Ένα από τα πιο δύσκολα και απαιτητικά λόγω οικονομικής συγκυρίας «stress test» ήταν αυτό που έδωσαν οι ελληνικές τράπεζες φέτος, όταν σε αλλεπάλληλες εκδόσεις ομολόγων (MREL) σήκωσαν κεφάλαια από τις διεθνείς χρηματαγορές, τσεκάροντας το ενδιαφέρον των ξένων θεσμικών για ελληνικούς τίτλους, αλλά και τις δικές τους δυνάμεις, ανταποκρινόμενες σε μία ζήτηση που υπερέβη τον αρχικό στόχο και μάλιστα σε ένα περιβάλλον ανοδικών επιτοκίων.
Αν και επί της ουσίας δεν είχαν κάποια ιδιαίτερη πίεση να αντλήσουν ρευστότητα με κόστος ιδιαίτερα υψηλό, οι συστημικές τράπεζες «υπάκουσαν» στις συστάσεις του Ευρωπαίου Επόπτη (SSM) και υλοποίησαν νέες εκδόσεις ομολόγων, ακόμη και αν τις πλήρωσαν εξαιρετικά ακριβά.
Επί της ουσίας, θα μπορούσαν να το είχαν καθυστερήσει στην προοπτική μιας εξομάλυνσης της κατάστασης από πλευράς κόστους (δεδομένου ότι ο δεσμευτικός τους στόχος είναι για το τέλος του 2025- Ιανουάριο του 2026). Αλλά πρώτον, ήθελαν να δείξουν συνέπεια σε ένα πρόγραμμα σπαστών και διαδοχικών εκδόσεων (στο πλαίσιο μιας καλής διαγωγής) και δεύτερον, με ένα δύσκολο 2023 προ των πυλών, δεν ήταν φρόνιμο να αφήσουν να μαζεύονται συσσωρευμένες εκδόσεις.
Έτσι, πρυτάνευσε η λογική των μικρών εκδόσεων, οι οποίες όμως επεφύλαξαν θετικά μηνύματα από τους ξένους επενδυτές, οι οποίοι υπερκάλυψαν κατά πάνω από μία φορά τις εκδόσεις των ελληνικών τραπεζών. Στο ίδιο τέμπο, κατά τμήματα και με μικρότερα ποσά, αναμένεται να κινηθεί το 2023 για τις νέες εκδόσεις ομολόγων, στο πλαίσιο της δημιουργίας κεφαλαιακών αποθεμάτων (τα buffets του ΜREL- Ελάχιστη Απαίτηση Ιδίων Κεφαλαίων και Επιλέξιμων Υποχρεώσεων Ιδίων Κεφαλαίων, με λίγα λόγια «μαξιλάρια ρευστότητας» για δύσκολες ώρες με στόχο την προστασία των καταθετών).
Έως το τέλος του 2025 άλλα 10,9 δισ. ευρώ – Επαγρύπνηση από SSM
Μέχρι το τέλος του 2025 που λήγει η περίοδος τήρησης συγκεκριμένων στόχων του MREL και σύμφωνα με τα στοιχεία του Ενιαίου Συμβουλίου Εξυγίανσης (SRB- Ιούνιος 2022), απομένουν από το ελληνικό τραπεζικό σύστημα (εν προκειμένω από τις Εθνική, Eurobank, Alpha Bank και Πειραιώς) περίπου 10,9 δισ. ευρώ που πρέπει να καλυφθούν από αντίστοιχες ομολογιακές εκδόσεις ή άλλους τύπους επιλέξιμων στοιχείων παθητικού.
Κάθε τράπεζα έχει τους δικούς της στόχους να τηρήσει σε συνεννόηση με τον Επόπτη, όπως αυτοί επαναδιατυπώνονται στις επαφές με τα κλιμάκια τεχνοκρατών του SSM που έρχονται για τους συχνούς ελέγχους τόσο για τα κόκκινα δάνεια, όσο και για το MREL. Ήδη, το ραντεβού για τον Ιανουάριο του 2023 έρχεται λίγο νωρίτερα (19/1) με αφορμή την κοινή πρόταση των τεσσάρων για τη στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών, μέσω της κατά 50% επιδότησης της αύξησης της δόσης των στεγαστικών δανείων και των πιστώσεων μικρών επιχειρήσεων που είχαν εμπράγματη ασφάλεια σε ακίνητο.
Οι εκδόσεις MREL το 2022 ανά τράπεζα
Ως προς τις εκδόσεις MREL του 2022, οι ελληνικές τράπεζες άντλησαν συνολικά 2,65 δισ. ευρώ συν άλλα 200 εκατ. λίρες Αγγλίας μέσα από επτά διαδοχικές κινήσεις. Την αρχή έκανε η Eurobank το καλοκαίρι και ο κύκλος έκλεισε με την Alpha Bank το Νοέμβριο.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει η Ενδιάμεση Έκθεση Νομισματικής Πολιτικής (Δεκέμβριος 2022) « οι εκδόσεις αυτές διενεργήθηκαν με αυξημένο κόστος, σε συνάφεια με τη σημαντική επιδείνωση των διεθνών χρηματοπιστωτικών συνθηκών και το αυξημένο κόστος αντίστοιχων εκδόσεων ευρωπαϊκών τραπεζών».
Αναλυτικότερα:
• Η Eurobank προέβη τον Ιούνιο του 2022 σε έκδοση ομολόγου υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας ύψους 500 εκατ. ευρώ με τοκομερίδιο 4,375%, αυξημένο έναντι της αντίστοιχης έκδοσης του Σεπτεμβρίου 2021 (τοκομερίδιο 2,25%).
• Η Alpha Bank προέβη στα τέλη Οκτωβρίου 2022 σε έκδοση ομολόγου υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας ύψους 400 εκατ. ευρώ με τοκομερίδιο 7,0%, αυξημένο έναντι της αντίστοιχης έκδοσης του Δεκεμβρίου 2021 (τοκομερίδιο 3,0%).
• Στη συνέχεια, η Εθνική Τράπεζα και η Τράπεζα Πειραιώς εξέδωσαν στα μέσα Νοεμβρίου ομόλογα υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας, ύψους 500 εκατ. ευρώ με τοκομερίδιο 7,25% και 350 εκατ. ευρώ με τοκομερίδιο 8,25% αντίστοιχα.
Επιπρόσθετα, η Εθνική Τράπεζα προέβη στα τέλη Νοεμβρίου σε έκδοση ομολόγου υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας, ύψους 200 εκατ. λιρών Αγγλίας με τοκομερίδιο 8,75% (τελικό κόστος για την τράπεζα 6,97% μετά από συναλλαγές ανταλλαγής νομισμάτων).
Επίσης, η Eurobank εξέδωσε στα τέλη Νοεμβρίου 2022 ομόλογο μειωμένης εξασφάλισης (subordinated Tier 2), ύψους 300 εκατ. ευρώ με τοκομερίδιο 10%.
Τέλος, η Alpha Bank εξέδωσε στις αρχές Δεκεμβρίου ομόλογο υψηλής εξοφλητικής προτεραιότητας, ύψους 450 εκατ. ευρώ με τοκομερίδιο 7,5%.
