THEPOWERGAME
Μετά το πρώτο σοκ της κατάρρευσης της Silicon Valley Bank (SVB), που μέσα στο Σαββατοκύριακο κατάφερε να προκαλέσει ρωγμές στο παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, καθώς, όπως σχολιάζει και τo Reuters, τελειώνει η δεκαετία του φθηνού χρήματος, η κυβέρνηση των ΗΠΑ ανασύνταξε τις δυνάμεις της, ώστε να αποφευχθεί ένα ντόμινο. Μέσα στη νύχτα, οι αρμόδιες αρχές των ΗΠΑ έκλεισαν και τη Signature Bank και η υπουργός Οικονομικών, Τζάνετ Γέλεν, ανακοίνωσε προστασία των καταθέσεων και των δύο τραπεζών. Από την πλευρά του, ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπαίντεν, διεμήνυσε πως οι υπεύθυνοι των πτωχεύσεων θα λογοδοτήσουν.
Η κίνηση της κυβέρνησης έρχεται ως απάντηση σε αυτό που θεωρούσαν ορισμένοι επενδυτές, ότι δηλαδή η χρεοκοπία της SVB προμηνύει ότι οι παγκόσμιες αγορές μπορεί να βρίσκονται στα πρόθυρα ενός χοντρού ξεκαθαρίσματος, ανάλογου μεγέθους με εκείνου που σηματοδότησε η Lehamn Brothers το 2008. Κι αυτό γιατί διανύουμε μια περίοδο με τη μεγαλύτερη πώληση σε μετοχές τεχνολογίας από τη φούσκα των dot-com στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και αρχές του 2000, μια κατάρρευση στον κλάδο των κρυπτονομισμάτων, μια φυγή αμερικανικών και βρετανικών κεφαλαίων ακινήτων και μια παρέμβαση της Τράπεζας της Αγγλίας, με σκοπό να αποτρέψει μια σχεδόν κατάρρευση των βρετανικών συνταξιοδοτικών ταμείων.
Η πτώχευση της Silicon Valley Bank είναι η δεύτερη μεγαλύτερη τραπεζική χρεοκοπία στην ιστορία των ΗΠΑ, ενώ της Signature Bank η τρίτη μεγαλύτερη, και αυτό από μόνο του κάνει τους επενδυτές να φοβούνται ότι προμηνύεται ντόμινο, ειδικά τώρα, που η άνοδος των επιτοκίων από τις Κεντρικές Τράπεζες έκοψε την πρόσβαση σε φθηνό χρήμα, εκθέτοντας τις παθογένειες της αμερικανικής, αλλά και της παγκόσμιας οικονομίας.
«Το τρέχον περιβάλλον των επιτοκίων είχε δραματικές επιπτώσεις στην κερδοφορία και το προφίλ κινδύνου των στρατηγικών χρηματοδότησης και επενδύσεων των τραπεζών», δήλωσε ο πρόεδρος της FDIC, Μάρτιν Γκρούενμπεργκ, σε παρέμβασή του στο Institute of International Bankers την περασμένη εβδομάδα. «Οι μη πραγματοποιηθείσες απώλειες αποδυναμώνουν τη μελλοντική ικανότητα μιας τράπεζας να ανταποκρίνεται σε απροσδόκητες ανάγκες ρευστότητας», πρόσθεσε. Αυτά τα λόγια εξηγούν εν πολλοίς, κατά το αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CNN, τη χρεοκοπία της SVB.
Απαιτούνται 210 δισ. δολάρια για τη διάσωση
Πρωτοκλασάτοι επενδυτές, συμπεριλαμβανομένων των Kyle Bass και Bill Ackman, υποστήριζαν από το Σάββατο ότι η αμερικανική κυβέρνηση έπρεπε να λάβει γρήγορα μέτρα για να αποφύγει την πλήρη κατάρρευση της Silicon Valley Bank, που θα πυροδοτήσει πιο εκτεταμένες αναλήψεις στο τραπεζικό σύστημα. Από την αρχή, πάντως, τόσο η Αμερικανή υπουργός Οικονομικών, Τζάνετ Γέλεν, όσο και ο Αμερικανός γερουσιαστής, μέλος της Επιτροπής Τραπεζών της Γερουσίας, Ρόμπερτ Μενέντεζ, τόνισαν πως δεν εξετάζεται το ενδεχόμενο μιας μεγάλης διάσωσης, αλλά προκρίνεται το σχέδιο προστασίας των καταθέσεων. Να σημειώσουμε ότι για να «σωθεί» η 16η μεγαλύτερη αμερικανική τράπεζα απαιτούνται γύρω στα 210 δισ. δολάρια. Έτσι, αναζητείται εναγωνίως είτε αγοραστής, είτε άλλη τράπεζα για συγχώνευση.
Τα VC Funds ζητούν κεφαλαιοποίηση και νέο αγοραστή
Πάντως, εκατοντάδες Venture Capital Funds δεσμεύονται να συνεργαστούν ξανά με τη Silicon Valley Bank εάν βρεθεί νέος ιδιοκτήτης. Όπως μεταδίδει το αμερικανικό CNBC, πάνω από 300 Venture Capital Funds υπέγραψαν επιστολή, στην οποία τονίζουν ότι θα ήταν πρόθυμα να συνεργαστούν με τη Silicon Valley Bank υπό νέα ιδιοκτησία, υπό την προϋπόθεση ότι θα κεφαλαιοποιηθεί κατάλληλα.
Οι Βρετανοί ψάχνουν αγοραστή στη Μέση Ανατολή – Η πρόταση της Bank of London
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, ο Βρετανός πρωθυπουργός, Ρίσι Σούνακ, δήλωσε χθες, Κυριακή, ότι αναγνωρίζει τη «νευρικότητα» γύρω από την κατάρρευση της τράπεζας Silicon Valley Bank (SVB), αλλά η κυβέρνησή του εργάζεται για την εξεύρεση μιας λύσης που θα εξασφαλίσει την οικονομική ρευστότητα των πελατών της τράπεζας, αλλά και τις ανάγκες για ρευστό χρήμα. Η βρετανική κυβέρνηση προσπαθεί να περιορίσει τις συνέπειες από την κατάρρευση της τράπεζας στις βρετανικές εταιρείες τεχνολογίας, που προκαλούνται από το χάος γύρω από τη θυγατρική της SVB στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τόσο, που αναζητείται αγοραστής για την SVB UK στη Μέση Ανατολή.
Εν τω μεταξύ, αργά χθες το βράδυ κατατέθηκε προσφορά από την Βank of London. «Δεν πρέπει να επιτραπεί στη Silicon Valley Bank να πτωχεύσει, δεδομένης της ζωτικής σημασίας κοινότητας που εξυπηρετεί», δήλωσε ο συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Bank of London, Άντονι Γουάτσον.
Το αμερικανικό σχέδιο προστασίας των καταθετών – Φιλί της ζωής στο χρηματοπιστωτικό σύστημα
Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ, αξιωματούχοι της κυβέρνησης Μπάιντεν εργάστηκαν στη διάρκεια του Σαββατοκύριακου για να αξιολογήσουν τις συνέπειες της δραματικής κατάρρευσης της τράπεζας SVB την Παρασκευή, με το αμερικανικό οικονομικό επιτελείο να ανακοινώνει αργά το βράδυ της Κυριακής (ώρα Ελλάδος) σχέδιο προστασίας των καταθέσεων.
Ειδικότερα, οι αμερικανικές αρχές ανακοίνωσαν χθες, Κυριακή, ότι θα επιτρέψουν σε όλους τους πελάτες της υπό εκκαθάριση Silicon Valley Bank να ανακτήσουν το σύνολο των καταθέσεών τους ήδη από σήμερα, Δευτέρα, απόφαση κάθε άλλο παρά συνηθισμένη, η οποία έχει σκοπό να καθησυχαστούν οι πολίτες και οι επιχειρήσεις. Το μέτρο ανακοινώθηκε από την υπουργό Οικονομικών, Τζάνετ Γέλεν, από κοινού με την ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα (Fed) και την ομοσπονδιακή υπηρεσία εγγύησης των καταθέσεων (FDIC), έπειτα από διαβούλευση με τον Αμερικανό πρόεδρο, Τζο Μπάιντεν.
Ειδικότερα, η FDIC δημιούργησε μια τράπεζα «γέφυρα», η οποία θα επιτρέψει στους πελάτες να έχουν πρόσβαση στις καταθέσεις τους τη Δευτέρα. Οι καταθέτες και οι δανειολήπτες τόσο της Silicon Valley Bank όσο και της Signature Bank θα γίνουν αυτόματα πελάτες της τράπεζας-γέφυρας, ανέφερε η FDIC.
Θα λογοδοτήσουν οι υπεύθυνοι των πτωχεύσεων
Έπειτα από τις δραματικές εξελίξεις, ο Αμερικανός πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν, δεσμεύτηκε αργά τη νύχτα πως οι υπεύθυνοι για την πτώχευση της Silicon Valley Bank και της Signature Bank «θα λογοδοτήσουν».
Η χρεοκοπία των SVB και Signature Bank θα καθορίσει και την πολιτική της Fed για τα επιτόκια
Προς το παρόν, μέσα σε ένα 48ωρο από την πτώση της Silicon Valley Bank αυτοί που έχουν νιώσει τις συνέπειές της είναι κυρίως οι λεγόμενοι ριψοκίνδυνοι επενδυτές. Απομένει να δούμε τι θα γίνει αν οι επιπτώσεις εξαπλωθούν, με αποτέλεσμα να αναδυθεί μια νέα μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση. Το όποιο ντόμινο, όπως σημειώνει το Reuters, θα καθοριστεί κατά πάσα πιθανότητα από το πόσο οι κεντρικές τράπεζες θα προχωρούν σε νέες αυξήσεις των βασικών επιτοκίων.
«Όταν προχωράς τόσο επιθετικά με κινήσεις αυξήσεων επιτοκίων, αφού πρώτα δημιούργησες έναν τόσο υψηλό πληθωρισμό, είναι σίγουρο πως κάτι θα σπάσεις», σχολιάζει στο πρακτορείο ο Kyle Bass, ιδρυτής και επικεφαλής επενδύσεων του Hayman Capital Management. «Κι αυτό που πρόκειται να μάθουν στη Fed είναι ότι η ταχύτητα με την οποία αύξησαν τα επιτόκια είναι τόσο απερίσκεπτη όσο και η ταχύτητα με την οποία τύπωσαν χρήματα», πρόσθεσε.
Υπενθυμίζεται πως την περασμένη Τετάρτη, ο επικεφαλής της Fed, Τζέρομ Πάουελ, επανεπιβεβαίωσε την κατεύθυνση της Ομοσπονδιακής Τράπεζας να προχωρήσει σε νέα αύξηση επιτοκίων, υπογραμμίζοντας ωστόσο πως ακόμη το ΔΣ βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις. Την ίδια ώρα, Αμερικανοί αξιωματούχοι διατυμπανίζουν πως το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ είναι κάτι παραπάνω από ισχυρό.
Μέσα σε ένα περιβάλλον αυξήσεων επιτοκίων, σχολιάζει το CNN, οι τράπεζες ενδέχεται να ανακαλύψουν ότι έχουν λιγότερο ρευστό απ’ ό,τι πίστευαν -ειδικά όταν το χρειάζονται- επειδή οι μετοχές τους αξίζουν λιγότερο απ’ ό,τι περίμεναν.
«Πολλά ιδρύματα -από κεντρικές τράπεζες, εμπορικές τράπεζες και συνταξιοδοτικά ταμεία- έχουν περιουσιακά στοιχεία που έχουν σημαντικά μικρότερη αξία απ’ ό,τι αναφέρεται στις οικονομικές τους καταστάσεις», δήλωσε στο CNN ο Jens Hagendorff, καθηγητής Οικονομικών στο King’s College του Λονδίνου. «Οι απώλειες που θα προκύψουν θα είναι μεγάλες και πρέπει να χρηματοδοτηθούν με κάποιον τρόπο. Το μέγεθος του προβλήματος αρχίζει να προκαλεί ανησυχία», πρόσθεσε.
Σημάδια ανησυχίας στις αγορές από την Παρασκευή
Παρ’ όλα αυτά, τα σημάδια ανησυχίας της αγοράς έχουν αυξηθεί τις τελευταίες ημέρες: ο S&P 500 υποχώρησε 4,6% την εβδομάδα που πέρασε, σχεδόν διαγράφοντας τα κέρδη του για το έτος, ενώ ο δείκτης μεταβλητότητας Cboe, γνωστός ως δείκτης φόβου της Wall Street, εκτινάχθηκε στο υψηλότερο επίπεδό του εδώ και τρεις μήνες. Οι αποδόσεις των διετών ομολόγων σημείωσαν τη μεγαλύτερη πτώση τους από την οικονομική κρίση του 2008. Αυτό υποδηλώνει μια φυγή προς την ασφάλεια μεταξύ των επενδυτών, καθώς και εκτιμήσεις ότι η οικονομική δυσπραγία μπορεί να αναγκάσει τη Fed να χαλαρώσει ή να αντιστρέψει την επιθετική σύσφιγξή της.
Αμερικανικές κυβερνητικές πηγές δήλωσαν ότι βλέπουν πολύ μικρά σημάδια μιας οικονομικής κρίσης τύπου 2008, κατά την οποία οι τράπεζες που κατέρρευσαν απείλησαν να πάρουν κι άλλες μαζί τους. Ωστόσο, η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Τζάνετ Γέλεν, και ο Λευκός Οίκος σημείωσαν αμφότεροι ότι το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ παραμένει πιο ανθεκτικό απ’ ό,τι στην οικονομική κρίση του 2008.
Η αγορά σηματοδοτεί ότι ο κίνδυνος μετάδοσης της κρίσης μπορεί να επηρεάσει τις αποφάσεις της Fed, πιθανώς να την ωθήσει να επιβραδύνει τον ρυθμό των αυξήσεων των επιτοκίων. Ήδη από το Σάββατο οι επενδυτές έδιναν μια πιθανότητα 38% στη Fed ότι θα αυξήσει τα επιτόκια κατά 50 μονάδες βάσης αργότερα αυτόν τον μήνα, από 68,3% μόλις την Παρασκευή.
«Η Fed συνήθως σφίγγει μέχρι να σπάσει κάτι», δήλωσε ο Jack McIntyre, διαχειριστής χαρτοφυλακίου της Brandywine Global.
Έκαναν φτερά 42 δισ. μέσα σε μια μέρα
Οι ρυθμιστικές αρχές των τραπεζών στην Καλιφόρνια έκλεισαν τη Silicon Valley Bank την Παρασκευή, αφού η τράπεζα, η οποία είχε περιουσιακά στοιχεία 209 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο τέλος του 2022, είδε τους καταθέτες να αποσύρουν έως και 42 δισεκατομμύρια δολάρια σε μια μέρα, καθιστώντας την αφερέγγυα.
Παρόμοια με την κρίση των βρετανικών Aσφαλιστικών Ταμείων τον Σεπτέμβριο του 2022, η Silicon Valley Bank φάνηκε να βρίσκεται στη λάθος πλευρά της αύξησης των αποδόσεων, κάτι που την άφησε εκτεθειμένη μπροστά στις απανωτές αυξήσεις του βασικού επιτοκίου και, κατά συνέπεια, ανίκανη να καλύψει τις υποχρεώσεις της.
Πανικός τα πρώτα 24ωρα
Μέσα σε κλίμα φόβου και πανικού, οι επενδυτές, διαβλέποντας και σε άλλες τράπεζες ευαλωτότητα, απέσυραν τις καταθέσεις και από υγιή ιδρύματα. Χαρακτηριστικό είναι πως ο δείκτης KBW Bank έχει υποχωρήσει περισσότερο από 10% τις τελευταίες δύο ημέρες. Πρόκειται για τη χειρότερη πτώση του από τον Μάρτιο του 2020, κατά τη διάρκεια της πρώτης καραντίνας, στο πλαίσιο των μέτρων ανάσχεσης της εξάπλωσης της πανδημίας Covid-19.
Σε αυτό το πλαίσιο, κάποια τραπεζικά ιδρύματα, οι First Republic Bank και Western Alliance, έσπευσαν να καθησυχάσουν τους επενδυτές, με σχετικές ανακοινώσεις γύρω από τη στιβαρότητα καταθέσεων και ρευστότητας, παρά το γεγονός πως οι μετοχές και των δύο σημείωσαν κατά τη συνεδρίαση της Παρασκευής απώλειες άνω του 14%. Εν τω μεταξύ, η γερμανική Commerzbank ανακοίνωσε πως δεν διαβλέπει κίνδυνο για αυτήν, παρά το γεγονός πως την ίδια μέρα κατέγραψε απώλειες 2,6%.
Ο κίνδυνος μετάδοσης της κρίσης μετά την κατάρρευση της SVB έστρεψε τους επενδυτές στην πώληση. Είναι χαρακτηριστικό, όπως σημειώνει ο Adam Turnquist, επικεφαλής χάραξης στρατηγικής για την LPL Financial, ότι λιγότερες από τις μισές εταιρείες του Standard & Poor’s 500 διαπραγματεύονταν την Παρασκευή πάνω από τον κινητό μέσο όρο των 200 ημερών, σημειώνοντας απότομη πτώση από τον Φεβρουάριο κατά 79%.
Ωστόσο, ακόμη και τώρα δεν συντρέχουν σοβαροί λόγοι ανησυχίας, κατά αναλυτές που μίλησαν στο Αμερικανικό τηλεοπτικό δίκτυο CNN, παραθέτοντας τις δηλώσεις του Luc Plouvier, ανώτερου διευθυντή χαρτοφυλακίου της ολλανδικής εταιρείας διαχείρισης περιουσίας Van Lanschot Kempen: «(Η πτώση των τιμών των ομολόγων) είναι πραγματικά ένα πρόβλημα μόνο σε μια κατάσταση όπου ο ισολογισμός σας βυθίζεται αρκετά γρήγορα… (και) πρέπει να πωλήσετε περιουσιακά στοιχεία που δεν θα έπρεπε κανονικά να πωλήσετε».
Κατά τον Γκρούενμπεργκ, οι περισσότερες αμερικανικές τράπεζες είναι σε καλή οικονομική κατάσταση και το πιο πιθανό είναι να μη βρεθούν στη θέση που θα αναγκαστούν να μετρούν απώλειες ομολόγων.
Το κλείσιμο της Signature Bank και η σχέση με τον Τραμπ
Πάντως, τη νύχτα ο εποπτικός φορέας του χρηματοπιστωτικού τομέα στη Νέα Υόρκη (NYDFS) ανακοίνωσε ότι πήρε στην κατοχή του τη Signature Bank, που εδρεύει στη μεγαλούπολη, και ότι διαχειριστής της πτώχευσής της είναι η ομοσπονδιακή υπηρεσία εγγύησης των καταθέσεων (FDIC). Έως την 31η Δεκεμβρίου 2022, στη Signature Bank ήταν αποταμιευμένο ποσό που αθροιστικά ανερχόταν σε 88,59 δισεκατομμύρια δολάρια, διευκρίνισε ο φορέας. Πρόκειται για τη δεύτερη τράπεζα των ΗΠΑ που καταρρέει σε μερικές ημέρες και την τρίτη μεγαλύτερη χρεοκοπία στο αμερικανικό τραπεζικό σύστημα.
Η Signature Bank ήταν μια εμπορική τράπεζα με ιδιωτικά γραφεία πελατών στη Νέα Υόρκη, το Κονέκτικατ, την Καλιφόρνια, τη Νεβάδα και τη Βόρεια Καρολίνα και διέθετε εννέα εθνικές επιχειρηματικές γραμμές, συμπεριλαμβανομένων εμπορικών ακινήτων και ψηφιακών τραπεζικών στοιχείων.
Από τον Σεπτέμβριο, σχεδόν το ένα τέταρτο των καταθέσεών της προερχόταν από τον τομέα των κρυπτονομισμάτων, αλλά η τράπεζα ανακοίνωσε τον Δεκέμβριο ότι θα συρρικνώσει τις καταθέσεις της που σχετίζονται με κρυπτονομίσματα κατά 8 δισεκατομμύρια δολάρια.
Η τράπεζα είχε μια μακροχρόνια σχέση με τον πρώην πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ και την οικογένειά του, παρέχοντας στον Τραμπ και την επιχείρησή του λογαριασμούς και χρηματοδότηση σε πολλά από τα επιχειρηματικά ανοίγματα της οικογένειας. Η Signature Bank διέκοψε τις σχέσεις με τον Τραμπ το 2021, μετά τις ταραχές στο Καπιτώλιο.
Το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ διαβεβαίωσε σε ανακοίνωση Τύπου που δημοσιοποίησε από κοινού με τους δύο προαναφερθέντες εποπτικούς φορείς ότι όλοι οι καταθέτες της Signature Bank θα λάβουν τα χρήματά τους στο ακέραιο και ότι «δεν θα υποστεί καμία ζημία ο φορολογούμενος».
Το 89% των καταθέσεων ήταν ανασφάλιστο
Για την ιστορία, η Silicon Valley Bank είναι βαθιά συνυφασμένη με τον ιστό της βιομηχανίας τεχνολογίας. Αποτελούσε πηγή χρηματοδότησης για νεοφυείς επιχειρήσεις και έναν δημοφιλή πάροχο επεξεργασίας μισθοδοσίας και διαχείρισης προσωπικής περιουσίας για τους startuppers.
Πάντως, τα στοιχεία από τις ρυθμιστικές αρχές καταδεικνύουν ότι το 89% των καταθέσεων των 175 δισεκατομμυρίων δολαρίων της τράπεζας ήταν ανασφάλιστο στο τέλος του 2022, ενώ δισεκατομμύρια ήταν εγκλωβισμένα.
Η χρεοκοπία έπληξε άμεσα αρκετές εταιρείες που συναλλάσσονταν με την τράπεζα. Τελευταίο περιστατικό, το Stablecoin USD Coin (USDC), που έχασε τον δεσμό του σε δολάρια και έπεσε σε ιστορικό χαμηλό, αφού η Circle, η αμερικανική εταιρεία πίσω από αυτό, αποκάλυψε ότι ένα μέρος των αποθεματικών που το υποστήριζε διατηρούνταν στη Silicon Valley Bank.
Η επόμενη μέρα
Η χρεοκοπία της SVB πιθανότατα θα αυξήσει τις πιέσεις στις εταιρείες να γίνουν κερδοφόρες, τερματίζοντας την εποχή κατά την οποία οι επενδυτές ήταν πρόθυμοι να αντέξουν χρόνια ζημιών για χάρη της επέκτασης του μεριδίου αγοράς.
Ο Bass και ο Ackman είχαν προειδοποιήσει από το Σάββατο ότι η αμερικανική κυβέρνηση θα έπρεπε να προχωρήσει γρήγορα στην επίλυση του προβλήματος της Silicon Valley Bank, ώστε να διασφαλίσει τους καταθέτες. «Οι συνέπειες της αποτυχίας της κυβέρνησης να εγγυηθεί τις καταθέσεις στην SVB θα είναι τεράστιες και βαθιές και πρέπει να εξεταστούν και να αντιμετωπιστούν πριν από τη Δευτέρα», έγραψε ο Άκμαν σε tweet το Σάββατο, ενώ ο Bass σε δήλωσή του στο Reuters τόνισε πως «αν (η κυβέρνηση) δεν το κάνει μέχρι τη Δευτέρα», πριν δηλαδή ανοίξουν τα χρηματιστήρια τη Δευτέρα, «τότε θα έχουμε ένα συστημικό πρόβλημα».
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
