THEPOWERGAME
Νέα σύσκεψη με τον υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταϊκούρα, θα έχουν αύριο οι τραπεζίτες, για να δουν με ποια φόρμουλα θα μπορεί να εφαρμοστεί η στήριξη μιας μικρής περιμέτρου ευάλωτων νοικοκυριών που έχουν στεγαστικό δάνειο και είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους (20.000-25.000 περιπτώσεις).
Την ίδια στιγμή, πληροφορίες από το οικονομικό επιτελείο αναφέρουν ότι στο πλαίσιο της σύσκεψης θα υπάρξουν νέες πιέσεις της κυβέρνησης προς τις τράπεζες για αύξηση των επιτοκίων και στον χώρο του απλού ταμιευτηρίου, που εξακολουθεί να έχει μηδενικά επιτόκια.
Οι πιέσεις θα έχουν συγκεκριμένο αίτημα, να υπάρξει άμεση ανταπόκριση με αύξηση κατά 0,50% στους λογαριασμούς του απλού ταμιευτηρίου.
Μέχρι στιγμής οι τράπεζες έχουν αναπροσαρμόσει ανοδικά την τιμολόγηση των προθεσμιακών καταθέσεων, πάνω-κάτω στο εύρος της μισής ποσοστιαίας μονάδας, με αποτέλεσμα οι τέσσερις συστημικές (Eurobank, Alpha Bank, Εθνική και Πειραιώς) να δίνουν έως 0,80% μάξιμουμ, με τις μικρότερες τράπεζες να το φτάνουν έως το 1%, αναλόγως πάντα ποσού, διάρκειας και τρόπου εξόφλησης.
Να σημειωθεί ότι οι καταθέσεις ταμιευτηρίου αποτελούν τη μεγάλη πλειονότητα στο σύνολο των καταθέσεων των Ελλήνων στις τράπεζες. Με βάση τα επίσημα στοιχεία Δεκεμβρίου 2021, που έχει ανά κατηγορία καταθέσεων η Τράπεζα της Ελλάδος, οι λογαριασμοί ταμιευτηρίου αντιστοιχούν σε 80,5 δισ. ευρώ, εκ των οποίων τα 78 δισ. ευρώ είναι απλό ταμιευτήριο (χωρίς προνόμια). Όσο για τις προθεσμιακές, ανέρχονται σε 27,2 δισ. ευρώ, με βάση τα ίδια στοιχεία.
Η προστασία των ευάλωτων βασικό θέμα της ατζέντας
Η πρόταση των τραπεζών, που περιμένει το υπουργείο, είναι στη λογική της επιδότησης (όπως ζητήθηκε) του 50% της προσαύξησης της δόσης των στεγαστικών, με έναν τρόπο που δεν θα προσκρούει στους γενικούς εποπτικούς κανόνες, απαιτώντας επιπλέον δεσμεύσεις σε κεφάλαια και εγγραφή πρόσθετων προβλέψεων, σε μία περίοδο που η μείωση των «κόκκινων» δανείων αποτελεί προτεραιότητα και μονόδρομο.
Εξ ου και ο τραπεζικός τομέας απευθύνθηκε στον SSM, τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό, ο οποίος ούτε εγκρίνει ένα σχέδιο ούτε το απορρίπτει, όμως γνωμοδοτεί για το αν τηρείται ο εποπτικός κανονισμός και εξασφαλίζει στην περίπτωση παρεκκλίσεων τη λήψη αναγκαίων μέτρων (π.χ. στη συγκεκριμένη περίπτωση μπορεί να απαιτήσει επιπλέον προβλέψεις αν θεωρήσει ότι η πρόταση της επιδότησης αλλάζει το καθεστώς των δανείων και από ενήμερα μπορεί να τα γυρίσει σε πιθανά για επισφάλειες).
Ο SSM υιοθετεί αυτήν τη στάση ακόμα κι αν η πρόταση στοχεύει σε ενήμερους δανειολήπτες, που είναι οικονομικά ευάλωτοι και πιέζονται λόγω της αύξησης του κόστους από τα επιτόκια.
Όπως έχει γράψει το powergame.gr, κάθε αλλαγή του όρου της σύμβασης του δανείου, είτε ως προς το επιτόκιο είτε ως προς τη διάρκεια, συνιστά νέα σύμβαση, που ενέχει τον κίνδυνο να αλλάξει η παρούσα αξία του δανείου.
Γι’ αυτό και μια λύση ενός χαμηλότερου, ευνοϊκότερου επιτοκίου ή μιας επέκτασης της χρονικής διάρκειας αποπληρωμής, που θα μείωνε την τρέχουσα δόση, δεν μπορεί να εφαρμοστεί εύκολα.
Η διμερής λύση και η ιδέα του κουμπαρά
Έτσι, με δεδομένη μια διμερή λύση (τράπεζα-δανειολήπτης) στην αντιμετώπιση του αυξημένου κόστους στα δάνεια, αφού η κυβέρνηση αποκλείει οποιαδήποτε λύση με δημοσιονομικό κόστος, γίνεται μια αμοιβαία προσπάθεια να συγκλίνουν οι δύο πλευρές, σε μια εφαρμόσιμη πρόταση.
Στο πλαίσιο αυτό, με τον διάλογο ανοιχτό και τα σενάρια να «ανεβοκατεβαίνουν» συνεχώς στο τραπέζι, φαίνεται να κερδίζει έδαφος η ιδέα ενός «κουμπαρά», όπου εθελοντικά οι τράπεζες θα εισφέρουν κεφάλαια, με τα οποία θα επιδοτήσουν το 50% της αύξησης της δόσης, με το υπόλοιπο 50% να το επιβαρύνεται ο δανειολήπτης. Κάτι σαν το πρόγραμμα εθελοντικής στήριξης των εφοπλιστών, ή σε μια παρόμοια λογική.
Το προγραμματισμένο ραντεβού της Τετάρτης ακολουθεί τη σύσκεψη-γέφυρα που πραγματοποιήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στην Τράπεζα της Ελλάδος, με τον διοικητή, Γιάννη Στουρνάρα, να θέλει πραγματικά να «γεφυρώσει» τις δύο πλευρές, οι οποίες είχαν σηκώσει ψηλά τους τόνους της αντιπαράθεσης με αφορμή το πώς θα εφαρμοστεί το πλαίσιο προστασίας των ευάλωτων.
Σχετικά με τη γνώμη του SSM, πληροφορίες αναφέρουν ότι δεν είναι γνωστό αν θα έχει κοινοποιηθεί στις τράπεζες η εκτίμηση του Επόπτη όσον αφορά την πρόταση της επιδότησης έως την Τετάρτη, που θα γίνει η σύσκεψη. Μέχρι χθες το απόγευμα δεν είχε υπάρξει ένα feed back και το μόνο σίγουρο ήταν ότι ο Επόπτης εμμένει στην τήρηση των κανόνων.
«Αν οι τράπεζες θέλουν να κάνουν εμπορική πολιτική, μπορούν να το κάνουν, αλλά θα πρέπει να έχουν υπ’ όψιν τους το κόστος της εφαρμογής των εποπτικών κανόνων», όπως σχολίαζε επ’ αυτού χθες αρμόδιος θεσμικός παράγοντας. Για να συμπληρώσει ότι «οι κανόνες είναι σαφείς και η όποια παρέκκλιση έχει συνέπειες».