THEPOWERGAME
Κατά τη διάρκεια της πρόσφατης συνόδου κορυφής στο Παρίσι, ο J.D. Vance, αντιπρόεδρος της Αμερικής, δήλωσε ότι τα πιο ισχυρά συστήματα Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) στον κόσμο θα αναπτυχθούν στην Αμερική με «αμερικανικά σχεδιασμένα και κατασκευασμένα τσιπ». Πρόκειται για μια ευγενή φιλοδοξία, διότι αν και η Αμερική ηγείται παγκοσμίως στον σχεδιασμό τσιπ Τεχνητής Νοημοσύνης, έχει παραχωρήσει εδώ και καιρό τη θέση της στην Ταϊβάν ως το παγκόσμιο κέντρο κατασκευής.
Σήμερα το νησί, προς απογοήτευση των Αμερικανών πολιτικών και από τις δύο πλευρές του πολιτικού διαδρόμου, αντιπροσωπεύει τα δύο τρίτα της παγκόσμιας παραγωγής ημιαγωγών αιχμής. Ο Donald Trump, το αφεντικό του κ. Vance, κατηγόρησε την Ταϊβάν ότι κλέβει την αμερικανική βιομηχανία ημιαγωγών και έφερε στο προσκήνιο την ιδέα της επιβολής δασμών 25% στα ξένα τσιπ. Ωστόσο, ανεξάρτητα από το τι θα κάνει ο κ. Trump, η κατάσταση είναι απίθανο να αλλάξει, ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της θητείας του.
Με μια πρώτη ματιά, η αμερικανική κατασκευή τσιπ φαίνεται να βιώνει μια αναγέννηση. Ο CHIPS Act, ένα πακέτο επιδοτήσεων και φορολογικών ελαφρύνσεων ύψους 50 δισ. δολαρίων που εισήγαγε η κυβέρνηση Biden, ενθάρρυνε την αύξηση των επενδύσεων. Η Intel, η άλλοτε κραταιά αμερικανική εταιρεία ημιαγωγών, σχεδιάζει να δαπανήσει 100 δισ. δολάρια σε εργοστάσια παραγωγής τσιπ (γνωστά ως fabs) σε τέσσερις πολιτείες. Η Samsung, ο νοτιοκορεατικός γίγαντας ηλεκτρονικών ειδών, επενδύει επίσης 37 δισ. δολάρια σε εγκαταστάσεις ημιαγωγών στο Τέξας. Και η TSMC, η πρωταθλήτρια της Ταϊβάν στην παραγωγή τσιπ, επενδύει 65 δισ. δολάρια σε τρία εργοστάσια αιχμής στην Αριζόνα, το πρώτο από τα οποία παράγει ήδη τσιπ.
Όμως, αν ρίξουμε μια πιο προσεκτική ματιά, η πρόοδος φαίνεται λιγότερο βέβαιη. Η Samsung καθυστέρησε το άνοιγμα του νέου εργοστασίου της στο Τέξας από τα τέλη του 2024 σε κάποια στιγμή του επόμενου έτους. Η εταιρεία φέρεται να σχεδιάζει να μειώσει τις παγκόσμιες επενδύσεις στην κατασκευή τσιπ κατά περισσότερο από το μισό το 2025, καθώς αγωνίζεται να ανταγωνιστεί την TSMC στην παραγωγή προηγμένων τσιπ.
Η Intel βρίσκεται σε ακόμα χειρότερη θέση. Οι αναλυτές ανησυχούν ότι έχει μείνει πίσω στην ανάπτυξη της διαδικασίας παραγωγής «18A», στην οποία βασιζόταν για να καλύψει το χάσμα με την TSMC στην παραγωγή τσιπ αιχμής. Τα κέρδη εξανεμίζονται, τα χρέη συσσωρεύονται και οι εικασίες ότι η εταιρεία θα μπορούσε να διαλυθεί αυξάνονται. Η Broadcom, μια εταιρεία κατασκευής τσιπ χωρίς εργοστάσιο, λέγεται ότι ενδιαφέρεται για το τμήμα σχεδιασμού της Intel, ενώ ο κ. Trump φέρεται να έχει βολιδοσκοπήσει την TSMC για μια πιθανή κοινοπραξία, ώστε να διασώσει τις κατασκευαστικές δραστηριότητες της Intel.
Αυτό αφήνει την ταϊβανέζικη εταιρεία ως τη ραχοκοκαλιά της αμερικανικής προσπάθειας για την εγχώρια παραγωγή προηγμένων τσιπ., καθώς βρίσκεται όλο και περισσότερο σε ένα δικό της πρωτάθλημα. Η εταιρεία ερευνών SemiAnalysis προβλέπει ότι τα έσοδα της κατασκευάστριας τσιπ θα φέτος αυξηθούν κατά 25%, σε σύγκριση με μονοψήφια αύξηση για το σύνολο του κλάδου. Οι πωλήσεις των τσιπ Τεχνητής Νοημοσύνης της αναμένεται να διπλασιαστούν. Η εταιρεία συνεχίζει να αναβαθμίζει την τεχνολογία κατασκευής της κάθε δύο με τρία χρόνια και να παράγει ολοένα και μικρότερα τσιπ, ενώ παράλληλα επεκτείνει την παραγωγική της ικανότητα. Σχεδιάζει έως και 42 δισ. δολάρια κεφαλαιουχικών δαπανών το 2025, ένα άλμα 41% σε σχέση με πέρυσι. Ο Claus Aasholm, αναλυτής ημιαγωγών, εκτιμά ότι η TSMC έχει τη δυνατότητα να «μεταφέρει αυτήν την επανάσταση της Τεχνητής Νοημοσύνης μόνο για τα επόμενα δύο χρόνια».
Ωστόσο, σύμφωνα με τις τρέχουσες προβλέψεις, σχεδόν το σύνολο της παραγωγής προηγμένων τσιπ της TSMC θα παραμείνει στην Ταϊβάν μέχρι και μετά το τέλος της δεύτερης θητείας του κ. Trump. Η Bloomberg Intelligence εκτιμά ότι μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους μόνο το 3,5% περίπου της παραγωγικής ικανότητας αιχμής της εταιρείας θα βρίσκεται στην Αμερική. Ακόμα και μέχρι το 2030, όταν θα λειτουργούν όλα τα αμερικανικά εργοστάσια της TSMC, το ποσοστό θα είναι μόνο περίπου το ένα δέκατο (βλ. διάγραμμα).
Ο κ. Trump έχει χλευάσει τον νόμο CHIPS ως σπάταλο, αλλά το ραβδί των δασμών -που προτιμά από το καρότο των επιδοτήσεων- μπορεί να μην έχει μεγάλο αποτέλεσμα. Ελάχιστα τσιπ αποστέλλονται απευθείας στην Αμερική. Σύμφωνα με τη χρηματιστηριακή εταιρεία Bernstein, πέρυσι οι εξαγωγές ημιαγωγών προς τη χώρα ανήλθαν σε μόλις 82 δισ. δολάρια, σε σύγκριση με τις συνολικές παγκόσμιες πωλήσεις ύψους 628 δισ. δολαρίων. Αντιθέτως, τα περισσότερα τσιπ που προορίζονται για την Αμερική ταξιδεύουν πρώτα αλλού, για να τοποθετηθούν σε ράφια διακομιστών ή smartphones. Ακόμα και αν ληφθούν πιο εξειδικευμένα μέτρα για την επιβολή εισφορών στους ημιαγωγούς που ενσωματώνονται σε άλλα προϊόντα, οι πελάτες των τσιπ αιχμής τείνουν να εστιάζουν λιγότερο στο κόστος και περισσότερο στις δυνατότητες, γεγονός που μπορεί να τους κάνει πρόθυμους να υποστούν υψηλότερους δασμούς.
Μια άλλη τακτική του κ. Trump θα μπορούσε να είναι η ενθάρρυνση της TSMC να παράγει περισσότερο στην Αμερική, ως μέρος μιας ευρύτερης συμφωνίας με την κυβέρνηση της Ταϊβάν. Η Ταϊβάν θεωρεί εδώ και καιρό τη βιομηχανία ημιαγωγών της ως «ασπίδα πυριτίου», που εγγυάται την προστασία από την Αμερική και τους συμμάχους της έναντι μιας κινεζικής εισβολής. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο στο παρελθόν απαίτησε από την TSMC να διατηρήσει την παραγωγή των πιο προηγμένων ημιαγωγών της στην πατρίδα της. Φέτος η εταιρεία θα αρχίσει να κατασκευάζει στην Ταϊβάν τσιπ δύο νανομέτρων (nm), τα οποία είναι πιο γρήγορα από αυτά των 4 nm που κατασκευάζει στην Αριζόνα.
Πρόσφατα, ίσως σε μια προσπάθεια να κατευνάσει τον κ. Trump, η κυβέρνηση της Ταϊβάν χαλάρωσε αυτούς τους περιορισμούς. Η TSMC από την πλευρά της μπορεί κάλλιστα να ανακοινώσει περισσότερες επενδύσεις στην Αμερική και θα μπορούσε ακόμα και να συμφωνήσει με το σχέδιο του κ. Trump να βοηθήσει στην αναζωογόνηση της Intel.
Ακόμα και σε αυτήν την περίπτωση, οποιαδήποτε πρόσθετη παραγωγή θα αργήσει να έρθει. Η Exyte, μια εταιρεία μηχανικών, εκτιμά ότι ένα εργοστάσιο στην Αμερική χρειάζεται περίπου 38 μήνες για να είναι έτοιμο για παραγωγή -περίπου δύο φορές περισσότερο απ’ ό,τι στην Ταϊβάν. Ο C.C. Wei, το αφεντικό της TSMC, έχει παραπονεθεί για τον αργό ρυθμό, λέγοντας ότι κατά την κατασκευή ενός εργοστασίου στην Αμερική «κάθε βήμα απαιτεί άδεια».
Η κατασκευή νέων εργοστασίων είναι επίσης δαπανηρή. Η TSMC έχει λάβει επιχορηγήσεις ύψους 6,6 δισ. δολαρίων και δάνεια ύψους 5 δισ. δολαρίων στο πλαίσιο του CHIPS Act, αλλά η δημιουργία ενός μόνο εργοστασίου είναι πολύ πιο δαπανηρή. Ο Brian Potter του Institute for Progress, ενός αμερικανικού κέντρου μελετών, εκτιμά ότι στα τέλη της δεκαετίας του 1960 η κατασκευή και ο εξοπλισμός τους κόστιζε περίπου 30 εκατ. δολάρια σε σημερινά χρήματα. Τα νεότερα εργοστάσια της TSMC στην Αριζόνα θα κοστίσουν περίπου 20 δισ. δολάρια το καθένα.
Ένα επιπλέον πρόβλημα είναι ότι τα τσιπ Τεχνητής Νοημοσύνης απαιτούν προηγμένη συσκευασία για την ενσωμάτωση διαφόρων εξαρτημάτων, γνωστών ως chiplets. Παρ’ όλο που η TSMC σχεδιάζει να κατασκευάσει μια εγκατάσταση προηγμένης συσκευασίας στην Αριζόνα, προς το παρόν σχεδόν όλη η ικανότητά της γι’ αυτό βρίσκεται στην Ταϊβάν. Αυτό σημαίνει ότι τα τσιπ Τεχνητής Νοημοσύνης που κατασκευάζονται στην Αμερική θα πρέπει να αποστέλλονται πίσω στην Ταϊβάν για συσκευασία. Όσο κι αν οι Αμερικανοί πολιτικοί λαχταρούν την αυτάρκεια στους ημιαγωγούς, οι φιλοδοξίες τους για την Τεχνητή Νοημοσύνη θα συνεχίσουν να εξαρτώνται από την Ταϊβάν και την πρωταθλήτριά της στην παραγωγή τσιπ.
© 2025 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Διαβάστε επίσης
Ποιοι συνταξιούχοι δικαιούνται δωρεάν φάρμακα
Ουκρανία: Οι κερδισμένοι στην Ευρώπη από το κυνικό παιχνίδι του Τραμπ
Εξοικονόμηση βενζίνης: Tips για πιο αποδοτική οδήγηση
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
