THEPOWERGAME
Έσοδα από τόκους που θα φτάσουν τα 6,5 με 7 δισ. ευρώ αναμένουν το 2024 οι ελληνικές τράπεζες, διαβλέποντας ότι ο πήχης των επιτοκιακών εσόδων θα παραμείνει υψηλά, ακόμη και εάν η ΕΚΤ ξεκινήσει τις μειώσεις επιτοκίων.
Σύμφωνα με τα επιτοκιακά «μοντέλα» που «τρέχουν» οι τράπεζες στην παρούσα φάση, στο πλαίσιο της στοχοθεσίας για τα μεγέθη τους το 2024, οι προβλέψεις τους αναμένουν την πρώτη μείωση επιτοκίων, της τάξεως του 0,25 της μονάδος, τον Ιούλιο. Η πρόεδρος της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, και μέλη του ΔΣ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έχουν ήδη κλείσει τα παράθυρα προσδοκιών για μειώσεις επιτοκίων σύντομα, δεδομένων των ισχυρών αβεβαιοτήτων για τον πληθωρισμό εξαιτίας των αυξημένων γεωπολιτικών εντάσεων. Νεότερα μηνύματα από την ΕΚΤ αναμένονται στη συνεδρίαση της 25ης Ιανουαρίου, μαζί με τη συνέχιση της στάσης αναμονής που τηρείται από τη συνεδρίαση του Οκτωβρίου 2023, μετά από 10 διαδοχικές αυξήσεις επιτοκίων.
Αν και η Κριστίν Λαγκάρντ και άλλοι αξιωματούχοι της ΕΚΤ έχουν πολλάκις δηλώσει πως δεν είναι τίποτα προδιαγεγραμμένο και πως θα κινηθούν βάσει στοιχείων και με γνώμονα την πτώση του πληθωρισμού στον στόχο του 2%, αναλυτές εκτιμούν πως αν δεν υπάρξει ανατροπή στο μέτωπο του πληθωρισμού, μια πιθανή πρώτη μείωση μπορεί να πραγματοποιηθεί τον Ιούνιο παράλληλα με τις Ευρωεκλογές. Η «επίμαχη» συνεδρίαση του Ιουνίου, είναι προγραμματισμένη για τις 6 του μηνός, ημέρα –ορόσημο λόγω της έναρξης των ευρωπαϊκών εκλογών.Σε κάθε περίπτωση, οι αναλυτές κάνουν λόγο για συντηρητικές κινήσεις, της τάξεως του 0,25%, θεωρώντας ότι μπορούν να πραγματοποιηθούν πέντε κινήσεις μέσα στο έτος έως ότου τα επιτόκια «κατηφορίσουν» στο 2,75% από 4% σήμερα.
Στο ρευστό αυτό περιβάλλον, τραπεζίτες αναφέρουν στην εφημερίδα «Απογευματινή» ότι οι εκτιμώμενες μειώσεις επιτοκίων της ΕΚΤ, δεν αναμένεται να μειώσουν τα επιτοκιακά έσοδα περισσότερο από 20%. Μάλιστα, το επιτοκιακό περιθώριο μεταξύ επιτοκίων χορηγήσεων και καταθέσεων θα παραμείνει υψηλό το 2024 και κάποιοι δεν αποκλείουν αποκλιμάκωσή του το 2025, εκτιμώντας ότι τότε θα υπάρξουν και οι πρώτες κινήσεις μείωσης επιτοκίων από την ΕΚΤ. Πράγμα που σημαίνει ότι οι δανειολήπτες θα αργήσουν να δουν χαμηλότερα επιτόκια στα δάνεια, ενώ από την άλλη πλευρά οι καταθέτες, δεν μπορούν να ελπίζουν σε αυξήσεις επιτοκίων στις καταθέσεις, αφού οι τράπεζες βρίσκονται ήδη με υπερβάλλουσα ρευστότητα και δεν έχουν λόγο να πληρώσουν ακριβότερα για να αποκτήσουν επιπλέον.
Οι προσδοκίες για συνέχεια των υψηλών ροών εσόδων από τα επιτόκια στις ελληνικές τράπεζες αποτελούν ισχυρό «χαρτί» για την ελκυστικότητά τους στους ξένους επενδυτές, αλλά και από τους βασικούς λόγους για τις ανοδικές αναθεωρήσεις των προοπτικών τους από τους διεθνείς οίκους. Σε έκθεσή της αυτή την εβδομάδα, με την οποία αναθεώρησε ανοδικά προηγούμενες προβλέψεις που έκανε τον Δεκέμβριο, η JPMorgan προβλέπει επιτοκιακά έσοδα: για την AlphaBank 1,635 δισ. ευρώτο 2024 και 1,556 δισ. το 2025, για τη Eurobank2,107 και 2,463 δισ. ευρώ αντίστοιχα, για την Εθνική Τράπεζα 2,181 και 1,972 δισ. ευρώ και για την Τράπεζα Πειραιώς 1,911 και 1,733 δις. ευρώ το 2024 και το 2025.
Οι ελληνικές τράπεζες είναι από τις πλέον ευνοημένες από την άνοδο των επιτοκίων της ΕΚΤ σε επίπεδο επιτοκιακών εσόδων, καθώς «δουλεύουν» και με επιτοκιακό περιθώριο (διαφορά μέσου σταθμισμένου επιτοκίου όλων των δανείων από το μέσο σταθμισμένο επιτόκιο όλων των καταθέσεων) από τα υψηλότερα στην ΕΕ.
Σύμφωνα με τα εποπτικά στατιστικά στοιχεία της ΕΚΤ για το εννεάμηνο του 2023, το επιτοκιακό περιθώριο των ελληνικών τραπεζών, διαμορφώνεται στο 3,20%. Που σημαίνει επιτοκιακή «ψαλίδα» μεγαλύτερη από χώρες όπως η Ιταλία (2,10%), η Ισπανία (2,63%), η Αυστρία (2,43%), η Ιρλανδία (1,98%), το Λουξεμβούργο (1,69%), η Φινλανδία (1,59%), η Ολλανδία (1,56%), το Βέλγιο (1,51%), η Γερμανία (1,13%) και η Γαλλία (0,89%). Λίγο χαμηλότερη από την επιτοκιακή ψαλίδα στην Ελλάδα είναι αυτή στην Πορτογαλία (3,16%), ενώ με υψηλότερα επιτοκιακά περιθώρια κινούνται χώρες όπως η Σλοβενία (3,30%), η Λιθουανία (3,58%), η Εσθονία (3,77%) και η Λετονία (3,90%).
Το υψηλό επιτοκιακό περιθώριο συνέβαλε στο 79,25% των λειτουργικών εσόδων των ελληνικών τραπεζών το γ΄ τρίμηνο 2023 έναντι μέσου ευρωπαϊκού όρου 60,56%. Τα καθαρά επιτοκιακά έσοδα των τεσσάρων ελληνικών συστημικών τραπεζών στο εννεάμηνο του 2023 ανήλθαν σε 6,042 δις. ευρώ. Στη συγκρίσιμη Πορτογαλία, οι τράπεζες είχαν επιτοκιακά έσοδα 5,066 δις. ευρώ, με συμβολή 74,57% στα λειτουργικά τους έσοδα, ενώ στις άλλες δύο χώρες του ευρωπαϊκού νότου, Ιταλία και Ισπανία, οι τράπεζες είχαν έσοδα τόκων 36,485 δις. και 66,063 δις. ευρώ αντίστοιχα (συμβολή στα λειτουργικά έσοδα κατά 59,64% και 76,21%).