Πάνω από 16.000 πιστοποιητικά ευαλωτότητας έχουν ήδη εκδοθεί για αιτήματα που «ανεβαίνουν» στην ψηφιακή πλατφόρμα της Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Σύμφωνα με στοιχεία του powergame.gr, από την αρχή λειτουργίας της πλατφόρμας έως τα τέλη Φεβρουαρίου φέτος έχουν συνολικά εκδοθεί 16.333 ψηφιακές βεβαιώσεις σε οφειλέτες που πληρούν τα κριτήρια του ευάλωτου.
Ο αριθμός αυτός μπορεί να μην είναι εντυπωσιακός ή ανάλογος της περιμέτρου στην οποία μπορεί να ενταχθούν οι ευάλωτοι, αν ληφθεί υπ’ όψιν το γεγονός ότι η πλατφόρμα είναι ενεργή μια τριετία. Καταγράφει, όμως, μια ανοδική τάση, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, που σημαίνει ότι σταδιακά το κοινό αρχίζει και έχει ενημέρωση για τη δυνατότητα ειδικής μεταχείρισης που μπορεί να έχουν οι ευάλωτοι, που κυρίως αφορά το να μη χάσουν το δικαίωμα στη στέγη, ακόμη και αν το σπίτι τους βγει σε πλειστηριασμό.
Όπως έχει γράψει κατά καιρούς το powergame.gr, ένας μεγάλος ανασταλτικός παράγοντας για την αδιαφορία αρχικώς των οφειλετών να ζητήσουν πιστοποιητικό ευαλωτότητας είναι η απροθυμία για την άρση του τραπεζικού απορρήτου -απαραίτητη προϋπόθεση η τελευταία για να λάβει κάποιος το συγκεκριμένο πιστοποιητικό.
Όμως, όπως μπορούν να διαπιστώσουν πηγές με γνώση της διαδικασίας, ένα φως διακρίνεται στο τέλος του τούνελ, προς την κατεύθυνση της εκδήλωσης ενδιαφέροντος για μια πιστοποίηση, που θα γλιτώσει στο τέλος της ημέρας ένα πτωχευμένο νοικοκυριό από το να βρεθεί εκτός στέγης. Και όχι μόνο. Το πιστοποιητικό ευάλωτου δημιουργεί από μόνο του μια συνθήκη που επηρεάζει την αυτόματη ρύθμιση που μπορεί να προτείνει στο τέλος η πλατφόρμα του Εξωδικαστικού Μηχανισμού.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, σε αρχικό στάδιο αίτησης για πιστοποιητικό ευαλωτότητας παραμένουν προς αξιολόγηση 65.667 αιτήσεις, αριθμός ικανοποιητικός από πλευράς ενδιαφέροντος, αν και πολλές περιπτώσεις δεν πληρούν τα κριτήρια και βγαίνουν εκτός, ή, όπως προαναφέρθηκε, προχωρούν οι αιτήσεις στα διάφορα στάδια και όταν ζητηθεί η άρση του τραπεζικού απορρήτου, οι ενδιαφερόμενοι… παγώνουν το ενδιαφέρον τους.
Στο σύνολο της τριετίας έχουν κριθεί ως μη επιλέξιμοι 6.844 οφειλέτες, ένα ποσοστό οριακά κάτω του 10% όσων υπέβαλαν αίτηση.
Γιατί χρειάζεται το πιστοποιητικό ευάλωτου
Το να χαρακτηριστεί κάποιος ευάλωτος δεν γίνεται αυταπόδεικτα. Απαιτεί πιστοποίηση, που βασίζεται πάνω σε συγκεκριμένα εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Στόχος, άλλωστε, του διαχωρισμού της κατηγορίας των ευάλωτων δεν είναι άλλος από την όσο το δυνατόν προστασία των οφειλετών αυτών που δεν έχουν με πραγματικά αποδεδειγμένα στοιχεία την οικονομική δυνατότητα να εξοφλήσουν παλαιότερες ληξιπρόθεσμες οφειλές τους. Απευθύνεται σε άτομα που συνειδητά θέλουν να κλείσουν τα χρέη του παρελθόντος, ακόμη και με το τίμημα του πλειστηριασμού, για να μη χρωστάνε πια. Και όχι σε όσους αναζητούν «δίαυλο διαφυγής» από τις υποχρεώσεις τους -άλλωστε, η ίδια η πλατφόρμα πια «τους πετάει εκτός», όταν δει ότι δεν πληρούνται τα κριτήρια.
Το πιστοποιητικό ευάλωτου χρειάζεται για δύο κυρίως περιπτώσεις:
- Για να προχωρήσει η αυτόματη λύση ρύθμισης χρεών που θα προτείνει η πλατφόρμα του Εξωδικαστικού.
- Για να ενταχθούν οι δικαιούχοι στο Ενδιάμεσο Πρόγραμμα, τον προάγγελο του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, που έχει στόχο την παροχή -με όρους και για συγκεκριμένο διάστημα- στέγασης σε νοικοκυριά πτωχευμένα, που τα σπίτια τους οδηγήθηκαν σε πλειστηριασμό.
Να σημειωθεί, πάντως, ότι όσο εξελίσσεται η καινοτόμος πλατφόρμα της διαχείρισης ιδιωτικού χρέους, τόσες βελτιώσεις παρατηρούνται και στην πορεία εξυπηρέτησης των ληξιπρόθεσμων οφειλών. Για παράδειγμα, ενώ το πιστοποιητικό ευαλωτότητας ήταν εξαρχής απαραίτητο για την υποβολή αιτήματος ρύθμισης, το αναβαθμισμένο σήμερα σύστημα λαμβάνει υπ’ όψιν του ήδη το προφίλ του ευάλωτου, «διαβάζοντας» τα περιουσιακά, εισοδηματικά και οικογενειακά κριτήρια του οφειλέτη. Έτσι, η αυτοματοποιημένη ρύθμιση προτείνει μια συνολική λύση, που εμπεριέχει την αντιμετώπιση του οφειλέτη ως ευάλωτου.
Το εισοδηματικό και περιουσιακό πλαφόν των ευάλωτων – Ποιοι μπορούν να λάβουν βεβαίωση
Εύλογο είναι ότι οι ευάλωτοι οφειλέτες δεν εντάσσονται στην κατηγορία των νέων μέτρων που αφορούν τον Εξωδικαστικό και που προάγουν τον διπλασιασμό των εισοδηματικών και περιουσιακών κριτηρίων. Οι ευάλωτοι οφειλέτες έχουν πλαφόν εισοδηματικό τα 21.000 ευρώ ετησίως και περιουσιακό τις 180.000 ευρώ, ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού.
Βεβαίωση ευάλωτου μπορούν να λάβουν όσοι:
- έχουν κηρυχθεί σε πτώχευση,
- έχει κατασχεθεί η κατοικία τους,
- έχουν σύμβαση αναδιάρθρωσης οφειλών,
- υποβάλουν αίτηση στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό ή
- υποβάλουν αίτηση στον Κώδικα Δεοντολογίας για να ρυθμίσουν διμερώς τις οφειλές τους προς τις τράπεζες ή τους servicers.
Οι μη ευάλωτοι οφειλέτες, που θέλουν να ρυθμίσουν ληξιπρόθεσμα χρέη μέσω Εξωδικαστικού, έχουν πλέον μια πολύ πιο διευρυμένη περίμετρο, μετά τον διπλασιασμό των κριτηρίων, που θα ισχύσουν αμέσως μόλις περάσουν τα μέτρα από τη Βουλή (πρόσφατα ολοκληρώθηκε η δημόσια διαβούλευση και είναι θέμα ημερών η κατάθεση του σχετικού νομοσχεδίου). Και εκεί, όμως, υπάρχει, όπως είναι λογικό, ο «κόφτης» των 300.000 ευρώ σε σύνολο χρεών προς τράπεζες και servicers. Όσοι έχουν υψηλότερα χρέη δεν εμπίπτουν στην περίμετρο αυτήν, του διπλασιασμού των κριτηρίων.
