THEPOWERGAME
«Κόκκινα» δάνεια και εποπτικά κεφάλαια -λόγω κυρίως αναβαλλόμενου φόρου- παραμένουν τα δύο «τρωτά» σημεία των ελληνικών τραπεζών, για τα οποία δεν θα πρέπει να υπάρξει κανένας εφησυχασμός. Αντιθέτως, οι συστάσεις των Αρχών και εν προκειμένω της Τράπεζας της Ελλάδος είναι υπέρ της εγρήγορσης σε μια σειρά κινήσεων, με στόχο τη σταδιακή εξυγίανση των ισολογισμών και την επίσης σταδιακή μείωση -έως πλήρη εξαφάνιση- της αναβαλλόμενης φορολογίας, που σήμερα είναι 12,9 δισ. ευρώ και αφορά το 54% των κεφαλαίων της κατηγορίας πρώτης ποιότητας (CET I).
Μια σύσταση που έχει ακόμη πιο μεγάλο βάρος, όταν στα προσεχώς οι ελληνικές τράπεζες, όπως και οι υπόλοιπες ευρωπαϊκές, θα έχουν να αντιμετωπίσουν δύο πολύ σημαντικές προκλήσεις: την κλιματική αλλαγή και τις κυβερνοεπιθέσεις (cyber attacks), που, όπως έχει γράψει το powergame.gr, θα αποτελέσουν και βασικό θέμα για τα θεματικά stress tests του 2024.
Η «αχίλλειος πτέρνα» των ελληνικών τραπεζών εξακολουθεί και είναι το ποσοστό Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων, παρά τη θεαματική πρόοδο που έχει συντελεστεί. Αυτό έχει αναγνωριστεί εντός και εκτός Ελλάδος, τόσο από την Κεντρική Τράπεζα όσο και τα στελέχη του Ευρωπαίου Επόπτη (SSM), και λαμβάνει διαστάσεις επαγρύπνησης λόγω κυρίως δύο γεγονότων:
- πρώτον, ότι ο μέσος όρος NPL υπολείπεται ακόμη του μέσου ευρωπαϊκού όρου,
- δεύτερον, διότι παρ’ όλο που έφυγαν από τις τράπεζες, τα «κόκκινα» δάνεια παρέμειναν στην οικονομία, αφού απλά «άλλαξαν πόρτα» και 70 δισ. ευρώ πέρασαν πλέον στον διαχειριστικό έλεγχο των servicers, των Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις.
Γι’ αυτό είναι σημαντική, όπως πολλάκις έχει επισημανθεί, η ρύθμιση και επαναχρηματοδότηση παλαιότερων «κόκκινων» δανείων, στον βαθμό που αυτό είναι βιώσιμο, ώστε να γυρίσουν στο σύστημα θεραπευμένα, ως «πράσινα», και να δώσουν τη δυνατότητα νέας ροής πίστωσης προς την οικονομία.
Στο θέμα αυτό στάθηκε χθες ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, που μιλώντας ενώπιον της Βουλής, στο περιθώριο παρουσίασης της Έκθεσης για την Οικονομία του 2024, εξήγησε πόσο καθοριστική είναι για την εύρυθμη λειτουργία της αγοράς η οριστική εκκαθάριση του ιδιωτικού χρέους. «Η εξέταση των δυνατοτήτων επανένταξης σε καθεστώς ενημερότητας πιστούχων οι οποίοι έχουν αξιόλογα βιώσιμα επενδυτικά σχέδια που μπορούν να χρηματοδοτηθούν θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται και να αναδεικνύεται ως μία επιλογή η οποία θα συμβάλει καθοριστικά στην εκκαθάριση του ιδιωτικού χρέους, αλλά και στην ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας», είπε χαρακτηριστικά.
«Κόκκινα» δάνεια και DTC
Στο επίμαχο θέμα των «κόκκινων» δανείων αλλά και της αναβαλλόμενης φορολογίας επικεντρώθηκε επισταμένως χθες ο κ. Στουρνάρας, αφιερώνοντας πολλές σελίδες στην ετήσια Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος. Άλλωστε, η αβεβαιότητα στο μακροοικονομικό και χρηματοπιστωτικό περιβάλλον παγκοσμίως (αυξημένοι γεωπολιτικοί κίνδυνοι και τάση επιβράδυνσης της οικονομικής δραστηριότητας σε πολλές ανεπτυγμένες οικονομίες) μπορεί να επηρεάσει ανά πάσα στιγμή τη διάθεση ανάληψης κινδύνου των ξένων επενδυτών, καθώς και τις αποτιμήσεις στα χρηματιστήρια.
Την ίδια στιγμή, το αυξημένο κόστος παραγωγής και το συμπιεσμένο πραγματικό διαθέσιμο εισόδημα των νοικοκυριών θα μπορούσε ενδεχομένως να έχει δυσμενείς επιπτώσεις στην ποιότητα του χαρτοφυλακίου δανείων των ελληνικών τραπεζών. Ευνόητο λοιπόν να υπάρχουν συστάσεις και alert από τον κεντρικό τραπεζίτη.
Από πλευράς τους οι τράπεζες στοχεύουν σε περαιτέρω μείωση των NPL την προσεχή τριετία, προσεγγίζοντας ακόμα περισσότερο τον ευρωπαϊκό μέσο όρο (1,9% τέλος ’23), αλλά παρά τη σημαντική πρόοδο που έχουν κάνει (σωρευτική μείωση κατά 90,7%, δηλαδή κατά 97,2 δισ. ευρώ από το απόγειο του Μαρτίου 2016), τα «κόκκινα» δάνεια παραμένουν ακόμη σε υψηλότερα επίπεδα (ύψους 9,9 δισ. ευρώ).
Χαμηλή, όμως, παραμένει κατά την Τράπεζα της Ελλάδος και η ποιότητα των εποπτικών ιδίων κεφαλαίων των ελληνικών τραπεζών, καθώς τον Δεκέμβριο του 2023 οι οριστικές και εκκαθαρισμένες αναβαλλόμενες φορολογικές απαιτήσεις (DTCs) ανέρχονταν σε 12,9 δισ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 54% των Κεφαλαίων Κοινών Μετοχών της Κατηγορίας 1 [CET1]. Να θυμίσουμε ότι το θέμα της αναβαλλόμενης φορολογίας έχουν αναγάγει σε πρώτης προτεραιότητας τα κλιμάκια του SSM, που θα κρίνουν μεταξύ άλλων και την έγκριση διανομή μερίσματος, για πρώτη φορά μετά την αρχή της δεκαπενταετούς οικονομικής κρίσης.