Ένα ακόμη βήμα προς την υποχρεωτική διάθεση της υπηρεσίας άμεσων πληρωμών φέρνει η χθεσινή απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, που ανοίγει τον δρόμο σε όλους τους πολίτες, αλλά και τις επιχειρήσεις της Ευρωζώνης, να πραγματοποιούν μεταφορές ποσών και πληρωμές οφειλών μέσα σε δευτερόλεπτα και στη λογική 24/7, που σημαίνει ότι τα χρήματα πιστώνονται αμέσως και όχι την επόμενη εργάσιμη ή 2-3 μέρες μετά. Ως προς το κόστος, η Ευρωπαϊκή Ένωση προβλέπει πλήρη εξομοίωση άμεσων και απλών συναλλαγών, οπότε ο συναλλασσόμενος δεν θα πληρώνει ακριβότερα για να στείλει ή να δεχθεί ένα άμεσο έμβασμα, σε αντίθεση ό,τι ισχύει σήμερα (εξαιρείται το διατραπεζικό ΙRIS, με το πλαφόν των 500 ευρώ την ημέρα).
Με βάση τον νέο Κανονισμό, είναι υποχρεωμένοι όλοι οι πάροχοι πληρωμών (τράπεζες, ιδρύματα πληρωμών και ιδρύματα ηλεκτρονικού χρήματος) να παρέχουν από προεπιλογή (by default), ως άμεσες, όλες τις μεταφορές πίστωσης που επιθυμούν οι πελάτες τους (φυσικά και νομικά πρόσωπα), μεταξύ άλλων επιλογών. Δεδομένου ότι αυτό απαιτεί κάποιες τροποποιήσεις στα συστήματα και ενδεχομένως αλλαγή μοντέλου λειτουργίας, το νέο πλαίσιο προβλέπει μία περίοδο προσαρμογής, η οποία για τις τράπεζες αντιστοιχεί σε 9 μήνες για αποδοχή άμεσων πληρωμών και 18μήνες για αποστολή άμεσων πληρωμών. Για τα ιδρύματα πληρωμών ή ηλεκτρονικού χρήματος η διάρκεια προσαρμογής μπορεί να φτάσει ακόμη και τους 36 μήνες.
Όπως έχει επισημάνει πρόσφατα το powergame.gr, από τη στιγμή που ο νέος Κανονισμός πέρασε από το Ευρωκοινοβούλιο, δεν απαιτείται η χρονοβόρος διαδικασία της επιμέρους έγκρισης από τα εθνικά κοινοβούλια. Το επόμενο βήμα, που απαιτούσε την αντίστοιχη έγκριση από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, πραγματοποιήθηκε στο τελευταίο Ecofin (επισήμως ανακοινώθηκε χθες), οπότε, από τη στιγμή που θα δημοσιευθεί η απόφαση στην Εφημερίδα της ΕΕ, αρκούν 20 ημέρες μόνο, προκειμένου να αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση για το διάστημα της προσαρμογής.
Κύκλοι με γνώση της διαδικασίας αναφέρουν ότι με βάση αυτήν τη σειρά, δεν αποκλείεται ο χρόνος προσαρμογής να αρχίσει να μετράει από τα τέλη Μαρτίου–αρχές Απριλίου, αν η απόφαση δημοσιευθεί στο «ευρωπαϊκό φύλλο» το επόμενο δεκαπενθήμερο. Στην ελληνική αγορά, η μόνη τράπεζα που έχει εξομοιώσει το κόστος μεταξύ άμεσων και απλών συναλλαγών είναι η Συνεταιριστική Τράπεζα Ηπείρου.
Ευνόητο είναι ότι κάθε τραπεζικό ίδρυμα θα συμμορφωθεί πάραυτα με την απόφαση της ΕΕ, ξεκινώντας -κάποιοι έχουν ήδη ξεκινήσει- τη μετάβαση στο νέο σύστημα. Σε διαφορετική περίπτωση, προβλέπεται πέναλτι, που ισούται με το 10% των ετήσιων κερδών.
Η υποχρεωτική δυνατότητα χρήσης των instant payments απ’ όλους τους παρόχους θα «λύσει» τα χέρια σε πολλές περιπτώσεις, τόσο για επιχειρήσεις όσο και για ιδιώτες. Ενδεικτικά παραδείγματα είναι ότι ο κάθε πολίτης θα μπορεί χωρίς να σκέφτεται πόσο επιπλέον θα του κοστίσει (συχνά διπλάσια και τριπλάσια) το να στείλει χρήματα από τον λογαριασμό του σε ένα μέλος της οικογένειάς του, έναν φίλο ή σε ένα ξενοδοχείο, για να κλειδώσει μια προκαταβολή. Μια επιχείρηση ενέργειας θα μπορεί να δέχεται εξόφληση λογαριασμών άμεσα, εκμεταλλευόμενη τη ρευστότητα και την αποδοχή πληρωμών κατά το δοκούν. Οι πολίτες θα μπορούν να πληρώνουν άμεσα τα τέλη κυκλοφορίας, την ασφάλειά τους, τα δίδακτρα, τον επαγγελματία… και σε μια δεδομένη στιγμή θα μπορούν άμεσα να καταβάλλονται και οι συντάξεις, αν προηγηθούν τα απαραίτητα βήματα από πλευράς Δημοσίου.
Στο εξωτερικό οι άμεσες πληρωμές είναι πολύ διαδεδομένες, με τις ψηφιακές τράπεζες να ανταγωνίζονται πολύ έντονα τα κλασικά πιστωτικά ιδρύματα. Εξ ου και ένα μεγάλο ποσοστό, ακόμη και Ελλήνων που έχουν applications ξένων digital banks, μπορεί να πληρώνει με άμεση πληρωμή διάφορες οφειλές του (π.χ. τέλη κυκλοφορίας) ή να μεταφέρει ανέξοδα, αλλά άμεσα, χρηματικά ποσά.
