THEPOWERGAME
Μολονότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) εκτιμάται πως θα διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια στη διήμερη συνεδρίαση που ολοκληρώνεται την Τετάρτη 1η Μάιου, το ενδιαφέρον όλων εστιάζεται στα σχόλια που διατυπωθούν από τον επικεφαλής Τζερόμ Πάουελ για τις επόμενες κινήσεις του διοικητικού συμβουλίου σε ένα περιβάλλον που παραμένει ευμετάβλητο εδώ και μια διετία. Οι αλυσιδωτές αντιδράσεις πληθωρισμού και επιτοκίων βρίσκονται στο προσκήνιο από τον πόλεμο της Ουκρανίας που ξέσπασε τον Φεβρουάριο του 2022. Δεδομένης της εύφλεκτης κατάστασης που επικρατεί σήμερα στη Μέση Ανατολή, δεν έχει ακόμη θωρακιστεί η σταθερότητα των τιμών στην ισχυρότερη οικονομία του κόσμου.
Οι διακυμάνσεις στις τιμές ενέργειας (φυσικού αερίου και μετέπειτα πετρελαίου) μαζί με την ισχυρή ανθεκτικότητα της αμερικανικής οικονομίας δυσχεραίνουν τη μείωση του πληθωρισμού στον στόχο του 2%. Αφενός, οι ανατιμήσεις δαμάστηκαν από τα υψηλά επίπεδα που ίσχυαν προ ενάμιση έτους και ειδικότερα από το 9,1% τον Ιούνιο του 2022. Αφετέρου, η ήπια άνοδος του τελευταίου τριμήνου από το 3,1% τον Ιανουάριο στο 3,5% τον Μάρτιο έχει αναποδογυρίσει όλα τα σενάρια που προέβλεπαν μείωση των επιτοκίων έως και 75 μονάδων βάσης από το φάσμα του 5,25%-5,5% μέχρι τα τέλη του έτους. Τώρα πια στο κάδρο μπαίνει, επίσης, η πιθανότητα μιας αύξησης στο κόστος δανεισμού της αμερικανικής οικονομίας, ενώ οι αγορές συζητούν γενικά μια με δυο μειώσεις μέσα στο 2024.
Γόνιμο το έδαφος στην Ευρωζώνη για μειώσεις των επιτοκίων
Σενάρια για μείωση των επιτοκίων έχουν μεγαλύτερη απήχηση στην Ευρωζώνη καθώς η μεγάλη εξασθένιση του μεταποιητικού κλάδου στη Γερμανία και η γενικότερη οικονομική ανασφάλεια τροφοδοτούν τάσεις αποπληθωρισμού. Αυτή η εικόνα επιβεβαιώθηκε τη Δευτέρα μετά την ανακοίνωση στοιχείων που έδειξαν πως ο πληθωρισμός στη Γερμανία διαμορφώθηκε τον Απρίλιο στο 2,2%, δηλαδή έμεινε αμετάβλητος από τον Μάρτιο στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Μάιο του 2021. Συν τοις άλλοις, ο δείκτης οικονομικού κλίματος στα 20 κράτη-μέλη που μοιράζονται το ευρώ διαμορφώθηκε στο 95,6 τον Απρίλιο αντί του αναμενομένου 96,9 επειδή η εμπιστοσύνη στη μεταποίηση έχει εξασθενίσει στα χαμηλότερα επίπεδα από τον Ιούλιο του 2020.
Αναλυτές προβλέπουν πως ο πληθωρισμός σε όλη την Ευρωζώνη θα έχει διαμορφωθεί τον Απρίλιο στο 2,4% από το 2,3% τον Μάρτιο. Σήμερα Τρίτη, μια ημέρα πριν την ολοκλήρωση της συνεδρίασης της Fed, αναμένεται να αποσαφηνιστεί η εικόνα με τη δημοσιοποίηση των στοιχείων από τη Eurostat. Εντούτοις, αξιωματούχοι της ΕΚΤ έχουν δηλώσει πρόσφατα πως δεν αποκλίνουν από τα αρχικά σχέδια για τη μείωση των επιτοκίων στην Ευρωζώνη παρά τους φόβους για καθυστέρηση του καθοδικού κύκλου στις ΗΠΑ και διατήρηση των τιμών του πετρελαίου σε υψηλά επίπεδα εξαιτίας εμπόλεμης κατάστασης στη Μέση Ανατολή.
Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, δήλωσε πρόσφατα πως, κατά πάσα πιθανότητα, δεν θα μεταβληθούν τα σχέδια για μια μείωση των επιτοκίων τον Ιούνιο. Ακόμη και ο κεντρικός τραπεζίτης της Ολλανδίας και υπέρμαχος μιας αυστηρής νομισματικής πολιτικής, Κλάας Νοτ, είπε πως δεν τον ξενίζουν έως και τρεις μειώσεις μέσα στο 2024. Σήμερα, το επιτόκιο αποδοχής καταθέσεων κινείται στο ιστορικό υψηλό του 4%.
Η διαμάχη στις ΗΠΑ για το πόσο και το πότε η Fed θα μειώσει τα επιτόκια από το υψηλό 23ετίας δεν θα περιοριστεί στη συνεδρίαση αυτής της εβδομάδας. Ο Πάουελ παραδέχτηκε μέσα στον Απρίλιο πως η χαλιναγώγηση του πληθωρισμού στον στόχο του 2% θα είναι πιο χρονοβόρα σε σχέση με προηγούμενες προβλέψεις.
Μερίδα αναλυτών αφήνει ανοικτό το ερώτημα για την επίδραση της Fed στις κεντρικές τράπεζες των υπολοίπων οικονομιών. «Τα προβλήματα πληθωρισμού της Fed έχουν μια παγκόσμια διάσταση και οι υπόλοιπες κεντρικές τράπεζες δεν μπορούν να τα αγνοήσουν», υπογράμμισε ο Τζειμς Κνάιτλι, επικεφαλής οικονομολόγος της ING στη Νέα Υόρκη, στους Financial Times. Πρόσθεσε πως η διατήρηση των υψηλών επιτοκίων στις ΗΠΑ θα ενισχύουν το δολάριο, ασκώντας πιέσεις στην ευρωπαϊκή οικονομία και βάζοντας περιορισμούς στην εμβέλεια κινήσεων των υπολοίπων κεντρικών τραπεζών.