THEPOWERGAME
«Αγκάθι» στις προοπτικές του 2024 αποτελούν για το διεθνές περιβάλλον η συγκυρία της σφικτής οικονομικής πολιτικής και η συνεπής προς αυτό επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας. Στην τελευταία της έκθεση για το τραπεζικό σύστημα (4 Δεκεμβρίου), η Moody’s εστιάζει στις αρνητικές προοπτικές που επιφυλάσσει το νέο έτος για το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα, καθώς οι κεντρικές τράπεζες, προκειμένου να μειώσουν τον πληθωρισμό, ακολουθούν σφικτή πολιτική γραμμή, με αναπόφευκτες επιπτώσεις στον ρυθμό ανάπτυξης, που βαίνει μειούμενος.
Βασικοί άξονες ανησυχίας για τον διεθνή οίκο είναι η περιορισμένη ρευστότητα και η οριακή ικανότητα αποπληρωμών, που θα πιέσουν ακόμη περαιτέρω την ποιότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου των τραπεζών, οδηγώντας έτσι σε μεγαλύτερο ρίσκο στο ενεργητικό των ομίλων παγκοσμίως. Επίσης, τα αποτελέσματα από την κερδοφορία είναι πιθανό να υποχωρήσουν, εξαιτίας του υψηλότερου κόστους χρηματοδότησης, της χαμηλότερης πιστωτικής επέκτασης και της δημιουργίας αποθεμάτων κεφαλαίων.
Παρ’ όλα αυτά, επισημαίνει ο οίκος, η κεφαλαιοποίηση θα παραμείνει σταθερή, επωφελούμενη από την οργανική παραγωγή κεφαλαίου και τη μέτρια ανάπτυξη δανείων, καθώς από το γεγονός ότι ορισμένες από τις μεγαλύτερες αμερικανικές τράπεζες θα «χτίσουν» επιπλέον κεφάλαια.
Διαβάζοντας την έκθεση αυτήν, Έλληνες τραπεζίτες συνηγορούν υπέρ των επιχειρημάτων της Moody’s, που βλέπει, όπως όλοι άλλωστε, τα αποτελέσματα της σφικτής νομισματικής πολιτικής σε μια ύφεση που φλερτάρει με όλο και περισσότερες χώρες, και εντός Ευρωζώνης.
Η έκθεση, που πέραν του ότι αναλύει τις πέντε συγκεκριμένες απειλές για την παγκόσμια οικονομία, συνοδεύεται και με άλλα δύο σενάρια που θα μπορούσαν να αλλάξουν τις αρνητικές προβλέψεις (ένα σταθερό και ένα θετικό), δεν αφορά άμεσα τις ελληνικές τράπεζες, που ζουν το δικό τους success story, μέσα σε μια οικονομία η οποία υπεραποδίδει σε ρυθμό ανάπτυξης σε σχέση με τα άλλα κράτη-μέλη.
«Αυτό σε καμία περίπτωση δεν σημαίνει εφησυχασμό», σχολιάζει ανώτατος τραπεζικός παράγοντας, ακόμη και αν οι ελληνικές τράπεζες τρέχουν σε άλλη σφαίρα, σημαντικά κεφαλαιοποιημένες, με περίσσια ρευστότητα, θετική πιστωτική επέκταση και μειούμενες επισφάλειες. «Θα ήταν ολέθριο να μην παρακολουθούμε το διεθνές σκηνικό και τους παράγοντες που απειλούν την ανάπτυξή του, παράγοντες ορατούς απ’ όλες τις τράπεζες, όπου κι αν βρίσκονται», προσθέτει.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν ορατές διαφορές στις επιπτώσεις από τη σφικτή νομισματική πολιτική, καθώς στην Ελλάδα, για παράδειγμα, δεν έγιναν αισθητές αρνητικές συνέπειες, παρά το υψηλό τίμημα της πολιτικής Λαγκάρντ. Βέβαια, η Ελλάδα είναι και ένα case study από μόνη της, με την προληπτική λήψη μέτρων που θωράκισε τους δανειολήπτες από το επιπλέον κόστος μιας συνεχούς αύξησης επιτοκίων -και κατ’ επέκταση θωράκισε τους ισολογισμούς των τραπεζών από πιθανά νέα κρούσματα «κόκκινων» δανείων.
Οι ελληνικές τράπεζες χρηματοδοτούν επενδυτικά έργα -φυσικά χάρη στο Ταμείο Ανάπτυξης και τα ΕΣΠΑ-, πολύ περισσότερο από τους Ευρωπαίους ανταγωνιστές τους και έχουν μεγάλη πηγή εσόδων από τον τουρισμό, εξ ου και διατηρούν θετικό πρόσημο στην πιστωτική επέκταση, παρά τον όγκο αποπληρωμών. Η ύφεση δεν φαίνεται να απειλεί τα «σύνορα» της χώρας, όμως και οι ελληνικές τράπεζες είναι σε εγρήγορση, όπως αναφέρουν οι διοικήσεις τους, με κάθε ευκαιρία roadshow ή call με τους αναλυτές.
Μέχρι νεωτέρας -ώσπου η ΕΚΤ να αρχίσει τη μείωση των επιτοκίων (κάτι που αναμένεται για μετά το πρώτο εξάμηνο του 2024)- το περιβάλλον για το χρηματοπιστωτικό σύστημα παγκοσμίως θα είναι απειλητικό.
Βήμα-βήμα το αρνητικό σενάριο της Moody’s
Αναλυτικά, το αρνητικό σενάριο της Moodys που αφορά τις προοπτικές για το 2024 λαμβάνει υπ’ όψιν του τα εξής:
- Το περιβάλλον κάτω από το οποίο θα λειτουργούν οι τράπεζες θα επιδεινωθεί όσο ισχύει σφικτή νομισματική πολιτική. Πολλές κεντρικές τράπεζες θα αρχίσουν να μειώνουν επιτόκια, αλλά το χρήμα θα συνεχίσει να παραμείνει περιορισμένο, δυσκολεύοντας τον ρυθμό ανάπτυξης το 2024. Ο κίνδυνος του πληθωρισμού μειώνεται, αλλά το γεωπολιτικό ρίσκο και αυτό της κλιματικής αλλαγής παραμένουν.
- Η ποιότητα του δανειακού χαρτοφυλακίου θα συρρικνωθεί από τη χαμηλή ρευστότητα και τη στενότερη ικανότητα αποπληρωμών. Οι πρόσφατες αυξήσεις επιτοκίων θα οδηγήσουν σε αύξηση του ρίσκου ενεργητικού και θα απαιτήσουν επιπλέον αποθέματα. Επίσης, η αύξηση της ανεργίας σε ανεπτυγμένες οικονομίες θα αποδυναμώσει τις αποδόσεις των (αποπληρωμών) δανείων. Και ειδικότερα αυξάνεται το ρίσκο από την έκθεση στο εμπορικό real estate, στις ΗΠΑ αλλά και Ευρώπη.
- Τα κέρδη θα υποχωρήσουν εξαιτίας του υψηλότερου κόστους χρηματοδότησης, θα παραμείνουν όμως ισχυρά. Το υψηλό κόστος χρήματος θα πιέσει τα καθαρά επιτοκιακά περιθώρια, ενώ η παραγωγή νέων δανείων θα είναι πιο ασθενής, όσο τα υψηλά επιτόκια περιορίζουν τη ζήτηση και αυστηροποιούν τα πιστοδοτικά κριτήρια. Αντίστοιχα, θα αυξηθούν τα κεφάλαια που θα δεσμευθούν σε προβλέψεις.
- Η χρηματοδότηση και η ρευστότητα θα αντιμετωπίσουν μεγαλύτερες προκλήσεις εξαιτίας της σφικτής νομισματικής πολιτικής. Η αύξηση των καταθέσεων θα αρχίσει να μειώνεται όσο αυξάνονται οι ανάγκες για χρηματοδότηση.
- Τα κεφάλαια θα παραμείνουν οριακά σταθερά. Οι τράπεζες στην Ευρώπη θα διατηρήσουν την άνεση στα κεφαλαιακά μαξιλάρια, σύμφωνα με τους εποπτικούς μηχανισμούς. Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, όπου θα χρειασθεί κάποιες μεγάλες τράπεζες να χτίσουν κεφάλαια.