Την προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) να αντιμετωπίσει τον υψηλό πληθωρισμό χωρίς να θυσιάσει την οικονομική ανάπτυξη και τη σταθερότητα ανέλυσε ο Διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, στην ομιλία του με τίτλο «Ο ρόλος της νομισματικής πολιτικής της ΕΚΤ στην επίτευξη “ομαλής προσγείωσης” στη ζώνη του ευρώ» στο Birkbeck College, University of London.
Στουρνάρας: Οι προκλήσεις της νομισματικής πολιτικής
Ο Γιάννης Στουρνάρας ανέλυσε τις συνθήκες που οδήγησαν στην εκτίναξη του πληθωρισμού το 2021 και το 2022, σημειώνοντας ότι η αύξηση των τιμών προκλήθηκε κυρίως από διαταραχές στην πλευρά της προσφοράς στη ζώνη του ευρώ. Αν και η πρόσφατη κρίση θυμίζει το φαινόμενο του πληθωρισμού της δεκαετίας του 1970, οι κεντρικές τράπεζες αυτή τη φορά αντέδρασαν άμεσα και αποφασιστικά, μαθαίνοντας από τα λάθη του παρελθόντος.
«Το σημαντικότερο δίδαγμα από τις δεκαετίες του ’70 και του ’80 ήταν ότι οι κεντρικές τράπεζες πρέπει να δρουν γρήγορα και δυναμικά για να μην παγιώνεται ο πληθωρισμός», τόνισε ο διοικητής, επισημαίνοντας ότι η ΕΚΤ ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2022 έναν κύκλο αύξησης των επιτοκίων, φτάνοντας τις συνολικές αυξήσεις στις 450 μονάδες βάσης σε μόλις 14 μήνες.
Εντυπωσιακή αποκλιμάκωση του πληθωρισμού
Η πολιτική της ΕΚΤ απέδωσε καρπούς. Ο πληθωρισμός, που είχε φτάσει στο 10,5% το 2022, υποχώρησε σταδιακά, αγγίζοντας το 1,7% τον Σεπτέμβριο του 2023. Αυτή η εξέλιξη θεωρείται ιστορική επιτυχία, καθώς επιτεύχθηκε χωρίς να προκληθεί ύφεση ή σημαντική αύξηση της ανεργίας, δύο φαινόμενα που συνήθως συνοδεύουν τη σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής.
Ωστόσο, ο κ. Στουρνάρας δεν παρέλειψε να επισημάνει τις επιπτώσεις της αυστηροποίησης της πολιτικής. «Η οικονομική ανάπτυξη παρέμεινε αναιμική, με μέσο τριμηνιαίο ρυθμό μόλις 0,2%, ενώ οι επενδύσεις και η κατανάλωση επηρεάστηκαν αρνητικά», ανέφερε, προσθέτοντας ότι η ανάκαμψη των τελευταίων μηνών αντιμετωπίζει καθοδικούς κινδύνους.
Οι προκλήσεις του μέλλοντος
Παρά την επιτυχία της ΕΚΤ, οι προοπτικές δεν είναι ανέφελες. Ο κ. Στουρνάρας υπογράμμισε τη δυσκολία διαχείρισης των διαταραχών της προσφοράς μέσω της νομισματικής πολιτικής, ενώ σημείωσε ότι η παγκόσμια γεωπολιτική αβεβαιότητα – όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή – δημιουργεί πρόσθετες πιέσεις.
Στον τομέα της ανάπτυξης, η ζώνη του ευρώ παραμένει σε μειονεκτική θέση έναντι των ΗΠΑ. «Ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης στην Ευρώπη υπολείπεται σημαντικά, ενώ η βιομηχανική παραγωγή και οι επενδύσεις βρίσκονται σε χαμηλά επίπεδα», δήλωσε ο διοικητής, προσθέτοντας ότι οι προσδοκίες για μια ουσιαστική ανάκαμψη βασίζονται σε εύθραυστα θεμέλια.
Στουρνάρας: Η στρατηγική της ΕΚΤ
Η ΕΚΤ, αναγνωρίζοντας την πρόοδο προς τον στόχο του 2% για τον πληθωρισμό, προχώρησε σε μείωση των επιτοκίων κατά 75 μονάδες βάσης μέσα στο 2024. Παρ’ όλα αυτά, η πολιτική της παραμένει περιοριστική, με στόχο τη διατήρηση της σταθερότητας, ενώ η συρρίκνωση του ισολογισμού της κεντρικής τράπεζας συνεχίζεται.
«Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να διασφαλίσουμε ότι ο πληθωρισμός θα παραμείνει κοντά στο στόχο, χωρίς να υπονομεύσουμε την ανάπτυξη και την πλήρη απασχόληση», τόνισε ο κ. Στουρνάρας, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για μια ισορροπημένη προσέγγιση στις μελλοντικές αποφάσεις.
Στουρνάρας: Οι επόμενες αποφάσεις θα απαιτήσουν προσεκτική σταθμισμένη δράση
Η ομιλία του κ. Στουρνάρα ανέδειξε τις πολυδιάστατες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η νομισματική πολιτική στην εποχή της αβεβαιότητας. Η επιτυχία της ΕΚΤ να τιθασεύσει τον πληθωρισμό χωρίς ύφεση αποτελεί σημαντικό επίτευγμα, αλλά η διατήρηση της ανάπτυξης και της σταθερότητας παραμένει δύσκολη εξίσωση. Όπως επισήμανε ο διοικητής, «οι επόμενες αποφάσεις θα απαιτήσουν προσεκτική σταθμισμένη δράση».
Διαβάστε επίσης
Economist: Πιθανή η επιστροφή των Γλυπτών του Παρθενώνα το 2025
Αυτοί οι 5 σεφ κατέχουν τα σκήπτρα του αμερικανικού fine dining
Ταμείο Απανθρακοποίησης: Δύναμη πυρός 3 δισ. για το πρασίνισμα των νησιών
