THEPOWERGAME
Μπορεί ο Ντομινίκ Λαμπουρέ, πρόεδρος του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης (SRB), να είναι απασχολημένος από το πρωί με το τραπεζικό συνέδριο της Moody’s στο Παρίσι, το βλέμμα του όμως θα είναι στραμμένο και στην ελληνική αγορά. Κι αυτό διότι σήμερα αναμένεται στη Αθήνα ο «νούμερο 2» του SRB, που μαζί με υψηλόβαθμο κλιμάκιο έχουν προγραμματίσει επαφές με όλες τις συστημικές τράπεζες, αλλά και την Τράπεζα της Ελλάδος, στο πλαίσιο της ετήσιας εθιμοτυπικής επίσκεψης.
Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες του powergame.gr, οι τεχνοκράτες του SRB -σημειωτέον, το Single Resolution Board είναι ο μοναδικός οργανισμός εξυγίανσης τραπεζών στην ευρωζώνη- έχουν στην ατζέντα τους θέματα που άπτονται των εποπτικών κεφαλαίων των τραπεζών, της πορείας επίτευξης των στόχων MREL, της κερδοφορίας τους, της ποιότητας του ενεργητικού τους. Θεματολόγιο αντίστοιχο με τα ενδιαφέροντα του SSM, του οποίου κάποια μεσαία στελέχη βρίσκονται ήδη από προχθές στην Αθήνα, προκειμένου να συλλέξουν στοιχεία για τα ενημερωτικά, τακτικά τους reports.
Εν τω μεταξύ, όσο το επιτελείο του SRB αναμένεται να βρει εύρωστες και ισχυρές τις ελληνικές τράπεζες, ενισχυμένες κεφαλαιακά και με δικλίδες ασφαλείας για το απευκταίο ενδεχόμενο μιας εκκαθάρισης, ο βασικός μηχανισμός εξυγίανσης από τα «κόκκινα» δάνεια της κρίσης, ο «Ηρακλής», κλείνει σήμερα 5 χρόνια ζωής. Την ώρα που η ελληνική αγορά περιμένει την έγκριση της DG Comp για την προσαύξηση στα 3 δισ. ευρώ του πλαφόν εγγυήσεων για τον «Ηρακλή ΙΙΙ», τραπεζικοί παράγοντες θυμούνται απολογιστικά τη συμβολή αυτού του πρωτότυπου εργαλείου, που ξεκίνησε στις 10 Οκτωβρίου 2019, φέροντας την προσωπική σφραγίδα του Γιώργου Ζαββού.
Μεταξύ άλλων, σε δήλωσή του στο powergame.gr υπογραμμίζει ότι πέραν της μείωσης των «κόκκινων» δανείων, το πρόγραμμα «Ηρακλής» συνέβαλε καθοριστικά στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών και άνοιξε τον δρόμο για την αναβάθμιση των τραπεζών, της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας και την απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.
Ήταν τότε που η Μαργκρέτε Βεστάγκερ, εκτελεστική αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, δίνοντας το «πράσινο φως» για την έναρξη του «Ηρακλή», ως μηχανισμού εξυγίανσης των τραπεζών από τα «κόκκινα» δάνεια -κάνοντας μάλιστα ιδιαίτερη αναφορά στη μοναδικότητα του προγράμματος, που δεν στηριζόταν σε κρατικά κονδύλια- είχε προβεί σε λογοπαίγνιο για τους άθλους του Ηρακλή, συσχετίζοντας το όνομα του Μηχανισμού Εξυγίανσης με την υπομονή και την αποφασιστικότητα του μυθικού ήρωα, πέραν των υπερφυσικών του δυνάμεων.
Έκτοτε το πρόγραμμα που εμπνεύστηκε ο Γιώργος Ζαββός πέτυχε τον σκοπό του και αποτέλεσε case study για όλη την Ευρώπη και όχι μόνο. Μέσω του «Ηρακλή» και σε χρόνο-ρεκόρ, όπως κατά κοινή ομολογία διαπιστώνουν διάφοροι αξιωματούχοι (μεταξύ των οποίων και η Elizabeth McCaul, μέλος του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ), μειώθηκαν τα Μη Εξυπηρετούμενα Δάνεια από ποσοστό 40% το 2015 σε περίπου 28% στα μέσα του 2020.
Είναι δε χαρακτηριστικό, όπως είχε αναφέρει η κυρία McCaul, ότι μόνο μέσα στον πρώτο χρόνο λειτουργίας του, τα «κόκκινα» δάνεια μειώθηκαν κατά 40%. Παρά τις καθυστερήσεις που προέκυψαν λόγω πανδημίας, οι τέσσερις μεγάλες συστημικές ολοκλήρωσαν πωλήσεις «κόκκινων» δανείων ύψους 11 δισ. ευρώ, ποσοστό που αντιστοιχεί σε ετήσια αύξηση πωλήσεων πακέτων κατά 30%. Επίσης, ο όγκος των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων μειώθηκε σημαντικά, από 73 δισ. ευρώ στο τέλος του τρίτου τριμήνου του 2019 σε λιγότερα από 60 δισ. ευρώ στο τέλος του τρίτου τριμήνου του 2020 (ομιλία Elisabeth McCaul Μάρτιος 2021).
Σε ένα από τα δημοσιεύματα του Bloomberg για την ελληνική αγορά, είχε αναφερθεί το ποσοστό Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων των ελληνικών τραπεζών (ήταν τότε 6,8%) και γινόταν η σύγκριση με το 47% ποσοστό NPL το 2017. Στο τηλεγράφημα γινόταν λόγος για μια μείωση τουλάχιστον κατά 32 μονάδες βάσης, μια εντυπωσιακή επίδοση, που δεν έχει καταγραφεί ξανά σε κανένα τραπεζικό σύστημα πουθενά.
Σήμερα οι ελληνικές τράπεζες χάρη στον «Ηρακλή» έχουν δείκτη ΝPE (Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων) μονοψήφιο και κάτω του 5%. Αν και απέχουν ακόμη από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο του 2%, έχουν δώσει τον καλύτερο τους εαυτό: 3,1% η Eurobank, 3,3% η Εθνική και η Πειραιώς, 4,7% η Alpha Bank. Όσο και αν ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, εφιστά την προσοχή τους σε ακόμη χαμηλότερους δείκτες, δεν παύει να εξαίρει την «εντυπωσιακή βελτίωση που σημειώθηκε στην ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού, καθώς οι τράπεζες μείωσαν τον μέσο δείκτη Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων (ΜΕΑ) από επίπεδα κοντά στο 7% (το 2016) σε 1,9% τον Μάρτιο του 2024».
Σε μία από τις αναφορές του στον «Ηρακλή», στην πρόσφατη ομιλία του από τη λίμνη Κόμο, ο Γιάννης Στουρνάρας επικεντρώθηκε στο ομώνυμο εργαλείο. Όπως είπε, «η εφαρμογή του προγράμματος “Ηρακλής” στην Ελλάδα προσέφερε ένα σαφές όφελος, διότι συνέβαλε στην ταχεία εξυγίανση των ισολογισμών των τραπεζών. Πριν από την εισαγωγή αυτού του σχήματος οι τράπεζες δεν ήταν σε θέση να βελτιώσουν ουσιωδώς την ποιότητα των στοιχείων ενεργητικού τους και η μείωση των ΜΕΔ προερχόταν κυρίως από διαγραφές δανείων. Η εφαρμογή του “Ηρακλή” άλλαξε εντελώς το τοπίο (και για τα λιγότερο σημαντικά ιδρύματα, όπου κατά κανόνα η διαχείριση των ΜΕΔ είναι ακόμη πιο δύσκολη). Όπως ήταν επόμενο, οι τράπεζες κατέγραψαν σημαντικές ζημίες, που όμως ήταν χαμηλότερες σε σύγκριση με τις απευθείας πωλήσεις δανείων. Ταυτόχρονα, οι τράπεζες επωφελήθηκαν από μείωση των κεφαλαιακών απαιτήσεων, καθώς οι τίτλοι υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας που παραμένουν στο χαρτοφυλάκιό τους έχουν την εγγύηση του Ελληνικού Δημοσίου και συνεπώς μηδενικό συντελεστή στάθμισης κινδύνου».
Ζαββός: «Ο Ηρακλής απόδειξη της αποφασιστικότητας της κυβέρνησης»
Την ευθύνη σχεδιασμού, διαπραγμάτευσης και υλοποίησης του σχεδίου «Ηρακλής» είχε ο τότε υφυπουργός Οικονομικών, αρμόδιος για το χρηματοπιστωτικό σύστημα, Γιώργος Ζαββός, που σήμερα διατελεί πρόεδρος της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας (ΕΑΤ). Με αφορμή τη σημερινή ημέρα, που συμπληρώνονται πέντε χρόνια από τότε που η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε το πράσινο φως, ο ίδιος δήλωσε στο powergame.gr τα εξής:
«Ο “Ηρακλής” ήταν μια τολμηρή απάντηση σε ένα από τα οξύτερα προβλήματα επιβίωσης που αντιμετώπιζε το ελληνικό τραπεζικό σύστημα και η ελληνική οικονομία. Με μια ρεαλιστική προσέγγιση που λάμβανε υπόψη την οικονομική συγκυρία της περιόδου, με την αίσθηση του επείγοντος εφαρμόσαμε αποτελεσματικά μηχανισμούς της αγοράς και αντλήσαμε πόρους από διεθνείς επενδυτές, χωρίς να επιβαρύνουμε τον Έλληνα φορολογούμενο.
Ο “Ηρακλής” ήταν η απόδειξη της μεταρρυθμιστικής αποφασιστικότητας της ελληνικής κυβέρνησης να εφαρμόσει αποτελεσματικές πολιτικές που έβγαλαν τη χώρα από την κρίση και εξασφάλισαν τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα και την προοπτική ανάπτυξης για τη χώρα μας.
Η επιτυχία του “Ηρακλή” δεν περιορίστηκε μόνο στη σημαντική μείωση των ΜΕΔ. Συνέβαλε καθοριστικά ώστε οι ελληνικές τράπεζες να μπορούν να ξαναγυρίσουν με αξιοπιστία ,έπειτα από πολύ καιρό, στις διεθνείς αγορές, προσελκύοντας επενδύσεις μέσω αυξήσεων μετοχικού κεφαλαίου και μέσω ομολογιακών εκδόσεων. Κυρίως όμως το πρόγραμμα Ηρακλής συνέβαλε καθοριστικά στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των επενδυτών και άνοιξε τον δρόμο για την αναβάθμιση των τραπεζών, της πιστοληπτικής αξιολόγησης της χώρας και την απόκτηση της επενδυτικής βαθμίδας.
Πιστεύω ότι το μοντέλο του σχεδίου “Ηρακλής” μπορεί, αν χρειαστεί, να χρησιμοποιηθεί περισσότερο κυρίως μέσω των τιτλοποιήσεων σε ευρωπαϊκή κλίμακα, ιδιαίτερα στο πλαίσιο της νέας δυναμικής που προσλαμβάνει η Ευρωπαϊκή Ένωση των κεφαλαιαγορών, όχι μόνο για τα “κόκκινα” δάνεια, αλλά και γι’ αυτά που αφορούν την πράσινη μετάβαση, την προσιτή στέγη, αλλά και την άμυνα . Ως χώρα έχουμε αποκτήσει μια σημαντική τεχνογνωσία, που είναι πολύτιμη για τη χρηματοδότηση των μεγάλων μετασχηματισμών που θα κρίνουν την επιβίωση και την ευημερία της χώρας μας».
Διαβάστε επίσης
Altitude: Τι γυρεύει ο κολοσσός των γαλλικών τηλεπικοινωνιών στην Ελλάδα
Cenergy: Το χρονοδιάγραμμα της επένδυσης στις ΗΠΑ, έτος ορόσημο το 2027