κατάλυση της αξιοκρατίας με τις ποσοστώσεις. Δεν βοηθούνται έτσι οι γυναίκες ώστε να γίνουν καλύτερες» δήλωσε χαρακτηριστικά.
Από αριστερά: Η Μαρία Ακριβού, ο Νίκος Λαμπρούκος, η Δανάη Μπεζαντάκου και η Θεοδώρα Βαρβαρίγου © Most Powerful Women Summit 2022
Η αλήθεια είναι πως η σύνδεση της ΕΥΔΑΠ με το δημόσιο κάνει πολλούς να πιστεύουν ότι πρόκειται για έναν οργανισμό με αρκετά γρανάζια και γραφειοκρατικές αγκυλώσεις που δεν του επιτρέπουν να εκσυγχρονιστεί. Αυτό, όμως, που ο περισσότερος κόσμος δεν γνωρίζει, είναι ότι δίνεται ιδιαίτερη έμφαση και στην καινοτομία, αλλά και στο inclusion-diversity. Μάλιστα το 70% των εκτελεστικών μελών σε θέσεις ευθύνης είναι γυναίκες.
«Δεν πρέπει να ψάχνεις τις γυναίκες στο παρά πέντε. Όταν ψάχνεις για τα boards, είναι πολύ αργά να γεμίσεις τα κενά. Το pipeline πρέπει να ξεκινάει από το Δημοτικό, αλλιώς δεν μπορείς να καταλάβεις πού χάνεις το ταλέντο. Πρέπει να κοιτάξεις πού είναι τρύπιος ο αγωγός και χάνεις τις γυναίκες».
Πεποίθηση της κα Βαρβαρίγου είναι ότι όταν αναζητούνται πρόσωπα για τη στελέχωση διοικητικών συμβουλίων, δεν θα πρέπει απαραίτητα να προτιμώνται άνθρωποι που στο παρελθόν έχουν διατελέσει CEO’s. Στο εξωτερικό αξιοποιούνται στελέχη και από άλλα πεδία, όπως αυτά του marketing, του ESG κ.α., μια νοοτροπία που επιβάλλεται να υιοθετηθεί και στην ελληνική επιχειρηματική πραγματικότητα.
Να γίνεις μέρος της λύσης του προβλήματος
«Οι γυναίκες πρέπει να γινόμαστε μέρος της λύσης και όχι του προβλήματος», πρόσθεσε η Δανάη Μπεζαντάκου, CEO της Navigator Shipping Consultants, Concept Founder – YES FORUM και Πρόεδρος iforU – Greek Mentoring Network. Όπως είπε, τόσο οι γυναίκες όσο και οι άντρες πρέπει να διοικούν με βάση την αρχή της δικαοσύνης, της δημιουργικότητας και της αγάπης γι αυτό που κάνουν, στοιχεία που θα τους καταστήσουν ως role models στις νεότερες, και όχι μόνο γενιές. Συγκρίνοντας τις πρωτοβουλίες που λαμβάνονται σε Ευρώπη και Αμερική σε επίπεδο inclusion & diversity, η κα Μπεζεντάκου διευκρίνισε πως η Ευρώπη κάνει πολλά στα χαρτιά, αλλά η Αμερική είναι εκείνη που παρυσιάζει στην πράξη αποτελέσματα.
«Αφού γυναίκες και άνδρες έχουν διαφορετικά στυλ μάνατζμεντ, γιατί τσακωνόμαστε; Ας βάλουμε μαζί τα διαφορετικά χαρακτηριστικά μας στη διοίκηση!», πρόσθεσε συμπυκνώνοντας παράλληλα το νόημα του «Inclusive growth» στη φράση “η ισχύς εν τη ενώσει”. Εξήγησε ότι χρειαζόμαστε role models από όλες τις ηλικίες και πρέπει να δημιουργήσουμε networks, ενώ τα τρία ζητήματα που μένει να επιλυθούν είναι τα εξής: μητρότητα – καριέρα, διαφορά μισθού και στερεότυπα.
Το θέμα της ποσόστωσης έχει πολλά συν και πολλά πλην σύμφωνα με τον Νίκο Λαμπρούκο, Εντεταλμένο Σύμβουλο της Quest Holdings, και Πρόεδρο της ΒΡΜ SA. Η Ευρώπη γενικώς νομοθετεί, η Αμερική λιγότερο. Αυτές είναι δύο διαφορετικές σχολές σκέψης, κατά τη γνώμη του. Όπως είπε, η ποσόστωση δίνει ώθηση για να υπάρχει μεγαλύτερη συμμετοχή. «Το πραγματικό πρόβλημα είναι εάν υπάρχει diversity στις επιχειρήσεις. Ναι, η ποσόστωση βοηθάει στο awareness, στα role models, αλλά δεν λύνει το πρόβλημα. Χρειάζονται κι άλλα μέτρα για να επιτευχθεί το diversity στους οργανισμούς», σημείωσε για να προσθέσει ότι τα εμπειρικά στοιχεία δείχνουν ότι οι γυναίκες είναι πιο risk averse και άρα, υπό άλλες συνθήκες, ενδεχομένως το πρόβλημα της Lehman Brothers θα είχε τύχει καλύτερης διαχείρισης εάν ήταν Lehman Sisters. Κατά την προσωπική του εμπειρία, δεν ένιωσε ότι η ικανότητα ενός ατόμου να παράξει αποτέλεσμα σχετίζεται με το φύλο. «Αυτό μου έδωσε τη χαρά να δουλεύω σε ένα περιβάλλον πιο ανθρώπινο, πιο πολύχρωμο, πιο φωτεινό. Σε προσωπικό επίπεδο με βοηθούσε να γίνομαι καλύτερος…» κατέληξε ο κ. Λαμπρούκος.
