Φθηνότερο κόστος χρηματοδότησης φέρνει μεταξύ άλλων ο χρησμός της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, που συνεδριάζει σήμερα στη Φρανκφούρτη. «Περιστέρια και γεράκια», κεντρικοί τραπεζίτες των χωρών-μελών και μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της ΕΚΤ θα συνέλθουν αργότερα εντός της ημέρας, προκειμένου να αποφασίσουν για το ποσοστό της μείωσης των επιτοκίων.
Είναι ίσως από τις σπάνιες συνεδριάσεις Δ.Σ. της ΕΚΤ που η αγορά μπορεί να στοιχηματίσει με σιγουριά στο γεγονός της μείωσης, με τις όποιες διαφοροποιήσεις να αφορούν τα ποσοστά. Σύμφωνα με καλά ενημερωμένες πηγές, το πιθανότερο σενάριο είναι να αποφασισθεί μια νέα μείωση της τάξεως του 0,25% και μόνο, ώστε να υπάρξει «χώρος» για μια δεύτερη μείωση τον Ιούνιο, θεωρητικά στην ίδια έκταση της μισής ποσοστιαίας μονάδας.
Από εκεί και πέρα, παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι θα σταματήσει η «κατηφόρα» των ευρωεπιτοκίων, με επόμενο σταθμό τον Σεπτέμβριο, όταν αναλόγως των συνθηκών θα συνεκτιμηθεί η νέα κατάσταση. Ας μην ξεχνάμε ότι στόχος της ΕΚΤ, πριν από τα πυροτεχνήματα από την πολιτική δασμών του Τραμπ, ήταν το επιτόκιο του ευρώ να διαμορφωθεί στο 2%, τηρουμένης πάντα της διάστασης της πορείας του πληθωρισμού. Επίπεδο που με βάση τα σημερινά δεδομένα, θα επιτευχθεί μέχρι τον Ιούνιο.
Τι σημαίνει αυτό για τους δανειολήπτες και τους καταθέτες; Προφανέστατα, χαμηλότερη τιμολόγηση. Ξεκινώντας από τους τελευταίους, θα αναγκαστούν να στραφούν σε εναλλακτικές μορφές αποταμίευσης, που θα συνδυάζουν ρευστότητα και επένδυση, καθώς αναπόφευκτα οι μειώσεις θα περάσουν και στα επιτόκια καταθέσεων. Κι αν αυτό δεν έχει καμία αλλαγή για τους απλούς λογαριασμούς (ούτως ή άλλως δεν είναι ο τόκος το πλεονέκτημα που παρουσιάζουν), θα έχει μειώσεις στα επιτόκια των προθεσμιακών καταθέσεων, το τελευταίο ασφαλές και χωρίς ρίσκο καταφύγιο του αποταμιευτικού κοινού.
Μέχρι σήμερα προθεσμιακές καταθέσεις και έντοκα γραμμάτια προσφέρουν ικανοποιητικές αποδόσεις σε όσους θέλουν να δεσμεύσουν ρευστότητα για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Αυτό δεν θα σταματήσει, αλλά θα είναι περιορισμένο το εύρος της σημερινής υψηλής σχετικά απόδοσης. Από την άλλη πλευρά, θα αποτελέσει μια βέλτιστη ευκαιρία για τις τράπεζες να στρέψουν το κοινό σε εναλλακτικά προϊόντα, όπου μπορεί αναλόγως της συγκυρίας να εξασφαλίσουν υψηλές αποδόσεις και να «ξεκολλήσουν» από το τι μπορεί να τους δώσει ένας απλός λογαριασμός καταθέσεων.
Τα καλά νέα είναι για όσους θέλουν να χρηματοδοτηθούν από τις τράπεζες. Τα πάσης φύσεως δάνεια καθίστανται ακόμη πιο ελκυστικά -έχουν ήδη μειωθεί από την έναρξη του κύκλου αποκλιμάκωσης έξι φορές (4% Μάρτιος 2024) -καθώς αναμένεται να ενσωματώσουν άμεσα τη σημερινή μείωση και άλλη μία δεύτερη μείωση τον Ιούνιο. Η εικόνα αυτή είναι πολύ ενθαρρυντική τόσο για τη δανειοδότηση των νοικοκυριών, όσο και για τα επιχειρηματικά δάνεια, καθώς παρά την αβεβαιότητα που υπάρχει και που είναι λογικό να συνάδει με απροθυμία ανάληψης ρίσκου, είναι υποστηρικτική για νέες επενδύσεις και ανοίγματα, ακριβώς λόγω του πιο ευνοϊκού κόστους χρηματοδότησης.
Να σημειωθεί ότι μέχρι πρότινος οι ελληνικές τράπεζες είχαν λάβει την πρωτοβουλία να θέσουν ένα πλαφόν προστασίας στην άνοδο του euribor -τότε που τα επιτόκια κινούνταν ανοδικά (πριν από την άνοιξη του 2024)- για να προστατέψουν τους συνεπείς δανειολήπτες στεγαστικών δανείων από το μη ελεγχόμενο κόστος, καθώς το κυμαινόμενο επιτόκιο βασίζεται σε euribor συν spread. Σήμερα αυτό έχει προ πολλού παύσει να ισχύει (θα έληγε φέτος την άνοιξη, καθώς εκ των πραγμάτων η πορεία του euribor έχει επανέλθει σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα και ως αυτόματη αντίδραση σε κάθε μείωση επιτοκίων της ΕΚΤ, θα κινηθεί ακόμη πιο χαμηλά. Για μια τάξη μεγέθους, το euribor τριμήνου είναι σήμερα στο 2,263% (15 Απριλίου), προεξοφλώντας έως έναν βαθμό τη νέα μείωση της Κεντρικής Τράπεζας.
Το φθηνότερο κόστος δανεισμού, ειδικά στους κόλπους της λιανικής τραπεζικής, είναι παραπάνω από ευπρόσδεκτο στην αγορά, τόσο για τα στεγαστικά δάνεια, που έχουν αρχίσει να ανακάμπτουν, όσο και για τα καταναλωτικά δάνεια, που έπειτα από δεκαετίες «επέστρεψαν» με δυναμικότητα στο σύστημα. Ένας πολύ σημαντικός λόγος είναι ότι τα νέα χαμηλότερα επιτόκια στεγαστικών δανείων (είτε το κυμαινόμενο, που θα έχει χαμηλότερη βάση euribor, είτε τα νέα σταθερής διάρκειας, που μπορεί να βγουν με καλύτερη τιμολόγηση) θα τονώσουν τη ζήτηση δανείων και για όσους δεν καταφέρουν ή δεν εμπίπτουν εξαρχής στο επιδοτούμενο πρόγραμμα «Σπίτι μου».
Σε κάθε περίπτωση, όσο και αν ο τραπεζικός τομέας χάνει σε έσοδα από την πτώση επιτοκίων, η αγορά συνολικά μπορεί να βγει κερδισμένη. Οι μεν καταθέτες θα στραφούν σε εναλλακτικά προϊόντα, που υπόσχονται καλύτερες αποδόσεις, οι δε δανειολήπτες θα ικανοποιήσουν με μεγαλύτερη ευχέρεια τις ανάγκες τους, στηρίζοντας παράλληλα την πιστωτική επέκταση. Και αυτή με τη σειρά της θα αντισταθμίσει τις όποιες απώλειες από τόκους…
