THEPOWERGAME
Το ένα τρίτο του συνόλου των Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων που παραμένει στην αγορά, ανήκουν στην κατηγορία αβέβαιης είσπραξης (unlikely to pay). Πρόκειται για δάνεια ύψους 4,2 δισ. ευρώ που έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμα και αντιστοιχούν στο 33,2% των κόκκινων δανείων στο σύστημα (12,7 δισ ευρώ). Τα δάνεια αυτά, εμφανίζουν μια αύξηση στο τέλος του πρώτου εξαμήνου κατά 4,4% σε σχέση με πέρυσι και αντανακλούν εν μέρει τις αρνητικές επιπτώσεις της συνεχούς ανόδου επιτοκίων από την ΕΚΤ.
Όπως αναφέρει η Τράπεζα της Ελλάδος στη έκθεση χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, προτείνοντας εντατικοποίηση της προσπάθειας των τραπεζών για αποκλιμάκωση του αποθέματος των κόκκινων δανείων, « η σύσφιγξη της νομισματικής πολιτικής από την ΕΚΤ, με τη διαμόρφωση ενός περιβάλλοντος υψηλών επιτοκίων, καθιστά σαφές ότι τόσο το κόστος χρηματοδότησης όσο και οι δυνατότητες αποπληρωμής χρέους από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις επηρεάζονται δυσμενώς. Το περιβάλλον αυτό, σε συνδυασμό με την επιβράδυνση του ρυθμού οικονομικής ανάπτυξης το 2023, ενδέχεται να επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα των δανειακών χαρτοφυλακίων των τραπεζών με τη δημιουργία νέων Μη Εξυπηρετούμενων Δανείων (ΜΕΔ)».
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της ΤτΕ, είναι ανησυχητικό το ποσοστό των ρυθμισμένων δανείων που πέφτει σε καθεστώς re defalult (δηλαδή, δεν εξυπηρετούνται τις δόσεις της ρύθμισης). Ενδεικτικό είναι το ποσοστό των μη εξυπηρετούμενων ρυθμισμένων δανείων που τον Ιούνιο του 2023 παραμένει υψηλό (45,9%) και επιδεινούμενο σε σχέση με το 2022 (42,4%).
Το μεγαλύτερο μέρος των ρυθμισμένων δανείων αφορά μακροπρόθεσμες ρυθμίσεις σε ποσοστό 72,1% επί του συνόλου, ενώ ακολουθούν οι βραχυπρόθεσμες ρυθμίσεις με 25,2% και οι λύσεις οριστικής διευθέτησης με ποσοστό 2,7% .
Από την άλλη πλευρά, στα «θετικά», μετράει το γεγονός ότι τα δάνεια σε καθυστέρηση μεγαλύτερη των 90 ημερών (χωρίς να συμπεριλαμβάνονται οι καταγγελμένες απαιτήσεις – denounced) υποχώρησαν περαιτέρω στο τέλος α΄ εξαμήνου του 2023 και διαμορφώθηκαν σε 4,2 δισ. ευρώ (32,9% των ΜΕΔ), μειωμένα κατά 4,7% σε σχέση με το τέλος του 2022 (4,4 δισ. ευρώ). Ωστόσο, επισημαίνεται ότι το 78,2% των ΜΕΔ που εμπίπτουν σε αυτή την κατηγορία είναι σε καθυστέρηση μεγαλύτερη του ενός έτους, ποσοστό αυξημένο σε σχέση με το τέλος του 2022 (77%).
Το αντίστοιχο ποσοστό καθυστέρησης για τα επιχειρηματικά δάνεια ανέρχεται σε 85%, για τα στεγαστικά σε 57,4% και για τα καταναλωτικά δάνεια σε 74,4%.
Επίσης, το σύνολο των ρυθμισμένων (forborne) δανείων τον Ιούνιο του 2023 υποχώρησε στα 10,2 δισ. ευρώ, από 11,4 δισ. ευρώ στο τέλος του 2022, αντιπροσωπεύοντας το 6,9% του συνόλου των δανείων (από 7,5% το 2022)
Επισημαίνεται ότι το 12,2% των ήδη ρυθμισμένων δανείων εμφανίζει καθυστέρηση άνω των 90 ημερών, ποσοστό μειωμένο σε σχέση με το τέλος του 2022 (13,3%).
Στα επιμέρους στοιχεία της ΤτΕ, επισημαίνεται ότι το 70,3% των ΜΕΔ άνω των 90 ημερών δεν έχει ρυθμιστεί, έναντι 65,5% στο τέλος του 2022, ενώ τα ποσοστά για τα στεγαστικά, καταναλωτικά και επιχειρηματικά δάνεια ανέρχονται σε 64,5%, 76,7% και 70,7% αντίστοιχα.
Οι διαγραφές δανείων τον Ιούνιο του 2023 ανήλθαν σε 539 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων τα 416 εκατ. ευρώ αφορούν καταγγελμένες απαιτήσεις, κυρίως επιχειρηματικών δανείων (0,36 δισεκ. ευρώ).
Επέστης, την ίδια περίοδο, ο ρυθμός αποκατάστασης της τακτικής εξυπηρέτησης δανείων (cure rate) ανήλθε τον Ιούνιο του 2023 σε 2,9% και ο δείκτης αθέτησης (default rate) σε 0,7%. Το στεγαστικό χαρτοφυλάκιο εμφανίζει τον υψηλότερο ρυθμό αποκατάστασης (6,3%), ενώ το επιχειρηματικό χαρτοφυλάκιο τον χαμηλότερο (1,4%).
Σημαντικές είναι οι επισημάνσεις της ΤτΕ αναφορικά με την πορεία εξυπηρέτησης του ιδιωτικού χρέους. Όπως επισημαίνεται στο πλαίσιο της έκθεσης: «η μεταφορά των ΜΕΔ εκτός τραπεζικού τομέα δεν σημαίνει αυτόματα και την οριστική εξάλειψη του χρέους από την οικονομία. Το χρέος παραμένει, με τη διαχείρισή του πλέον να πραγματοποιείται από τις Εταιρίες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (ΕΔΑΔΠ).
Συνεπώς, η εύρυθμη λειτουργία της εν λόγω αγοράς για την επίτευξη της οριστικής εκκαθάρισης του ιδιωτικού χρέους είναι σημαντική παράμετρος και η αξιοποίηση του συνόλου των διαθέσιμων εργαλείων και επιλογών αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση. Η εξέταση των δυνατοτήτων επανένταξης σε καθεστώς ενημερότητας πιστούχων, οι οποίοι έχουν αξιόλογα βιώσιμα επενδυτικά σχέδια που μπορούν να χρηματοδοτηθούν θα πρέπει να συμπεριλαμβάνεται και να αναδεικνύεται ως μία επιλογή η οποία θα συμβάλει καθοριστικά στην οριστική εκκαθάριση του ιδιωτικού χρέους, αλλά και στην ανάπτυξη της πραγματικής οικονομίας».
Σημειωτέον δε, ότι ο δείκτης ΜΕΔ σε επίπεδο τραπεζικού τομέα παραμένει υψηλός και πολλαπλάσιος του ευρωπαϊκού μέσου όρου (Ιούνιος 2023: 1,8%55).