THEPOWERGAME
Αισιόδοξα σενάρια για τις προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, μετέφερε στο πλαίσιο της ομιλίας του στην ετήσια γενική συνέλευση των μετόχων, ο πρόεδρος της Eurobank, κ.Γιώργος Ζαννιάς.
Όπως εξήγησε, για φέτος και του χρόνου η πλειοψηφία των προβλέψεων συγκλίνουν σε μία αύξηση του ΑΕΠ κατά 4-5% και 5-6% αντίστοιχα.
«Αυτό σημαίνει πως δύο χρόνια μετά το ξέσπασμα της πανδημίας θα αναπληρωθούν σε σημαντικό βαθμό οι απώλειες λόγω COVID σε όρους ΑΕΠ.
Η ανεργία επίσης, μετά από μια προσωρινή αύξηση το 2021, αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω το 2022 και 2023, ενώ ο πληθωρισμός θα αλλάξει πρόσημο, από αρνητικό σε θετικό, από το δεύτερο εξάμηνο του 2021».
Είναι πολύ σημαντικό πως σχετικά γρήγορα η ελληνική οικονομία αναπληρώνει τις απώλειες στο ΑΕΠ λόγω COVID, είπε ο κ. Ζαννιάς, όμως, επειδή η χώρα μας βγαίνει από τρεις διαδοχικές κρίσεις τα τελευταία δώδεκα χρόνια με μεγάλες απώλειες σε όρους εισοδήματος, απασχόλησης και κοινωνικής συνοχής, μεγάλη σημασία έχουν οι προοπτικές που διαγράφονται τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα.
Βέβαια, όπως ήδη δείχνουν και οι σχετικοί δείκτες προσδοκιών, υπάρχει μια αισιοδοξία για το μέλλον. Φαίνεται πως σταδιακά η χώρα μεταβαίνει από μια σειρά «κακών» ή «μέτριων» ετών σε μια σειρά «καλών ετών», για μια σειρά από λόγους.
Έτσι, μετά από τρία μνημόνια, και παρά τις δυσκολίες υλοποίησής τους, έγιναν μια σειρά από μεταρρυθμίσεις οι οποίες δημιούργησαν ένα αναπτυξιακό δυναμικό το οποίο δεν έχει αποδώσει ακόμη, ενώ η υπερ-δεκαετής κρίση έχει δημιουργήσει επενδυτικές ευκαιρίες λόγω χαμηλών αποτιμήσεων, οι οποίες δεν έχουν αξιοποιηθεί επαρκώς ακόμη.
Σημαντικός παράγοντας στην χαμηλή αξιοποίηση αυτών των πλεονεκτημάτων έχει υπάρξει το έλλειμμα αξιοπιστίας που συνόδευε για χρόνια τη χώρα και ο χαρακτηρισμός της ως “special case country” («ειδική περίπτωση χώρας»), ο οποίος αύξανε το risk premium για επενδύσεις σε αυτή.
Η επάνοδος όμως στην πολιτική σταθερότητα, η συνέχιση κάποιων μεταρρυθμίσεων και ο τρόπος αντιμετώπισης της υγειονομικής κρίσης βελτιώνουν την αξιοπιστία της χώρας και αποκλιμακώνουν τον κίνδυνο δραστηριοποίησης σε αυτή.
Που βασίζονται τα θετικά σενάρια
Οι θετικές προοπτικές σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα για την ελληνική οικονομία ενισχύονται σημαντικά από δύο παράγοντες οι οποίοι μπορούν να λειτουργήσουν ως καταλύτες για γρήγορη ανάπτυξη και με διάρκεια.
Πρόκειται κατ’ αρχάς για τους πρόσθετους πόρους από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) υπό μορφή επιχορηγήσεων και δανείων, το οποίο μαζί με το νέο ΕΣΠΑ δημιουργούν για την επόμενη επταετία ένα τεράστιο επενδυτικό πρόγραμμα γύρω στα 10 δις ευρώ ετησίως.
Για το 2021 μάλιστα, οι εκταμιεύσεις από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας αναμένονται γύρω στα 7,5 δισ. ευρώ εκ των οποίων τα 4 δισ. ευρώ αποτελούν προκαταβολή.
Ένα τέτοιο επενδυτικό πρόγραμμα μπορεί να βοηθήσει πολύ στο κλείσιμο του τεράστιου ελλείμματος επενδύσεων που υπάρχει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, καθώς οι επενδύσεις παγίων φτάνουν μόλις στο 11% του ΑΕΠ και το οποίο πρέπει να διπλασιαστεί προκειμένου να έχουμε διατηρήσιμη ανάπτυξη.
Ο δεύτερος σημαντικός παράγοντας για μεσοπρόθεσμη ανάπτυξη είναι η εξυγίανση του ελληνικού τραπεζικού συστήματος το οποίο, εφόσον ολοκληρωθούν με επιτυχία οι τιτλοποιήσεις που έχουν δρομολογηθεί, θα έχει σε ένα χρόνο περίπου από σήμερα μονοψήφιο ποσοστό Μη Εξυπηρετούμενων Ανοιγμάτων (ΜΕΑ), ενώ ήδη διαθέτει μεγάλη ρευστότητα και ικανοποιητικά κεφάλαια.
Έτσι θα μπορέσει να χρηματοδοτήσει, όπως και πριν τις απανωτές κρίσεις, την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Είναι δε χαρακτηριστικό πως αυτή τη στιγμή τα εξυπηρετούμενα δάνεια του ελληνικού τραπεζικού συστήματος αντιστοιχούν μόνο στο 60% περίπου του ελληνικού ΑΕΠ ενώ πριν την κρίση αυτό το ποσοστό ήταν τριψήφιο όπως είναι ήδη σήμερα και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες παρόμοιες με εμάς.
Η ανατροφοδότηση που αναμένεται ανάμεσα στην ανάπτυξη και τον τραπεζικό δανεισμό θα λύσει πολλά από τα συσσωρευμένα προβλήματα της μακρόχρονης κρίσης και θα τοποθετήσει σε μια νέα τροχιά την ευημερία της χώρας.
Εξάλλου, φαίνεται πως η ανάκτηση της δυναμικότητας του ελληνικού τραπεζικού συστήματος αποτελεί και προϋπόθεση για επάνοδο σε επενδυτική βαθμίδα των τίτλων της Ελληνικής Δημοκρατίας.
Αγορά ομολόγων και καταθέσεις
Οι εξελίξεις στην αγορά ομολόγων ήταν πολύ ευνοϊκές και οδήγησαν σε ιστορικώς χαμηλά επίπεδα τις αποδόσεις, λόγω της αποδοχής των ελληνικών κρατικών ομολόγων στο έκτακτο πρόγραμμα αγοράς τίτλων της ΕΚΤ λόγω πανδημίας (PEPP) και ως εξασφαλίσεων στις πράξεις αναχρηματοδότησης των τραπεζών από το Ευρωσύστημα, αλλά και λόγω της αναβάθμισης της πιστοληπτικής αξιολόγησης του Ελληνικού Δημοσίου.
Αυτές οι εξελίξεις σε συνδυασμό με την σημαντική αύξηση των καταθέσεων, η οποία υποβοηθήθηκε από τα κρατικά μέτρα στήριξης της οικονομίας, εξασφάλισαν ευνοϊκές συνθήκες ρευστότητας στο τραπεζικό σύστημα.
Είναι εντυπωσιακό ότι οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα μεταξύ Ιανουαρίου 2020 και Μαΐου 2021 αυξήθηκαν κατά 25,0 δισ. ευρώ ή 17,5% σε σχέση με το τέλος του 2019. Μέρος από αυτές τις καταθέσεις αναμένεται να μετατραπούν σε κατανάλωση με το τέλος ή ακόμη και την ύφεση της πανδημίας.
Ενθαρρυντικές οι μεταρρυθμίσεις
Η συνέχιση των μεταρρυθμίσεων αποτελεί σημαντικό παράγοντα για το παραπάνω «καλό» σενάριο.
Γι’ αυτό και είναι ενθαρρυντικές οι μεταρρυθμίσεις που εισήχθησαν το τελευταίο διάστημα όπως η νομοθέτηση ενός νέου πτωχευτικού πλαισίου, το νέο εργασιακό πλαίσιο που ψηφίστηκε τον Ιούνιο, η μεταρρύθμιση της επικουρικής ασφάλισης που εισάγει τον κεφαλαιοποιητικό πυλώνα και βρίσκεται στο στάδιο της δημόσιας διαβούλευσης και η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων.
Στο πεδίο των ιδιωτικοποιήσεων, ιδιαίτερη σημασία έχει η ολοκλήρωση της μεταβίβασης της «Ελληνικό Α.Ε.» στον παραχωρησιούχο που ανοίγει τον δρόμο για την υλοποίηση της εμβληματικής αυτής επένδυσης. Παρότι άλλες ιδιωτικοποιήσεις προχώρησαν με πιο αργούς ρυθμούς λόγω της πανδημίας, πρόοδος έχει σημειωθεί σε μια σειρά από αυτές.
Οι προκλήσεις
Οι εξελίξεις αυτές προϋποθέτουν την επιτυχή αντιμετώπιση κάποιων προκλήσεων που είναι ορατές. Έτσι, η μεγάλη κρατική στήριξη για την αντιμετώπιση της πανδημίας οδήγησε στη δημιουργία μεγάλων δημοσιονομικών ελλειμμάτων και αύξησε ακόμη ένα ήδη πολύ υψηλό, σε σχέση με το ΑΕΠ, δημόσιο χρέος.
Πιστεύω πως αυτή μπορεί να αποδειχτεί η πιο εύκολα διαχειρίσιμη πρόκληση γιατί τα μεν ελλείμματα οφείλονται κυρίως σε προσωρινές (one-off) δαπάνες και τα πρωτογενή πλεονάσματα αναμένεται να επανεμφανιστούν, καθώς το ΑΕΠ επανέρχεται στα προ κρίσης επίπεδα χωρίς την λήψη πρόσθετων δημοσιονομικών μέτρων.
Το δε δημόσιο χρέος, παρά το μεγάλο μέγεθός του έχει εξαιρετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά, οι ανάγκες αναχρηματοδότησής του είναι διαχειρίσιμες και οι προοπτικές αύξησης του ΑΕΠ, δηλαδή του παρονομαστή στο λόγο δημόσιο χρέος προς ΑΕΠ, είναι πολύ καλές.
Σημασία για την βιωσιμότητα και γρήγορη αποκλιμάκωση του δημόσιου χρέους έχει επίσης και ο χρονικός ορίζοντας παροχής ρευστότητας και διατήρησης των χαμηλών επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ενώ ως πολύ θετική μπορεί να χαρακτηριστεί η νέα στρατηγική για συμμετρικό στόχο πληθωρισμού στην Ευρωζώνη.
Η πιο σημαντική ίσως πρόκληση για την ανάπτυξη μεσοπρόθεσμα είναι η υλοποίηση του τεράστιου επενδυτικού προγράμματος που ξεκινάει, δεδομένων των προβλημάτων διαχείρισης τέτοιου είδους προγραμμάτων κατά το παρελθόν. Ελπίζω πως σε αυτόν τον τομέα θα γίνει η θετική έκπληξη.
Πρόκληση επίσης αποτελεί η εκστρατεία πειθούς για εμβολιασμό του απαραίτητου για την επίτευξη ανοσίας ποσοστού του ελληνικού πληθυσμού.
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
