Γεωπολιτική σκιά πάνω από τα ευρωπαϊκά stress tests: Η ελληνική περίπτωση

Από τις Ζωρζέτ Ζολώτα & Λίλυ Σπυροπούλου

Χρονιά stress tests η φετινή με τις ακραίες υποθέσεις του επιθετικού σεναρίου να αγγίζουν… ακραία ποσοστά! Μόλις πριν από λίγο ανακοινώθηκαν επισήμως από την Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ) οι παραδοχές κάτω από τις οποίες θα «στρεσσαριστούν» οι περισσότερες ευρωπαϊκές τράπεζες, κάτω από ένα βασικό αλλά και ένα ακραίο σενάριο.

Στα φετινά stretss tests για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, δηλαδή των ασκήσεων προσομοίωσης σε ακραίες καταστάσεις που καλούνται να διεκπεραιώσουν οι ισχυρότερες τράπεζες της ΕΕ προκειμένου να δοκιμαστεί και να κατοχυρωθεί η φερεγγυότητα τους, αισθητή είναι η παράμετρος του γεωπολιτικού κινδύνου.

Η ΕΒΑ, όπως προαναφέρθηκε, κατασκευάζει σενάρια με την επιδείνωση των μακροοικονομικών συνθηκών από την αθροιστική συρρίκνωση του πραγματικού ΑΕΠ κατά 6,3% στην Ε.Ε την τριετία που λήγει το 2027 μέχρι την αναζωπύρωση του πληθωρισμού στο 5% το 2025 και στο 3,5% το 2026. Σημειώνεται, δε, πως αυτή τη φορά το δυσμενές σενάριο για την αθροιστική συρρίκνωση του ΑΕΠ είναι δυσμενέστερο από τα στρες τεστ του 2023 και του 2021, όπου η υποθετική πτώση περιορίζονταν στο 6% και 3,5%, αντίστοιχα.

Η ΕΒΑ εξηγεί πως η αύξηση των γεωπολιτικών και των μακροοικονομικών κινδύνων μπορεί να αλλοιώσει την ποιότητα του ενεργητικού των ευρωπαϊκών τραπεζών, ειδικότερα σ’ ό,τι αφορά δάνεια σε εταιρείες εμπορικών ακινήτων, μικρομεσαίες επιχειρήσεις και καταναλωτικά δάνεια. Κάποιες από τις υποθέσεις στα στρες τεστ των τραπεζών είναι, παραδείγματος χάριν, η αύξηση της ανεργίας κατά 5,8 ποσοστιαίες μονάδες από το 2024 μέχρι το 2027, μια αισθητή αύξηση των επιτοκίων της ΕΚΤ κατά 150 μονάδες βάσης την ίδια περίοδο ή ακόμη μια πτώση των μετοχών της ΕΕ κατά 50% το 2025, 46% το 2026 και 42% το 2027.

Στα σενάρια περιλαμβάνεται, επίσης, η πτώση των τιμών στα εμπορικά ακίνητα και τις κατοικίες κατά 15,7% και 29,5% μέσα στην επόμενη τριετία.

Οπότε η επιδείνωση των γεωπολιτικών εντάσεων μπορεί να παίξει κεντρικό ρόλο σε μια ευρεία και πολύπλευρη κρίση στις οικονομίες και τις αγορές της ΕΕ, διαταράσσοντας το παγκόσμιο εμπόριο και τις εφοδιαστικές αλυσίδες. Η ΕΒΑ κάνει αναφορά σε έκθεση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου (ΕΣΣΚ) που δημοσιεύτηκε το δ’ τρίμηνο του 2024, όπου αναφέρεται πως δυσμενή σενάρια, όπως νέες εμπορικές εντάσεις, η κλιμάκωση του πολέμου που διεξάγει η Ρωσία στην Ουκρανία και η σύγκρουση στη Μέση Ανατολή μπορεί να εντείνουν τους μακροοικονομικούς και πιστωτικούς κινδύνους, τους κινδύνους των αγορών, τη μεταβλητότητα των τιμών των εμπορευμάτων, οδηγώντας σε μεγαλύτερες πιέσεις τις εταιρείες και τα κράτη, χωρίς όμως να επηρεάζονται τόσο τα νοικοκυριά.

Αξίζει να σημειωθεί πως πρόσφατα επιτεύχθηκε εκεχειρία μεταξύ του Ισραήλ και της Χαμάς, αν και αναλυτές επισημαίνουν πως η κατάσταση παραμένει εύθραυστη. Από την άλλη πλευρά, οι απειλές του νέου προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, για δασμούς εις βάρος των κρατών-μελών της ΕΕ μπορεί να προκαλέσουν αλυσιδωτές αντιδράσεις στον χρηματοπιστωτικό κλάδο την ώρα που ήδη είναι υποτονική η ανάπτυξη στις ισχυρότερες οικονομίες της Ευρώπης.

Τα ελληνικά stress tests

Ειδικότερα για τις ελληνικές τράπεζες, οι παραδοχές κάτω από τις οποίες θα γίνουν τα τεστ αντοχής, που στόχο έχουν να ελέγξουν την κεφαλαιακή ισχύ των τραπεζών ακόμη και σε σενάρια ακραία, είναι τα εξής:

Ρυθμός ανάπτυξης ΑΕΠ

Το βασικό σενάριο προβλέπει ρυθμό ανάπτυξης 2,5% το 2025, 2,3% το 2026 και 2% το 2027.

Το δυσμενές σενάριο προβλέπει ύφεση 1,4% το 2025, 4,3% το 2026 και 0,5% το 2027 . Αυτό σημαίνει σωρευτική μείωση του πραγματικού ΑΕΠ στο 6,1% στην τριετία.

Πληθωρισμός

Το βασικό σενάριο προβλέπει μείωση πληθωρισμού στο 2,5% φέτος, στο 2,2% το 2026 και 2,5% το 2027.

Το δυσμενές σενάριο προβλέπει αύξηση 4,4% το 2025, μείωση στο 3,9% το 2026 και νέα μείωση στο 2,9% το 2027.

Ανεργία

Το βασικό σενάριο προβλέπει μείωση σε 9,8% φέτος, 9,1% το 2026 και 8,5% το 2027.

Το δυσμενές σενάριο προβλέπει αύξηση στο 11,4 % για φέτος, στο 13,6% το 2026 και στο 14,7% το 2027.

Τιμές κατοικιών

Το βασικό σενάριο προβλέπει αύξηση κατά 4,4% το 2025, κατά 3,2% το 2026 και κατά 2,5% το 2027.

Το δυσμενές σενάριο προβλέπει μείωση κατά 4,6% το 2025, κατά 12,3% το 2026 και κατά 7,2% το 2027 (σωρευτική μείωση της τριετίας να φτάνει το 22,3%).

Τιμές εμπορικών ακινήτων

Το βασικό σενάριο προβλέπει αύξηση κατά 4% το 2025, 1,8% το 2026 και 1,3% το 2027.

Το δυσμενές σενάριο προβλέπει μείωση κατά 6,1% το 2025, 15,6% το 2026 και 10,2% το 2027 (σωρευτική μείωση τριετίας σε 28,8%).

Μακροπρόθεσμα επιτόκια

Το βασικό σενάριο προβλέπει 3,31% το 2025, 3,49% το 2026 και 3,68% το 2027.

Το δυσμενές σενάριο προβλέπει ποσοστό 5,89% το 2025, 5,5% το 2026 και 5,24% το 2027.

Τα stress tests των τραπεζών στην ΕΕ αναλαμβάνει η EBA σε συνεργασία με τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (ΕΕΜ), την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), το ΕΣΣΚ και τις αρμόδιες αρχές των κρατών-μελών. Με αυτές τις ασκήσεις προσομοίωσης, ουσιαστικά, δοκιμάζονται οι αντοχές και εν τέλει η φερεγγυότητα ενός «δείγματος» 64 τραπεζών που αντιπροσωπεύουν το 75% του συνολικού ενεργητικού του κλάδου στην ΕΕ και τη Νορβηγία.

Διαβάστε επίσης

Σούπερ Μάρκετ: Ανεβάζουν ταχύτητα τα online καταστήματα

Ozios: Οι τάσεις που θα κυριαρχήσουν στον τουρισμό το 2025

Φυσικό αέριο: Πώς οι γεωπολιτικές εξελίξεις θα κρίνουν το ύψος των τιμών