Εν όψει της δημιουργίας μιας νέας αγοράς ρυθμισμένων και θεραπευμένων πρώην «κόκκινων» δανείων, που παρουσιάζουν στοιχεία ανθεκτικότητας ώστε να γυρίσουν πίσω στις τράπεζες ως ενήμερα, επικρατεί ένας μεγάλος προβληματισμός για τα κριτήρια που θα αφορούν το θεσμικό πλαίσιο και τους κανόνες που θα θέσει η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή (ΕΒΑ).
Πέραν μιας βασικής αρχής, που ακόμη δεν έχει αλλάξει και που δεν επιτρέπει στον ίδιο τραπεζικό όμιλο να αποκτήσει εκ νέου πρώην δικά του δάνεια (αυτά που πούλησε ως «κόκκινα» και μετεξελίχθηκαν σε ενήμερα), υπάρχει μια σειρά κριτηρίων που θα κρίνουν πότε, αν και με ποιους όρους ένα παλαιό Μη Εξυπηρετούμενο Δάνειο μπορεί να γυρίσει πίσω στις τράπεζες -άρα και στην οικονομία. Και αυτό διότι η συνθήκη απλώς ενός ρυθμισμένου δεν είναι αρκετή. Έχει να κάνει με το διάστημα που εξυπηρετείται, αλλά και όχι μόνο.
Προς το παρόν, ο αναβρασμός στις σχετικές συζητήσεις μεταξύ τραπεζών, servicers και άλλων αρμόδιων φορέων αφορά τη γέννηση μιας νέας αγοράς, της οποίας πρώτα δείγματα γραφής θα δούμε τα επόμενα χρόνια. Μια δυνητική αγορά της τάξεως των 16-20 δισ. ευρώ, που θα μπορούσε να λάβει «σάρκα και οστά» μετά το 2025, υπό προϋποθέσεις και με δεδομένη τη μέτρηση του κόστους κινδύνου.
Ενδεικτικά, τα κριτήρια που αναμένεται να προσδιορίζουν την επιλεξιμότητα των ρυθμισμένων, ενήμερων σήμερα, πρώην «κόκκινων» δανείων δεν έχουν να κάνουν μόνο με τον χρόνο. Προφανώς και έχει σημασία το πόσο καιρό είναι ενήμερα και σε ποιο στάδιο «μέτρησης» είναι. Αλλά δεν είναι μόνο αυτά. Ενδεικτικό παράδειγμα αποτελεί η ηλικία του δανειολήπτη. Η εικόνα ενός ρυθμισμένου που εξυπηρετείται κανονικά από έναν ιδιώτη π.χ. 75 ετών δεν συνιστά και δεδομένο ότι το δάνειο αυτό θα συνεχίσει και για την υπόλοιπη διάρκεια να αποπληρώνεται κανονικά. Ή π.χ. το είδος του δανείου. Για παράδειγμα, ένα μικρό καταναλωτικό δάνειο δεν αποτελεί δέλεαρ για να επιστρέψει στο σύστημα μέσω αγοράς από έναν τραπεζικό όμιλο. Ή μια μικρή μηνιαία δόση. Ή διάφορα άλλα στοιχεία, που προσδιορίζουν ένα πρώην «κόκκινο» δάνειο κατά πόσο είναι ελκυστικό ή όχι.
Ίσως γι’ αυτό, άλλωστε, το εύρος αυτής της εν δυνάμει αγοράς δεν μπορεί να αντιστοιχεί ούτε στο σημερινό σύνολο υπό διαχείρισης δανείων (τα «κόκκινα» είναι περίπου 70 δισ. ευρώ), ούτε στο σύνολο των ήδη ρυθμισμένων. Η λογική της επιλεξιμότητας μπορεί να βάλει σε αυτήν την αγορά από κάθε εταιρεία διαχείρισης ένα μικρό τμήμα του ενήμερου χαρτοφυλακίου της. Για μια τάξη μεγέθους, παράγοντες που ασχολούνται με τον χώρο εκτιμούν ότι για συνολικό χαρτοφυλάκιο ρυθμισμένων δανείων π.χ. 6 δισ. ευρώ, μόλις τα 500 εκατ. ευρώ των ανακτήσεων θα μπορούν να γυρίσουν στο σύστημα.
Από τη μία πλευρά, η λογική των τραπεζών να αποκτήσουν καθαρά, «πρασινισμένα» δάνεια, τα οποία για διάφορους παράγοντες δεν εξυπηρετήθηκαν, συνάδει και εξυπηρετεί την πραγματική ανάγκη πίστωσης επιχειρήσεων ή ιδιωτών που λόγω πρότερου «κόκκινου» δανειακού βίου έμειναν εκτός τραπεζικής χρηματοδότησης.
Σημασία έχει αν ένα πλάνο είναι βιώσιμο, ώστε να δώσει την ευκαιρία στον δανειολήπτη που σήμερα δεν είναι bankable να έχει μια δεύτερη ευκαιρία.
Όπως αναφέρουν πηγές της Intrum, του μεγαλύτερου σήμερα ομίλου στη διαχείριση των «κόκκινων» δανείων (1,5 δισ. ευρώ τα έσοδα από προμήθειες εργασιών πανευρωπαϊκά, περίπου 210 εκατ. ευρώ από τις εργασίες στην Ελλάδα), «δεν είναι όλα τα “κόκκινα” δάνεια αποτέλεσμα στρατηγικών κακοπληρωτών. Υπάρχουν πάρα πολλοί δανειολήπτες που είχαν ατυχίες και δύσκολες στιγμές και σήμερα εξυπηρετούν κανονικά τα ρυθμισμένα δάνειά τους».
Αυτοί οι δανειολήπτες, ιδιώτες ή επιχειρήσεις που βρέθηκαν στο καθεστώς NPEs και σήμερα είναι βιώσιμοι, με τα δάνειά τους να τελούν υπό διαχείριση, αλλά να εξυπηρετούνται κανονικά, θα πρέπει κάποια στιγμή, υπό προϋποθέσεις φυσικά, να επιστρέψουν στο τραπεζικό σύστημα. Και να δοθεί και η ευκαιρία στις τράπεζες να μεγαλώσουν τους ισολογισμούς τους, να αυξήσουν τα μερίδιά τους στα δάνεια, αποκτώντας πάλι θεραπευμένα, πράσινα, δηλαδή, ενήμερα δάνεια. Αρκεί να δοθεί μεγάλη έμφαση στη διαχείριση του κόστους κινδύνου.
Η επιστροφή στο σύστημα «θεραπευμένων» δανείων αποτελεί μία από τις σημαντικές προκλήσεις σήμερα για όλη την οικονομία, από τις εποπτικές αρχές (ευρωπαϊκές και τοπικές), τις τράπεζες (που θέλουν να αποκτήσουν πίσω ρυθμισμένα, «πρασινισμένα» δάνεια), τους servicers (που θα έχουν ενεργό ρόλο στην ανάπτυξη της δευτερογενούς αγοράς) και τελικά τον ίδιο τον καταναλωτή ή επιχείρηση, που θα έχει ξανά δικαίωμα σε μια νέα πίστωση. Ειδική αναφορά στο θέμα έγινε και στο πλαίσιο στρογγυλής τράπεζας που διοργάνωσε η Capital Links, στην οποία παρέστησαν οι CFOs των τεσσάρων συστημικών τραπεζών (Λ. Παραγαρυφάλλου Alpha Bank, Θ. Γναρδέλης Τράπεζα Πειραιώς, Χρήστος Χριστοδούλου Εθνική Τράπεζα και Χάρης Κοκολογιάννης Eurobank).
Διαβάστε επίσης
Φόβος για αεροπλάνα: 6 tips για να τον ξεπεράσετε
Starbucks: Deal με τους Μαρινόπουλους και σύμβαση για άλλα 10 χρόνια
Αλλάζει το μείγμα εισαγωγών φυσικού αερίου της ΕΕ: Οι προκλήσεις και οι ευκαιρίες
