Κάπως έτσι η αξιοπιστία, η σταθερότητα και το κύρος μιας τράπεζας συνυφασμένης με την ιστορία της Ελβετίας καταρρέει με βαριές επιπτώσεις σε ολόκληρο τον εγχώριο κλάδο. Η Credit Suisse ιδρύθηκε το 1856 από τον ευυπόληπτο πολιτικό και επιχειρηματία Άλφρεντ Έσερ για τη χρηματοδότηση της επέκτασης του σιδηροδρομικού δικτύου και γενικότερα της βιομηχανοποίησης της χώρας.
Έπειτα από 167 έτη βρέθηκε στο χείλος της χρεοκοπίας μετά από μια σειρά σκανδάλων και εν μέσω μιας γενικότερης κρίσης εμπιστοσύνης στις τραπεζικές μετοχές. Εάν η ελβετική κυβέρνηση δεν έπειθε την UBS να την εξαγοράσει τότε θα χρεοκοπούσε κυριολεκτικά με κίνδυνο την πρόκληση μιας χρηματοπιστωτικής κρίσης όχι μόνον στην Ελβετία αλλά σε ολόκληρο τον κόσμο.
Αυτούς τους φόβους επιβεβαίωσε o αντιπρόεδρος της κεντρικής τράπεζας της Ελβετίας (SNB), Μάρτιν Σέγκελ, σε συνέντευξη που έδωσε στο τηλεοπτικό δίκτυο SRF αυτήν την εβδομάδα. Την Τετάρτη, στο μεταξύ, η κυβέρνηση της χώρας αποφάσισε πως ακυρώνει τα μπόνους που προορίζονταν για τα μέλη του εκτελεστικού συμβουλίου της Credit Suisse σε ότι αφορά το 2022, ενώ αυτά των στελεχών στην 1η και 2η αμέσως χαμηλότερη βαθμίδα θα μειωθούν από 50% έως 25%, αντίστοιχα. Ανάλογα μέτρα ισχύουν για τα φετινά μπόνους, τόνισε η κυβέρνηση, επηρεάζοντας έτσι τις αποδοχές περίπου 1.000 στελεχών, συνολικού ύψους 50 με 60 εκατ. ελβετικών φράγκων.
Λίγα 24ώρα πριν οι εισαγγελικές αρχές της χώρας είχαν αναγγείλει την έναρξη ερευνών για να διευκρινίσουν εάν παραβιάστηκε το ποινικό δίκαιο της χώρας με τη βεβιασμένη εξαγορά της Credit Suisse από την UBS έναντι 3 δισ. ελβετικών φράγκων και με συνολικές εγγυήσεις 260 δισ. ελβετικών φράγκων από την κεντρική τράπεζα και την κυβέρνηση.
Σε μια σπάνια δημόσια τοποθέτηση, η γενική εισαγγελία του ελβετικού ομοσπονδιακού κράτους ανακοίνωσε πως «υπήρξαν διάφορες διαστάσεις στα γεγονότα που αφορούν την Credit Suisse» που προϋποθέτουν τη διεξαγωγή έρευνας και που πρέπει να αναλυθούν ώστε να «διευκρινιστεί εάν συνέβησαν ποινικά αδικήματα που εμπίπτουν στη δικαιοδοσία» του δικαστηρίου. Αν και δεν δόθηκε καμία ένδειξη για την κατεύθυνση των ερευνών, η γενική εισαγγελία τόνισε πως είναι ευθύνη της να συνεισφέρει στην εκκαθάριση του χρηματοοικονομικού κέντρου της Ελβετίας.
Μεταξύ των ασυνήθιστων συμβάντων που απορρέουν από την υπόθεση της Credit Suisse, «είναι εκπληκτικό που οι εισαγγελικές αρχές της χώρας διατύπωσαν σχόλια δημοσίως», δήλωσε ο Μαρκ Πιθ, επίτιμος καθηγητής του πανεπιστημίου της Βασιλείας, ο οποίος διδάσκει ποινικό δίκαιο και εγκληματολογία. Απευθυνόμενος στο πρακτορείο Reuters, συμπλήρωσε πως αυτή η εξαγορά-διάσωση είναι, ωστόσο, τόσο ασυνήθιστη που «υποχρεώθηκαν να πουν κάτι».
Μείζον ζήτημα σε αυτήν τη συμφωνία, η οποία ανακοινώθηκε στις 19 Μαρτίου και αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί έως τα τέλη Απριλίου, είναι ο μηδενισμός ομολόγων ΑΤ1, συνολικού ύψους 17 δισ. δολαρίων, χωρίς να έχουν καταμεριστεί πρώτα απώλειες στους μετόχους. Αν και τα ομόλογα ΑΤ1 είναι σχεδιασμένα για να απορροφούν απώλειες, η ελβετική κυβέρνηση εξέδωσε διάταγμα εν ριπή οφθαλμού ώστε να προηγηθούν οι συγκεκριμένοι ομολογιούχοι πριν τους μετόχους, οι οποίοι τυπικά είναι οι πρώτοι που επωμίζονται ζημιές. Αντί αυτού, οι μέτοχοι λαμβάνουν 3 δισ. ελβετικά φράγκα και οι κάτοχοι ομολόγων ΑΤ1 απολύτως τίποτα, με την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και την Τράπεζα της Αγγλίας να σπεύδουν να διαχωρίσουν τις θέσεις τους και να επισημαίνουν πως κάτι τέτοιο δεν θα ίσχυε στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Μια ακόμη ανησυχητική διάσταση σε αυτό το τραπεζικό δράμα που εκτυλίσσεται στην Ελβετία είναι πως πηγές της UBS έχουν κάνει λόγο για περικοπές έως και του 30% του προσωπικού στο πλαίσιο δημιουργίας ενός γίγαντα με ενεργητικό 1,6 τρισ. δολαρίων και πάνω από 120.000 υπαλλήλους σε όλον τον κόσμο. Ακόμη και πριν τη χρεοκοπία των SVB και Signature Bank στις ΗΠΑ ήταν σαφής η δυσμενής θέση της Credit Suisse.
Οι εύποροι πελάτες της είχαν αποσύρει πάνω από 100 δισ. δολάρια από τη μονάδα διαχείρισης πλούτου του τραπεζικού ομίλου μέσα στο δ’ τρίμηνο του 2022. H Ηarris Associates, η οποία είχε ήδη ρευστοποιήσει εξ ολοκλήρου το 10% των μετοχών που κατείχε στην Credit Suisse, την είχε αποκαλέσει «προβληματικό παιδί» στο Bloomberg, ενώ η Saudi National Bank αρνήθηκε να διοχετεύσει νέα κεφάλαια για τη στήριξη της λίγο πριν τη σωτήρια παρέμβαση της UBS.
Από αυτό το σημείο και έπειτα στο στόχαστρο βρίσκονται οι χειρισμοί της κυβέρνησης και της δικαιοσύνης στην Ελβετία. Διότι έστω και ένα ψήγμα μεροληψίας θα λειτουργήσει επιβαρυντικά για μια χώρα που έχει κτίσει τη φήμη της στην αξιοπιστία και το κύρος της.
