Σταθερή αύξηση των καταθέσεων των νοικοκυριών, η οποία όμως δεν έχει ισομερή κοινωνική «διαστρωμάτωση», διαπιστώνεται από την πορεία των αποταμιεύσεων των Ελλήνων. Η σταδιακή αποκατάσταση της εμπιστοσύνης μετά την πολυετή κρίση -και ειδικά από το 2019 και μετά- έφερε πίσω στις τράπεζες, σύμφωνα με την εφημερίδα «Απογευματινή», καταθέσεις που είχαν φύγει στο εξωτερικό ή κρύβονταν κάτω από το στρώμα.
Στο τέλος Απριλίου 2023 οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα (νοικοκυριά και επιχειρήσεις) ανέρχονταν σεε 185,494 δισ. ευρώ, από 138,636 δισ. ευρώ τον Ιούλιο του 2019 (όταν οι εκλογές ανέδειξαν κυβέρνηση τη Νέα Δημοκρατία), έχοντας παρουσιάσει στο διάστημα αυτό αύξηση κατά 46,858 δισ. ευρώ. Επικεντρώνοντας στα νοικοκυριά, οι καταθέσεις τους στο ίδιο διάστημα έχουν αυξηθεί κατά 28,832 δισ. ευρώ, από τα 113,155 δισ. ευρώ στα 141,987 δισ. ευρώ.
Κατανομή ποσών
Ωστόσο, η αύξηση των καταθέσεων δεν μοιράζεται εξίσου στα νοικοκυριά (προφανώς κάτι τέτοιο δεν θα ήταν εφικτό), καθώς το 71,8% των καταθετών έχει στον τραπεζικό λογαριασμό του ποσά μέχρι 1.000 ευρώ. Σύμφωνα με τον απολογισμό του 2022 του Ταμείου Εγγύησης Καταθέσεων, καταθέσεις από 1.001 έως 5.000 ευρώ έχει το 13,1% των καταθετών, από 5.001 έως 50.000 ευρώ επίσης το 13,1% των καταθετών, ενώ όσοι έχουν καταθέσεις άνω των 50.000 ευρώ και πόσω μάλλον άνω των 100.000 ευρώ κινούνται σε μονοψήφιο ποσοστό, χαμηλότερο του 1,5%. Ειδικότερα, τα στοιχεία του ΤΕΚΕ δείχνουν ότι από 50.001 έως 100.000 ευρώ κατάθεση έχει το 1,3% των καταθετών, ενώ πάνω από 100.000 ευρώ έχει μόλις το 0,7%.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΤΕΚΕ, οι εγγυημένες καταθέσεις (έως 100.000 ευρώ) αποτελούν το 71,8% των επιλέξιμων καταθέσεων, ενώ ποσοστό 99,3% των καταθετών διαθέτουν καταθέσεις έως 100.000 ευρώ και 44,3% των καταθέσεων αφορά καταθέσεις έως 50.000 ευρώ.
Τα παραπάνω στοιχεία, βεβαίως, δεν μπορούν να αξιολογηθούν ως ενδεικτικά του πλούτου των νοικοκυριών, αφενός διότι αφορούν κατανομή του 2021, αφετέρου διότι αφορούν ένα συγκεκριμένο κομμάτι (τραπεζικές καταθέσεις) αποταμίευσης/επένδυσης (δεν υπολογίζουν π.χ. τοποθετήσεις σε αμοιβαία κεφάλαια, μετοχές ή τραπεζοασφαλιστικά προϊόντα). Δίνουν, ωστόσο, μία εικόνα κατανομής που λογικά δεν παρουσιάζει διαφοροποιήσεις μέχρι σήμερα, δεδομένου ότι οι αποταμιευτές δεν είχαν κίνητρο να δεσμεύουν τα χρήματά τους σε τραπεζικές καταθέσεις, όταν αυτές έδιναν μηδενική απόδοση.
Σημειώνεται ότι οι αυξήσεις επιτοκίων από την ΕΚΤ ξεκίνησαν τον περασμένο Ιούλιο και πέρασαν στα επιτόκια καταθέσεων από τις αρχές της φετινής χρονιάς. Και πάλι, όμως, αφορούν κυρίως μεγάλα ποσά (άνω των 50.000, 100.000 ή 200.000 ευρώ), τα οποία δεσμεύονται σε προθεσμίες άνω των 12 μηνών και μέχρι 24, προσφέροντας επιτόκια που μπορεί να φτάσουν το 2,50%-3%.
Προθεσμιακές
Στο πλαίσιο αυτό, παρατηρείται και η στροφή των καταθετών στις προθεσμιακές καταθέσεις. Στα τέλη του 2022 οι προθεσμιακές καταθέσεις ανέρχονταν σε 24,08 δισ. ευρώ και στα τέλη Απριλίου 2023 διαμορφώνονταν σε 31,4 δισ. ευρώ, έχοντας αυξηθεί κατά 7,32 δισ. ευρώ.
Η αύξηση των αποταμιεύσεων των νοικοκυριών συνεχίστηκε σταθερά και εν μέσω της κρίσης του Covid-19, αλλά και στη συνέχεια με την ενεργειακή κρίση, την εκτόξευση του πληθωρισμού και την απότομη άνοδο των επιτοκίων, βοηθούμενη από τα συνεχή επιδόματα της κυβέρνησης προς τους πολίτες για την αντιμετώπιση των αλλεπάλληλων κρίσεων. Τα τελευταία στοιχεία της ΤτΕ για τον μήνα Απρίλιο έδειξαν ότι οι καταθέσεις των νοικοκυριών και των ιδιωτικών μη κερδοσκοπικών ιδρυμάτων αυξήθηκαν κατά 1,129 δισ. ευρώ, έναντι αύξησης κατά 738.000.000 ευρώ τον προηγούμενο μήνα.
