THEPOWERGAME
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες δυσκολεύονται όλο και περισσότερο με την κερδοφορία τους, καθώς κυριαρχεί η αδυναμία στις οικονομίες της ευρωζώνης, την ίδια ώρα που η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ ενισχύει τις μετοχές των αμερικανικών τραπεζών, αφού στην Ευρώπη τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αντιμετωπίζουν αυστηρότερη εποπτεία. Υπό αυτό το πρίσμα οι ευρωπαίοι τραπεζίτες φαίνεται να προσπαθούν να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες απέναντι σε έναν πιο σκληρό ανταγωνισμό και σε ένα ακόμα πιο δύσκολο έργο για τις κερδοφορίες τους, ώστε να γεφυρώσουν την απόσταση με τους αντιπάλους τους στην απέναντι πλευρά του Ατλαντικού.
Την ίδια ώρα, μάλιστα, που η Wall Street αναμένει να χαράξει μια νέα εποχή απορρύθμισης στον ευρύτερο χρηματοοικονομικό τομέα υπό τη σκιά της δεύτερης προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ, τόσο για τις επενδυτικές όσο και για τις εμπορικές τράπεζες και τον ασφαλιστικό τομέα. Η σύγκριση των τραπεζικών επιδόσεων σε ΗΠΑ και ευρωζώνη από το ξέσπασμα της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης το 2008 μιλά από μόνη της.
Οι τράπεζες στη ζώνη του ευρώ και τη Βρετανία έχουν πληγεί από την κακή κερδοφορία και τις αδύναμες οικονομίες των χωρών-μελών πολύ περισσότερο σε σχέση με τις αμερικανικές. Μετά τη βουτιά της παγκόσμιας κρίσης που ξέσπασε το 2008, οι τράπεζες στις ΗΠΑ είδαν την αξία τους να εκτοξεύεται στα χρηματιστήρια, ενώ κατάφεραν και έκλεψαν σημαντικά μερίδια αγοράς, ειδικά στον τομέα της επενδυτικής τραπεζικής, την ώρα που οι ανταγωνιστές τους στην Ευρώπη υποχωρούσαν.
Ορισμένες ευρωτράπεζες είχαν αρχίσει να ανακτούν το χαμένο έδαφος μέσα στο 2024. Μέχρι την εβδομάδα των εκλογών στις ΗΠΑ, οι ευρωπαϊκές τραπεζικές μετοχές υπερτερούσαν των αμερικανικών και οι ελπίδες είχαν αυξηθεί ότι οι ΗΠΑ θα υιοθετούσαν ορισμένα στοιχεία από το κανονιστικό πλαίσιο «Βασιλεία ΙΙΙ», που απαιτεί από τις αμερικανικές τράπεζες να κρατούν περισσότερα κεφάλαια ως απόθεμα για πιθανούς μελλοντικούς, βοηθώντας κάπως να εξισωθεί το πεδίο του ανταγωνισμού. Ωστόσο, η νίκη του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ ανέτρεψε τα δεδομένα.
- Οι μετοχές των JPMorgan, Goldman Sachs και Morgan Stanley εκτοξεύθηκαν, ενώ ο δείκτης Stoxx Europe 600 Banks υποχώρησε πάνω από 1% σε εβδομαδιαία βάση.
«Η προσδοκία είναι απλή: Η απορρύθμιση στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και οι φορολογικές μειώσεις στις ΗΠΑ έρχονται σε αντίθεση με την αυστηρή εποπτεία και τον εξαντλητικό κύκλο χαμηλών επιτοκίων στην Ευρώπη» δήλωσε στο Reuters ο Ντέιβιντ Μαντεράτζι, CEO της ιταλικής πλατφόρμας αυτοματοποιημένων συναλλαγών Galileo FX.
«Αν οι αμερικανικές τράπεζες λάβουν την αναμενόμενη πολιτική στήριξη για ενίσχυση της κερδοφορίας τους από τη νέα κυβέρνηση Τραμπ, θα μπορούσαν να αυξήσουν τους όγκους των δανείων και να βελτιώσουν τα κεφάλαια με τρόπους που οι ευρωπαϊκές τράπεζες δεν μπορούν να ανταγωνιστούν αυτή τη στιγμή» πρόσθεσε ο Μαντεράτζι.
- Σε μια πιο μακροπρόθεσμη μέτρηση φαίνεται ότι από την αρχή του 2010 έως τώρα, οι τιμές των μετοχών των ευρωπαϊκών τραπεζών έχουν υποχωρήσει 10%, κατά μέσο όρο, ενώ των αμερικανικών τραπεζών έχουν τριπλασιαστεί.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει εκτιμήσει ότι η απόδοση των ιδίων κεφαλαίων των τραπεζών της ζώνης του ευρώ κυμαίνεται γύρω από το 5%, ενώ στις ΗΠΑ είναι 10%, συνδέοντας αυτήν τη διαφορά με τα υψηλότερα έσοδα από τέλη στις ΗΠΑ και τα «κληρονομημένα» μη εξυπηρετούμενα δάνεια με τα οποία οι ευρωπαϊκές τράπεζες εξακολουθούν να παλεύουν.
Διλήμματα μόχλευσης και λόμπι στις ευρωπαϊκές τράπεζες
Υπάρχουν ήδη σημάδια ότι οι ευρωπαϊκή πολιτική και οικονομική σκηνή προετοιμάζεται για ένα νέο τοπίο υπό τον Ντόναλντ Τραμπ. Η υπουργός Οικονομικών της Ελβετίας Κάριν Κέλερ-Σούτερ, δήλωσε ότι συζήτησε με τη Βρετανίδα ομόλογό της, Ρέιτσελ Ριβς, τις προοπτικές για τη ρυθμιστική πολιτική του τραπεζικού τομέα στις ΗΠΑ. «Προβλεπόταν εκ των προτέρων ότι θα ερχόταν ένα κύμα απορρύθμισης στις ΗΠΑ» δήλωσε, προσθέτοντας ότι συμφώνησαν πως είναι σημαντικό να βρεθεί μια ισορροπία μεταξύ ανταγωνιστικότητας και σταθερότητας.
Ένα κύμα απορρύθμισης θα μπορούσε να δώσει στις ευρωπαϊκές τράπεζες κάποιο πλεονέκτημα, ίσως ένα πάτημα, μια δικαιολογία, ώστε να πιέσουν για χαλάρωση των κανονισμών στην Ευρώπη, οι οποίοι ήδη είναι πιο βατοί, ανέφερε τραπεζικός αξιωματούχος στο Reuters.
Η αμερικανική τραπεζική βιομηχανία αναμένει ότι ο Τραμπ θα φέρει νέους επόπτες που θα χαλαρώσουν τους κανονισμούς για την επάρκεια κεφαλαίων και τις εγκρίσεις συγχωνεύσεων και θα αμβλύνουν περαιτέρω το κανονιστικό πλαίσιο «Βασιλεία ΙΙΙ», που απαιτεί από τις μεγάλες τράπεζες να κρατούν περισσότερα κεφάλαια. Αλλά ο ρυθμός οποιασδήποτε απορρύθμισης θα εξαρτηθεί από τους νέους επόπτες και τους βασικούς πολιτικούς υπεύθυνους των ρυθμιστικών κανόνων τους οποίους ο Τραμπ, όμως, δεν έχει ακόμη διορίσει, αφήνοντας τις προοπτικές εξαιρετικά αβέβαιες.
Με το ένα χέρι δεμένο πίσω από την πλάτη οι ευρωπαϊκές τράπεζες
Ο Μάικλ Άσλει Σάλμαν, επικεφαλής επενδύσεων της Running Point Capital Advisors, πιστεύει ότι ο Τραμπ μπορεί επίσης να ανατρέψει τμήματα του νόμου για τη χρηματοπιστωτική μεταρρύθμιση Dodd-Frank του 2010, που αύξησε τη ρύθμιση των τραπεζών προκειμένου να αποφευχθεί μια νέα κατάρρευση τύπου 2008.
«Επιπλέον, η αναμενόμενη αύξηση των επιχειρηματικών συγχωνεύσεων και εξαγορών λόγω μιας λιγότερο περιοριστικής FTC (Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου) θα οδηγήσει σε αυξημένα έσοδα από deals στην επενδυτική τραπεζική» πρόσθεσε.
«Μπορούμε επίσης να περιμένουμε αύξηση στις συγχωνεύσεις περιφερειακών τραπεζών. Συγκριτικά, οι ευρωπαϊκές τράπεζες, με την αυστηρότερη εποπτεία, θα ανταγωνίζονται με το ένα χέρι δεμένο πίσω από την πλάτη τους» ανέφερε επίσης.
Η πολυαναμενόμενη ιδέα για συγχωνεύσεις και εξαγορές στον τραπεζικό τομέα στην Ευρώπη πήρε ξανά μπρος φέτος με την ενδεχόμενη εξαγορά της Commerzbank από την UniCredit και την προσφορά της BBVA για την Sabadell, αλλά καμία από τις συμφωνίες δεν είναι εγγυημένη καθώς αντιμετωπίζουν αντίσταση σε πολιτικό επίπεδο.
Ο Φίλιπο Μαρία Αλοάτι, επικεφαλής Χρηματοοικονομικής Πίστης στη Federated Hermes, δήλωσε ότι οι αμερικανικές τράπεζες θα είναι οι κύριοι ωφελημένοι υπό την προεδρία Τραμπ. Αλλά και οι πολυεθνικές επενδυτικές τράπεζες, με σημαντικές αμερικανικές δραστηριότητες, όπως η Barclays, η Deutsche Bank, και η UBS, θα πρέπει, σύμφωνα με τον ίδιο, να δουν κι αυτές «θετικές επιπτώσεις».
Μακρόν καλεί ΕΕ να καθυστερήσει τη Βασιλεία ΙΙΙ
Στο πλαίσιο των διευρυμένων ανησυχιών στην κούρσα του ανταγωνισμού για τις τράπεζες σήκωσε το γάντι ο Εμανουέλ Μακρόν. Ο πρόεδρος της Γαλλίας κάλεσε την Κομισιόν να «συγχρονίσει» το ρυθμιστικό πλαίσιο με τις ΗΠΑ, επαναλαμβάνοντας την έκκλησή του να μην εφαρμόζονται συγκριτικά αυστηρότεροι κανόνες στο χρηματοπιστωτικό πεδίο. «Αν θέλουμε να είμαστε ανταγωνιστικοί με τους Αμερικανούς, πρέπει να συγχρονίσουμε δύο πράγματα: α) πρέπει να προσπαθήσουμε να απωθήσουμε τους ρυθμιστικούς κανονισμούς που κινούνται πολύ γρήγορα σε ορισμένους τομείς και β) πρέπει να προσπαθήσουμε να επιστρέψουμε στην ίδια κλίμακα» είπε ο Μακρόν.
Οι νέοι κανόνες για τα τραπεζικά κεφάλαια θα επιβάλλουν αυστηρότερες κεφαλαιακές απαιτήσεις στις τράπεζες για προστασία από μελλοντικές κρίσεις. Χώρες σε όλο τον κόσμο έπρεπε να τις εφαρμόσουν ταυτόχρονα, αλλά κάποιες διαφοροποιήθηκαν, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, που επέλεξαν έκτοτε τα δικά τους χρονοδιαγράμματα, ωθώντας τράπεζες σε άλλες περιοχές όπως στην Ευρώπη να διαμαρτυρηθούν για πιθανά μειονεκτήματα στην κούρσα του ανταγωνσιμού.
Ο Μακρόν μιλούσε σε πάνελ στο Παρίσι πριν από μερικές ημέρες για το μέλλον της ευρωπαϊκής ανταγωνιστικότητας μαζί με τον πρώην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας Μάριο Ντράγκι, ο οποίος είχε παρουσιάσει μια ατζέντα νωρίτερα φέτος για το πώς να αξιοποιηθεί η ενιαία αγορά της ΕΕ και να ενσωματωθεί ο χρηματοπιστωτικός της τομέας. Ο Μακρόν έχει επανειλημμένα υποστηρίξει τα συμπεράσματα του Ντράγκι, συμπεριλαμβανομένης της ανάγκης για ένα σύστημα τραπεζικής εποπτείας σε ολόκληρη την ΕΕ. Ο Μακρόν έβαλε επίσης στο στόχαστρο τους κανόνες για τις ασφαλιστικές εταιρείες και τις τράπεζες, λέγοντας ότι «προσέθεσαν πολλούς περιορισμούς στους τραπεζίτες και τους ασφαλιστές».
Υπογράμμισε, μάλιστα, ότι εάν τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ δεν καταφέρουν να συμφωνήσουν σε μια ένωση κεφαλαιαγορών εντός 18 μηνών, μια μικρότερη ομάδα κρατών-μελών θα μπορούσε να συγκεντρωθεί για να καταλήξει σε συμφωνία, προειδοποιώντας για διχασμό στην ΕΕ και στο μέτωπο της τραπεζικής αγοράς.
Η ΕΚΤ και το γεωπολιτικό ρίσκο
Την ίδια ώρα, μια ακόμα παράμετρος ανεβαίνει ψηλά στην ατζέντα: το γεωπολιτικό ρίσκο. Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) προγραμματίζει να ζητήσει περισσότερες πληροφορίες από τις τράπεζες σχετικά με την έκθεσή τους σε γεωπολιτικούς κινδύνους, καθώς η επικεφαλής της του φορέα εποπτείας SSM, Κλάουντια Μπουχ ενισχύει την επιρροή της στον θεσμό.
Η ΕΚΤ αναμένεται να αναβαθμίσει τον επόμενο μήνα τη σημασία των ενδεχόμενων επιπτώσεων από πολιτικά γεγονότα, όπως οι πόλεμοι, στη ετήσια λίστα των εποπτικών προτεραιοτήτων της για τα επόμενα χρόνια, αναφέρει το Bloomberg. Αυτό θα συνεπάγεται αυξημένα αιτήματα για πληροφορίες, καθώς και επιτόπιους ελέγχους στις τράπεζες, σύμφωνα με κάποια από αυτά τα άτομα, που ζήτησαν να παραμείνουν ανώνυμα καθώς η κίνηση δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί.
Η απόφαση του ρυθμιστή να εντείνει την εποπτεία των γεωπολιτικών κινδύνων αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες επεκτάσεις της δουλειάς της, από τότε που η Κλάουντια Μπουχ, διάδοχος του Αντρέα Ενρία στο τιμόνι του SSM, ανέλαβε την ηγεσία στα τέλη της χρονιάς. Έρχεται, επίσης, εν μέσω αυξανόμενης ανησυχίας για τα οικονομικά σοκ που προκαλούνται από τους πολέμους στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή, καθώς και από ενδεχόμενες εμπορικές συγκρούσεις διεθνώς λόγω υψηλότερων δασμών υπό τον εκλεγμένο πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ.
Οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι «επηρεάζουν τις τράπεζες, αλλά οι αγορές και οι διαχειριστές κινδύνων συχνά δεν τους λαμβάνουν υπόψη», δήλωσε η Μπουχ σε ομιλία της. Η σιδηρά κυρία του SSM συνεχίζει πάντως την προσπάθεια της ΕΚΤ να καταστήσει την τραπεζική εποπτεία πιο αποτελεσματική, εστιάζοντας στους κινδύνους που θεωρεί πιο σημαντικούς για τις μεμονωμένες τράπεζες. Η πρώην αξιωματούχος της Bundesbank έχει δηλώσει ότι σκοπεύει να επιταχύνει τον ρυθμό με τον οποίο η ΕΚΤ πιέζει τις τράπεζες να διορθώσουν τις αδυναμίες τους.
Οι κρίσιμοι έλεγχοι για τις ευρωπαϊκές τράπεζες
Βέβαια, η νέα εποπτική προτεραιότητα της ΕΚΤ αναμένεται να δημιουργήσει σημαντικό φόρτο εργασίας για τις τράπεζες και τα ηγετικά στελέχη στην ανώτερη διοίκηση. Οι επιτόπιοι έλεγχοι διαρκούν αρκετούς μήνες και συνήθως περιλαμβάνουν προσωπικό από την ΕΚΤ, εθνικές αρχές και εξωτερικούς συμβούλους, οι οποίοι μπορούν να πάρουν συνεντεύξεις από το προσωπικό των τραπεζών και να τους ζητήσουν να επιβεβαιώσουν δεδομένα.
Ορισμένοι CEO των ευρωπαϊκών τραπεζών και στελέχη εποπτικών αρχών, δήλωσαν ότι ανησυχούν ότι η ΕΚΤ μπορεί να υιοθετήσει μια υπερβολικά απόλυτη προσέγγιση για τον υπολογισμό των επιπτώσεων των ενδεχόμενων γεωπολιτικών σοκ στις τράπεζες και στα ποσοστά της επάρκειας κεφαλαίων.
Ένας ανώτερος τραπεζικός αξιωματούχος δήλωσε στο Bloomberg ότι θα αντιταχθεί στο να ενταχθεί σε αυτούς τους υπολογισμούς για ενδεχόμενες επιπτώσεις από την πολυκρίση (πολλαπλές κρίσεις που συμβαίνουν ταυτόχρονα), ενώ ένας αξιωματούχος εποπτικών αρχών δήλωσε ότι υπάρχουν και άλλοι παράγοντες «ελάφρυνσης» που θα πρέπει να ληφθούν υπόψη.
Οι τράπεζες χρησιμοποιούν αυτούς τους εσωτερικούς υπολογισμούς σε συζητήσεις με την ΕΚΤ για τα σχέδιά τους σχετικά με το πόσα χρήματα θέλουν να επενδύσουν, να χρησιμοποιήσουν για την κάλυψη δανείων ή να καταβάλουν στους μετόχους τους. Αυτό σημαίνει ότι ένα χειρότερο οικονομικό αποτέλεσμα πιθανώς θα επηρεάσει αυτά τα σχέδια.
Η επικεφαλής του SSM έχει ήδη υποδείξει ότι εστιάζει όλο και περισσότερο στο πώς οι επιπτώσεις των νέων παγκόσμιων συγκρούσεων θα μπορούσαν να επηρεάσουν τα χαρτοφυλάκια δανείων και τις εμπορικές δραστηριότητες των τραπεζών. Η ΕΚΤ θέλει να δει «τι κάνουν οι τράπεζες, εάν αυτά τα σενάρια είναι ρεαλιστικά και πόσο αναλυτικά είναι», σύμφωνα με τελευταίες ανακοινώσεις.
Η ΕΚΤ έχει εξετάσει στο παρελθόν τους γεωπολιτικούς κινδύνους. Οι ευρωπαϊκές τράπεζες αντιμετώπισαν σοβαρές επιπτώσεις στις δραστηριότητές τους από την ευρεία εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία το 2022, εν μέρει λόγω της κρατικής βοήθειας που παρείχαν προς πληγείσες βιομηχανίες λόγω του πολέμου. Παρ’ όλα αυτά, οι τράπεζες στην ευρωζώνη έβαλαν χρήματα στην άκρη για ζημίες από δάνεια που χορήγησαν σε εταιρείες οι οποίες επηρεάστηκαν άμεσα ή υπέφεραν από την αύξηση των τιμών ενέργειας που προκλήθηκε μετά τη εισβολή.
Η ετήσια λίστα των εποπτικών προτεραιοτήτων της ΕΚΤ καθορίζει σε ποιες περιοχές εστιάζει για τα επόμενα τρία χρόνια. Αυτή είναι που οδηγεί τον επιχειρησιακό σχεδιασμό και την κατανομή πόρων. Ωστόσο, δεν αποκλείεται, η αβεβαιότητα και η αστάθεια στα μέτωπο της πολυκρίσης, να φέρει αλλαγές, στις οποίες οι ευρωπαϊκές τράπεζες θα κληθούν να προσαρμοστούν με κάθε μέσο για να μην μείνουν πίσω στον ανταγωνισμό με τις ΗΠΑ στην σκιά του Τραμπ 2.0.
Οι ελληνικές τράπεζες δίνουν μια καλύτερη συγκριτικά εικόνα, λόγω διαφοράς φάσης στην ανάπτυξη, μετά την άγρια κρίση της προηγούμενης δεκαετίας, ωστόσο δεν είναι σε γυάλα. Επηρεάζονται από τις εξελίξεις στον ευρωπαϊκό τραπεζικό χάρτη και μια σημαντική ανατροπή στα δεδομένα μπορεί να φέρει αλλαγή του αφηγήματος και στην Αθήνα.
Διαβάστε επίσης
Ο παγκόσμιος πόλεμος για τα εργοστάσια που φεύγουν από την Κίνα
Black Friday 2024: Αυτοκίνητα σε προσφορά και στην Ελλάδα
Εμπόδιο για τις ενεργειακές κοινότητες η απουσία ηλεκτρικού χώρου
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
