Στροφή στην… ασφάλεια και μετακίνηση σε επενδύσεις χωρίς ρίσκο αναμένεται να επιδείξει το αποταμιευτικό κοινό, μετά τις τελευταίες εξελίξεις, που έχουν τονώσει κάθε αίσθηση αβεβαιότητας. Παράγοντες της αγοράς εκτιμούν ότι το προσεχές διάστημα θα δούμε μεγάλο πισωγύρισμα στις επιλογές επένδυσης, με τα συντηρητικά χαρτοφυλάκια να πολλαπλασιάζονται, καθώς το κοινό δεν θα έχει διάθεση ρίσκου.
Όπως ακριβώς περιέγραψε προ ημερών ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, το τοπίο, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι έχουν ανατραπεί σταθερές πολλών δεκαετιών. Αυτές οι σταθερές είναι που κάνουν τους επενδυτές, από τον πιο μικρό έως τον μεγάλο, να μειώνουν τη διάθεση για ρίσκο. Για έναν απλό καταναλωτή αυτό μπορεί να σημαίνει δεν αγοράζω μετοχές, ούτε καν μετοχικά αμοιβαία κεφάλαια, για μια επιχείρηση αυτό μπορεί να σημαίνει αναστέλλω τις επενδύσεις μου.
Σε ό,τι αφορά το αποταμιευτικό κοινό, που την επένδυση τη νοεί ως ένα μονοπάτι υψηλότερης απόδοσης, τουλάχιστον στο σημείο όπου μπορεί να το ελέγξει, η τρέχουσα συγκυρία ωθεί σε μια…εσωστρέφεια. Αυτό ερμηνεύεται ως διάθεση για διακράτηση της όποιας ρευστότητας και για τοποθέτησή της σε «ασφαλή καταφύγια». Για τον αποταμιευτή της διπλανής πόρτας, που δεν είναι αυτός που θα επενδύσει σε χρυσό (αν και η χρυσή λίρα που μπορεί κανείς να αγοράσει από την Τράπεζα της Ελλάδος δεν έχασε ποτέ την ελκυστικότητά της κι ας μην είναι σταθερά δημοφιλής), ασφαλές καταφύγιο είναι η προθεσμιακή κατάθεση και το κρατικό ομόλογο.
Ξεκινώντας από το τελευταίο, τα κρατικά ομόλογα και εν προκειμένω τα έντοκα γραμμάτια του Δημοσίου εξακολουθούν και προσφέρουν ανταγωνιστικές αποδόσεις, ακόμη και σήμερα. Αυτά που διατίθενται στη δευτερογενή αγορά έχουν κυρίως αποδόσεις της τάξεως του 2% (ενδεικτικά, τα ετήσια έντοκα που λήγουν Μάρτιο 2026 έχουν απόδοση οριακά κάτω του 2%). Τελευταία δημοπρασία ήταν για έντοκα τρίμηνης διάρκειας (13 εβδομάδων), με την απόδοση να διαμορφώνεται στο 2,03%. Για όσους θα ήθελαν ετήσια έντοκα η επόμενη προγραμματισμένη δημοπρασία (52 εβδομάδων) είναι στις αρχές Ιουνίου, με άγνωστο φυσικά το επιτόκιο που θα προκύψει τότε. Το μόνο σίγουρο είναι ότι θα έχει προηγηθεί τουλάχιστον μια νέα μείωση επιτοκίων του ευρώ…
Δεύτερη επιλογή χωρίς ρίσκο, οι προθεσμιακές καταθέσεις, που αναλόγως διάρκειας και ποσού, προσφέρουν κάτι παραπάνω από το… καθόλου των απλών λογαριασμών. Όσο και αν συνεχίζουν την καθοδική τους πορεία τα επιτόκια καταθέσεων, υπάρχει σαφώς υψηλότερη απόδοση από να παραμένουν τα χρήματα σε απλούς λογαριασμούς.
Στη διάθεση του κοινού, που αναζητεί απόδοση χωρίς ρίσκο, μπορεί να μπουν και τα αμοιβαία κεφάλαια διαχείρισης διαθεσίμων, που κάνουν εν ολίγοις ό,τι ο συντηρητικός επενδυτής: τοποθετούν ρευστότητα σε κρατικά ομόλογα και προθεσμιακές. Το ελληνικό κοινό έχει αρχίσει και εμπιστεύεται όλο και περισσότερο τον κόσμο των αμοιβαίων κεφαλαίων και επιλέγει προϊόντα αναλόγως προφίλ επενδυτή (συντηρητικό, μετριοπαθές, επιθετικό).
Σχετικά ασφαλή απέναντι σε ακραίες διακυμάνσεις είναι τα ομολογιακά αμοιβαία προκαθορισμένης διάρκειας, που λόγω της φύσης και των χαρακτηριστικών που διαθέτουν, έχουν θεωρητικά πιο ασφαλείς προβλέψεις (γνωρίζουν από πριν πότε θα πάρουν πίσω κεφάλαιο και τόκους).
Σε κάθε περίπτωση, η τρέχουσα συγκυρία είναι εξαιρετικά δύσκολη για τον τραπεζικό τομέα, που θέλει να αυξήσει τα έσοδά του από τις εργασίες asset management, προσκαλώντας περισσότερους πελάτες να αναλάβουν θέσεις σε προϊόντα επενδυτικά. Μια τάση κυρίαρχη διεθνώς, ειδικά στο περιβάλλον πτωτικών επιτοκίων (καθώς αντισταθμίζονται απώλειες εσόδων από τόκους), που όμως βρίσκει ανάχωμα από τις τελευταίες εξελίξεις.
