THEPOWERGAME
Τη στιγμή που οι τραπεζικές απάτες μέσω διαδικτύου συνεχίζουν… εμμονικά να παραπλανούν ανυποψίαστους ή ακόμη και υποψιασμένους καταναλωτές που «την πάτησαν» λόγω της καλοστημένης απάτης, τα ποσοστά των κρουσμάτων σε ευρωπαϊκό επίπεδο ακολουθούν σταθερά φθίνουσα πορεία την τελευταία διετία.
Μία πολύ αισιόδοξη προοπτική έχει αφετηρία την πολύ φρέσκια έκθεση για τις τραπεζικές απάτες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σύμφωνα με την οποία το 2021 -η τελευταία χρονιά για την οποία υπάρχουν επίσημα στοιχεία- είχε ένα ιστορικά χαμηλό επίπεδο σε τραπεζικές απάτες. Το ποσοστό της τραπεζικής απάτης μέσω καρτών πληρωμών, υποχώρησε αισθητά στο 0,028% της συνολικής αξίας των συναλλαγών από τη στιγμή που η ΕΚΤ άρχισε να συγκεντρώνει στατιστικά στοιχεία. Αυτό το 0,028% μεταφράζεται σε 1,53 δισ. ευρώ που «λεηλατήθηκαν» σε σύνολο πληρωμών με κάρτα 5,4 τρισ. ευρώ στον Ενιαίο Ευρωπαϊκό Χώρο Πληρωμών (SEPA).
Το peak του ποσοστού τραπεζικής απάτης μέσω καρτών ήταν το 2008 και αντιστοιχούσε σε 0,048%. Ήταν η πρώτη χρονιά που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ξεκίνησε την επίσημη καταμέτρηση και οι απάτες μετρούσαν ολοένα και περισσότερα θύματα συναλλαγών με κάρτες. Μέσα από στοιχεία που δόθηκαν από 20 διαχειριστές συστημάτων πληρωμών καρτών, φάνηκε η συμπεριφορά της τραπεζικής απάτης. Ποιες συναλλαγές προτίμησε και ποια είναι τελικά τα πιο ευάλωτα σημεία. Με βάση αυτά, προέκυψαν δύο πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα.
Δύο διαφορετικά είδη απάτης: Remotely και πλαστές κάρτες με προτίμηση τις διασυνοριακές συναλλαγές
- Πρώτον… remotely, στις κάρτες εξ αποστάσεως. Δηλαδή όταν ο επιτήδειος δεν έχει στα χέρια του το πλαστικό, αλλά υποκλέβει στοιχεία, π.χ. μέσω phishing και στη συνέχεια επεμβαίνει στις διαδικτυακές ή τηλεφωνικές συναλλαγές. Ο τρόπος αυτός έχει το μεγαλύτερο ποσοστό απάτης, αντιπροσωπεύοντας το 84% της συνολικής αξίας της απάτης με κάρτες το 2021. Ποσοστό σημαντικά μεγάλο μεν, αλλά με εξίσου μεγάλη βελτίωση από το 2019, καταγράφοντας μείωση της τάξης του 12%.
- Δεύτερον, με τη φυσική παρουσία της κάρτας, κάτι που συμβαίνει στα φυσικά καταστήματα λιανικής ή στο δίκτυο ΑΤΜ, με εργαλείο τις πλαστές κάρτες. Και σε αυτό τον τομέα υπήρξε βελτίωση σε ευρωπαϊκό επίπεδο με μείωση κρουσμάτων κατά 6%. Ειδικά σε αυτήν την περίπτωση, συνέβαλε θετικά η αναβάθμιση των τεχνολογικών standards και των βιομηχανικών προτύπων που αφορούν την πραγματοποίηση απάτης στις μαγνητικές λωρίδες.
Σύμφωνα με την τελευταία έκθεση της ΕΚΤ, η οποία στη φάση αυτή συλλέγει στατιστικά στοιχεία για τη χρήση του 2022, ένας παράγοντας στον οποίο οφείλεται ο περιορισμός της απάτης είναι η κοινοτική οδηγία για τις υπηρεσίες πληρωμών, η PSD2, που στοχεύει στον ισχυρό έλεγχο ταυτότητας συναλλασσόμενων.
Όσο για τον χώρο εκτύλιξης της απάτης, προτιμήθηκαν οι διασυνοριακές συναλλαγές. Παρά το γεγονός ότι οι διασυνοριακές συναλλαγές αφορούν μόλις το 11% του συνόλου της αξίας των συναλλαγών πληρωμής μέσω καρτών, ισοδυναμούν τελικά με το 63% της συνολικής αξίας απάτης μέσω καρτών το 2021.
Με αφορμή τα δήθεν ΕΛΤΑ
Στην Ελλάδα, όπου η τραπεζική απάτη βρίσκει συνεχώς νέους τρόπους να αιφνιδιάσει και εν τέλει να υποκλέψει το κοινό -με τελευταία μόδα τα δήθεν μηνύματα των ΕΛΤΑ, που ζητούν επιβεβαίωση στοιχείων προκειμένου να γίνει μια οριακή χρέωση (1-3 ευρώ) για παράδοση αποστολής- η Ελληνική Ένωση Τραπεζών, η κάθε τράπεζα χωριστά, αλλά και θεσμικά μέσω του καινούργιου νομοσχεδίου του Υπουργείου Ανάπτυξης στοχεύoυν τόσο στην αδιάλειπτη ενημέρωση του κοινού όσο και στην πρόληψη και αντιμετώπιση μιας σειράς περιπτώσεων.
Η περίπτωση ΕΛΤΑ είναι ένας τύπος phishing,αφού απαιτεί την υποκλοπή των στοιχείων με συναίνεση του… κατόχου της κάρτας. Είναι ιδιαίτερα πιστευτό, όταν ξαφνικά ένας καταναλωτής, που συχνά μπορεί να περιμένει και αποστολή από ταχυμεταφορική, να δέχεται ένα μήνυμα sms ή ένα mail στο κινητό του που τον παραπέμπει να δώσει στοιχεία σε ένα link, ώστε να αποδεσμεύσει την αποστολή. Συνήθως, όσο υποψιασμένος να είναι ένας πολίτης μπορεί να την πατήσει, αν είναι απορροφημένος στην εργασία του, συνομιλεί ή δεν δώσει μεγάλη σημασία.
Μία άλλη απάτη, πρόσφατη και αυτή, είναι διάφορα mails, που «παίζουν» με την επιστροφή φόρου, με αφορμή το άνοιγμα της πλατφόρμας για την υποβολή δήλωσης για τα εισοδήματα του 2022. Πάλι με τη γνωστή μέθοδο του phising…
Και εδώ είναι μία πτυχή που είχαν θέσει οι τράπεζες στο πλαίσιο του διαλόγου για το νέο νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης, φρενάροντας την απώλεια στους καταναλωτές στα 1.000 ευρώ και «χρεώνοντας» το επιπλέον ποσό, βάσει συγκεκριμένων διατάξεων στις τράπεζες (αν δεν έχουν αυξήσει σε 3 τους 2 σήμερα τρόπους επιβεβαίωσης της συναλλαγής). Είναι η λεπτή γραμμή που αφορά την ευθύνη του συναλλασσόμενου, ο οποίος θα πρέπει να είναι πολύ προσεκτικός, τόσο στις online συναλλαγές όσο και στην περίπτωση των εμπόρων, στις πλαστές κάρτες.
Το μήνυμα των τραπεζών προς αυτήν την κατεύθυνση είναι σαφές: Δεν αποκαλύπτουμε ποτέ και για κανέναν λόγο κωδικούς σε sms, mails, viber ή σε τηλεφωνικές κλήσεις.
Ιδιαίτερα ενθαρρυντικό στοιχείο αποτελεί πάντως το γεγονός ότι ένας αρκετά μεγάλος αριθμός τραπεζικής λείας μέσω απάτης στην Ελλάδααποφεύχθηκε αποτελεσματικά με όλα τα μέτρα που έχουν ληφθεί και με τη συνεχή ενημέρωση του κοινού μέσα από τις ιστοσελίδες των τραπεζών και την προσωπική επαφή με τους τραπεζικούς συμβούλους, εντός και εκτός καταστημάτων. Δεν είναι τυχαίο ότι ένα ποσοστό 85% της προσπάθειας τραπεζικής απάτης είτε σε χακάρισμα λογαριασμών είτε, κυρίως μέσω καρτών, δεν κατάφερε να υλοποιηθεί, καθώς εντοπίστηκε από τα τραπεζικά alarm τους τελευταίους μήνες.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
