THEPOWERGAME
Καταιγισμός ερωτήσεων παρατηρείται τις τελευταίες ημέρες στις τράπεζες από δανειολήπτες, επιχειρηματίες και ιδιώτες, που θέλουν να στραφούν σε λύσεις σταθερών επιτοκίων, για δύο βασικούς λόγους:
- Πρώτον, για να προλάβουν τις επικείμενες αυξήσεις που προγραμματίζουν οι τράπεζες στα δάνεια σταθερής διάρκειας, ως επακόλουθο του οικονομικού κλίματος διεθνώς και
- δεύτερον, για να φύγουν από το ολοένα αυξανόμενο κόστος στα δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου, το οποίο μέσω του euribor διαγράφει επί σειρά μηνών μια συνεχώς ανοδική πορεία, καθιστώντας το άλλοτε ευνοϊκό και χαμηλό κόστος των δανείων αυτών, ιδιαίτερα υψηλό.
Μέσα στο κλίμα αυτό, σημαντική παράμετρος αποτελεί το στίγμα των κινήσεων από τις κεντρικές τράπεζες των χωρών μελών της ευρωζώνης, καθώς μετά την απόφαση της Fed να αυξήσει έως και 5 φορές τα επιτόκια παρέμβασης, θα ακολουθήσει και η ΕΚΤ.
Ο πληθωρισμός, ωθούμενος ακόμη υψηλότερα από τις διεθνείς γεωπολιτικές και άλλες εξελίξεις (πανδημία, πόλεμος, ελλείψεις στην διατροφική αλυσίδα, κόστος ενέργειας) στο βαθμό που ανατιμάται δεν μπορεί να μην βρεθεί αντιμέτωπος με τις κινήσεις της Κεντρικής Τράπεζας που ως «όπλο» προς αυτή την κατεύθυνση δεν έχει παρά την αύξηση των επιτοκίων.
Το ελληνικό καταναλωτικό κοινό… απόλαυσε επί μακρόν ευνοϊκές συνθήκες δανεισμού, με εξαιρετικά χαμηλά επιτόκια. Εξ ου και παρατηρήθηκε μια σημαντική αύξηση στην αγορά ακινήτων, μέσω της αναζωπύρωσης της στεγαστικής πίστης.
Οι επιχειρήσεις, σε μεγαλύτερη κλίμακα κεφαλαίων, επίσης αξιοποίησαν την ευελιξία των κυμαινόμενων επιτοκίων και τα ελκυστικά επίπεδα που διαμορφώνονταν, ακόμη και στα πρώτα στάδια ανόδου του euribor.
Ανεβαίνει ο «υδράργυρος» στα επιτόκια από Ιούνιο
Σήμερα η συγκυρία μεταβάλλεται. Το euribor ανεβαίνει σταθερά με μη προβλέψιμες από τον κάθε δανειολήπτη τιμές, με αποτέλεσμα, τόσο η ψυχολογία όσο και τα ίδια τα… μαθηματικά, να στρέφουν επιχειρήσεις και ιδιώτες σε σταθερά επιτόκια. Αναπόφευκτα βέβαια, αυξήσεις θα γίνουν και στα σταθερά επιτόκια, με απαρχή τον Ιούνιο.
«Μπρος γκρεμός και πίσω ρέμα», που λέει η παροιμία, από τη μία, το συνεχώς ανοδικό euribor και από την άλλη, οι αυξήσεις που θα γίνουν στα σταθερά επιτόκια. Επειδή όμως «των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν μαγειρεύουν» οι δανειολήπτες προτιμούν να κλειδώσουν τις δόσεις των δανείων τους, πριν το πρώτο κύμα αυξήσεων στα σταθερά δάνεια, αν και πιθανόν υπάρξει ρεύμα προς σταθερά και μετά τις πρώτες ανατιμήσεις. Ο λόγος είναι προφανής: θα γνωρίζει το νοικοκυριό τι έχει να πληρώσει «βρέξει-χιονίσει», ακόμη και αν το πληρώσει κάπως ακριβότερα.
Σήμερα, η πλειοψηφία των δανείων που «τρέχουν» είναι σε κυμαινόμενο επιτόκιο, διότι μέχρι πριν κάποιους μήνες, ήταν η πιο σοφή επιλογή από πλευράς τιμολόγησης.
Οι πρώτες αυξήσεις σε σταθερά επιτόκια αναμένονται κατά τον Ιούνιο, αν και σποραδικά η τάση αυτή ήδη αποτυπώνεται στις τιμολογήσεις μεμονωμένων τραπεζικών δανειακών προϊόντων. Κατά μέσο όρο, οι μεγάλες τράπεζες συζητούν να αυξήσουν τα σταθερά επιτόκια των δανείων τους , κατά τι παραπάνω από μισή ποσοστιαία μονάδα (0,50-0,60%) ώστε να απορροφήσουν το δικό τους κόστος χρήματος και να δημιουργήσουν μια προοπτική αύξησης εσόδων από τόκους.
Ο πανικός των νοικοκυριών και η στενή παρακολούθηση από τις επιχειρήσεις
Η αλήθεια είναι ότι οι επιχειρήσεις, οι μεγάλες επιχειρήσεις, ούτως ή άλλως παρατηρούν στενά τους όρους του δανεισμού τους και είναι σε συχνή επαφή με τους συμβούλους τους στις τράπεζες. Όμως οι ιδιώτες δανειολήπτες, όσοι έχουν στεγαστικά ή καταναλωτικά δάνεια, στο άκουσμα της αναθεώρησης των επιτοκίων δανείων, έπαθαν έναν… πανικό.
Ο πανικός αυτός αποτυπώνεται σε εκατοντάδες τηλεφωνήματα και σε αλλεπάλληλες επισκέψεις στα καταστήματα των τραπεζών, προκειμένου να προλάβουν να «γυρίσουν» τα καταναλωτικά δάνεια σε σταθερά. Ειδικά τα στεγαστικά δάνεια που είναι μεγάλης διάρκειας και μεγάλου ύψους σε σχέση με τα μικρότερα καταναλωτικά, έχουν όλες τις προϋποθέσεις για να στραφούν σε πιο σταθερά επιτόκια. Με αυτόν τον τρόπο, ο καταναλωτής κλειδώνει μια σταθερή δόση, ένα δεδομένο ποσό, για ένα μεγάλο διάστημα.
Σε πρώτη φάση, τουλάχιστον από τις σημερινές προθέσεις της αγοράς, οι αυξήσεις στα επιτόκια θα αφορούν επιχειρηματικό κόσμο. Θα είναι της λογικής προσαρμογής στη διεθνή συγκυρία του πληθωρισμού και της ανόδου επιτοκίων των κεντρικών τραπεζών και θα είναι της τάξεως του 0,50-0,60%. Επόμενο βήμα, αν και άμεσο θα είναι και τα νοικοκυριά, με έμφαση τα στεγαστικά δάνεια.
Ένας από τους βασικούς λόγους της αύξησης της ροής στα στεγαστικά δάνεια και της σημαντικής ανάπτυξης της στεγαστικής πίστης που παρατηρείται από πέρυσι ήταν σίγουρα το επί μακρόν χαμηλό κόστος δανεισμού. Τα ελληνικά επιτόκια προσέφεραν την ευκαιρία ενός λελογισμένου κόστους δανεισμού, το οποίο εκμεταλλεύθηκε μεγάλη μερίδα δανειοληπτών, πολλοί από τους οποίους αγόρασαν στέγη, για επένδυση ή εκμετάλλευση, παρά για κάλυψη αναγκών στέγασης.