THEPOWERGAME
Tη στιγμή που η συζήτηση για τα POS στην χώρα μας σκοντάφτει στο σκόπελο των προμηθειών, στην Κίνα δεν υπάρχει… ούτε ένα POS! Κι αυτό, διότι ενώ η Κίνα είναι ένας τεράστιος εμπορικά προμηθευτής για τα POS δυτικών χωρών, η ίδια έχει δύο πολύ εξελιγμένα συστήματα πληρωμών (Wechat pay και Alipay), που βασίζονται στις άμεσες πληρωμές. Με αυτόν τον τρόπο, οι Κινέζοι έμποροι και επαγγελματίες δέχονται instant payments, εισπράττοντας άμεσα την οφειλή της συναλλαγής, διευκολύνοντας παράλληλα το καταναλωτικό κοινό, το οποίο εν προκειμένω, χρησιμοποιεί κάρτες του εθνικού σχήματος union pay (ως γνωστόν δεν υπάρχει διείσδυση Mastrecard/Visa στη συγκεκριμένη χώρα). Όλες λοιπόν οι συναλλαγές, γίνονται μέσω των παραπάνω εφαρμογών, με τη χρήση QR code, σκανάροντας έναν κωδικό που μπορεί να εμφανίζεται ακόμη και σε ένα απλό αυτοκόλλητο!
Και ερχόμαστε στην ελληνική αγορά, όπου το φλέγον ζήτημα είναι η αντίστροφη μέτρηση για την υποχρεωτική χρήση POS (από το τέλος Μαρτίου αρχίζουν τα πρόστιμα), με τη μεγάλη διαπραγμάτευση μεταξύ κυβέρνησης, acquirers (εκκαθαριστών συναλλαγών) και τραπεζών για το πώς θα μπορούσαν να μειώσουν τις προμήθειες για τις συναλλαγές μικρής αξίας (έως 10 – 15 ευρώ) ή να τις «επιδοτήσουν» με δωρεάν χρεώσεις -κατά το παράδειγμα της Ιταλίας- για μικρό χρονικό διάστημα.
Και ενώ ακόμη δεν διαφαίνεται «φως» στο τούνελ, οι εν εξελίξει τριμερείς διαπραγματεύσεις εξακολουθούν συνειδητά να αγνοούν το γεγονός ότι στις προμήθειες το βασικό πρόβλημα είναι οι χρεώσεις των σχημάτων καρτών. Την ίδια στιγμή δεν φαίνεται η διάθεση να ξεκινήσει ένας διάλογος έστω και επί της αρχής για την πιθανότητα δημιουργίας εθνικού σχήματος καρτών στη χώρα, που θα ήταν ίσως ένα πιθανό σενάριο. Εθνικό σχήμα καρτών σημαίνει «αποκτώ τον έλεγχο των χρεώσεων συναλλαγών μέσω εθνικού συστήματος» που σήμερα ελεύθερα και αποκλειστικά ελέγχει το duopoly των σχημάτων Visa και Mastercard. Δεν πρόκειται για διεθνή πατέντα: πλην της Κίνας, που δεν είναι ευρωπαϊκή αγορά, στην ΕΕ έχουν ήδη υιοθετήσει ανάλογα σχήματα, η Πολωνία, με το σύστημα πληρωμών Blik και η Γερμανία.
Σχολιάζοντας τις εξελίξεις μια εβδομάδα πριν από την έναρξη υποχρεωτικής χρήσης POS, πηγές της αγοράς εξηγούν ότι αν κάτι μπορεί να αντισταθμίσει το κόστος χρέωσης στις συναλλαγές μικρής αξίας με πληρωμή κάρτας (ή wallet) σε POS είναι το ήδη υπάρχον σύστημα άμεσων συναλλαγών (IRIS) που προσφέρουν όλες οι τράπεζες μέλη της ΔΙΑΣ (δωρεάν για έως 500 ευρώ την ημέρα, person to person P2P). Στις άμεσες πληρωμές των business πελατών, υπάρχει μια προμήθεια, αλλά σημαντικά χαμηλότερη της πληρωμής με κάρτα.
Άμεσες πληρωμές σημαίνει επίσης εξόφληση οφειλής με QR code -μια «όμορφη συνήθεια» που έχει ακόμη πολλά περιθώρια ανάπτυξης. Η πληρωμή με αυτόν τον τρόπο παρέχει αμεσότητα, ασφάλεια και 24/7 εξυπηρέτηση. «Ξεκλειδώνει» τις πληρωμές χωρίς να χρειάζεται να γνωρίζει ο καταναλωτής το IBAN του εμπόρου/επαγγελματία/επιχείρησης. Είναι η απεικόνιση του γνωστού 25ψήφιου αριθμού RF πάνω σε έναν κωδικό. Ο χρήστης που θέλει να κάνει την πληρωμή, μπαίνει στο web ή στο mobile banking της τράπεζας στην οποία διατηρεί λογαριασμό, σκανάρει τον κωδικό και η πληρωμή ολοκληρώνεται. Ή αντίστοιχα, σκανάρει τον κωδικό του εμπόρου, ο οποίος θα μπορούσε κάποια στιγμή να «ανέβει» και στα POS, διευκολύνοντας κατά πολύ τις άμεσες πληρωμές από τη στιγμή που τα POS σε λίγες ημέρες θα υπάρχουν παντού.
Ήδη, ένας μεγάλος αριθμός ελληνικών εταιρειών –το 98% όσων έχουν διασύνδεση με τη ΔΙΑΣ για τις εισπράξεις τους– έχει ήδη υιοθετήσει την πληρωμή με κωδικό QR και για μια τάξη μεγέθους. Να σημειωθεί ότι οι εισπράξεις του 2023 για αυτές τις εταιρείες ανήλθε σε 153 εκατ. ευρώ, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 37,6% του συνόλου συναλλαγών που διακινήθηκαν. Πρόκειται για επιχειρήσεις από τους κλάδους ενέργειας, τηλεπικοινωνιών, ασφαλειών, φαρμακοβιομηχανίας, ταχυμεταφορών, εμπορίας αυτοκινήτων, ιδιωτικής εκπαίδευσης, εμπορίας ένδυσης και καλλυντικών…
Σχετικά με τις άμεσες πληρωμές αντιστοιχούσαν πέρυσι στο 43,4% των διατραπεζικών εμβασμάτων και ξεπέρασαν σε αριθμό τις 36,8 εκατ. συναλλαγές, ενισχυμένες κατά 109,4% σε σχέση με το 2022. Μάλιστα, σχεδόν 1 στα 2 διατραπεζικά εμβάσματα διακινήθηκαν το 2023 με άμεσες πληρωμές, σηματοδοτώντας μια αξιοσημείωτη αύξηση από 1 στα 7, που ήταν το 2020. Ρεκόρ ημέρας σημειώθηκε στις 27/12/2023 με 647.000 άμεσες μεταφορές πίστωσης.
Από την άλλη πλευρά -και αυτό αντανακλά τα τεράστια περιθώρια ανάπτυξης των instant payments- οι άμεσες μεταφορές πίστωσης αποτελούν το 11% του συνόλου μεταφορών, με την πλειοψηφία των εισπράξεων/πληρωμών από επιχειρήσεις και οργανισμούς να γίνονται ακόμη με άλλους, πιο παραδοσιακούς τρόπους.