THEPOWERGAME
Καθώς η ολυμπιακή φλόγα πέρασε από τη Χιροσίμα αυτήν την εβδομάδα, οι διοργανωτές κράτησαν τη λαμπαδηδρομία μακριά από τους δρόμους. Η τελετή αφής της ολυμπιακής φλόγας έλαβε χώρα χωρίς θεατές. Ο Thomas Bach, πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής (ΔΟΕ), ακύρωσε την προγραμματισμένη του επίσκεψη. Η Χιροσίμα, μαζί με το Τόκιο, η πόλη που θα φιλοξενήσει τους Αγώνες, και επτά ακόμα περιφέρειες, έχουν κηρυχθεί σε κατάσταση έκτακτης καθώς βρίσκονται αντιμέτωπες με το τέταρτο κύμα της covid-19.
Οι Αγώνες έφεραν στο προσκήνιο τις ανακατατάξεις που απαιτούνται να γίνουν ώστε να φιλοξενηθεί μια μεγάλη αθλητική εκδήλωση παγκόσμιας εμβέλειας κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας. Η Ιαπωνία έχει μέχρι στιγμής αποφύγει τα εκρηκτικά ξεσπάσματα του ιού, με λιγότερους από 12.000 θανάτους από την έναρξη της πανδημίας, χάρη εν μέρει στους αυστηρούς ελέγχους στα σύνορα από την περασμένη άνοιξη. Αλλά οι περισσότεροι από τα δύο τρίτα των θανάτων προκύψαν φέτος. Το τελευταίο κύμα, που πυροδοτήθηκε από τις πιο μολυσματικές μεταλλάξεις του ιού, έχει καταπονήσει τα περιφερειακά συστήματα υγείας, ενώ οι εμβολιασμοί εξελίσσονται με αργούς ρυθμούς. Οι Ολυμπιακοί Αγώνες αναμένεται να ξεκινήσουν σε δύο μήνες. Περίπου 15.000 αθλητές και ίσως 90.000 θεατές από περίπου 200 χώρες πρόκειται να ταξιδέψουν στην Ιαπωνία. Πολλοί Ιάπωνες ανησυχούν ότι θα είναι οι μεγάλοι χαμένοι: το 60% θα προτιμούσε οι αγώνες να μην πραγματοποιηθούν καθόλου.
Οι διοργανωτές επιμένουν ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες του Τόκιο μπορούν να διεξαχθούν με ασφάλεια. Αναφέρουν πρόσφατα αθλητικά γεγονότα απαλλαγμένα από τον ιό, όπως το Masters, το αμερικανικό τουρνουά γκολφ. Στόχος τους είναι να δημιουργήσουν ειδικούς χώρους γύρω από το Ολυμπιακό χωριό και τους αγωνιστικούς χώρους, για να απομονώσουν τους συμμετέχοντες από τους ντόπιους. Αν και ο εμβολιασμός δεν θα είναι υποχρεωτικός για τους αθλητές, ο κ. Bach ισχυρίζεται ότι, έως την έναρξη των αγώνων, το 80% αυτών που θα βρίσκονται στο Ολυμπιακό χωριό θα έχουν εμβολιαστεί. Ξένοι θεατές δεν θα επιτρέπονται. Η απόφαση για τους ντόπιους θεατές αναμένεται τον Ιούνιο.
Πολλοί γιατροί και ειδικοί σε θέματα δημόσιας υγείας δεν φαίνονται να έχουν πειστεί. Πόροι που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για την πραγματοποίηση test, την θεραπεία ή τον εμβολιασμό του τοπικού πληθυσμού ενδέχεται να διοχετευτούν στους αγώνες. Η αύξηση των μετακινήσεων εντός της Ιαπωνίας, όπως κατά τη διάρκεια των δημόσιων αργιών στις αρχές Μαΐου, τείνει να αυξάνει τα κρούσματα. Με τα προγραμματισμένα αθλήματα να πραγματοποιούνται σε εννέα νομούς, συμπεριλαμβανομένου του Τόκιο, τους χώρους προπόνησης να βρίσκονται σε όλη τη χώρα και τους εθελοντές να προέρχονται από παντού, η αύξηση των μετακινήσεων είναι αναπόφευκτη – όπως και των κρουσμάτων, υποστηρίζει ο Taniguchi Kiyosu, επικεφαλής ενός μεγάλου νοσοκομείου στο νομό Mie και συν-συγγραφέας ενός άρθρου στο British Medical Journal ζητώντας την ακύρωση των αγώνων. Δεκάδες πόλεις εγκατέλειψαν τα σχέδιά τους να γίνουν χώροι προπόνησης των ξένων ομάδων.
Οι νέες μεταλλάξεις του ιού περιπλέκουν τα πράγματα ακόμη περισσότερο. Το πιο μολυσματικό στέλεχος Β.1.1.7 κυκλοφορεί ήδη ευρέως. Η εισροή ανθρώπων από όλο τον κόσμο θα μπορούσε να επιτρέψει σε ακόμη περισσότερα στελέχη να εισέλθουν και να δημιουργηθούν νέες μεταλλάξεις. «Η Ιαπωνία θα μετατραπεί σε δοχείο ανάμιξης», δηλώνει ο κ. Taniguchi. Οι συμμετέχοντες θα μπορούσαν να μεταφέρουν τον ιό πίσω στις πατρίδες τους, πολλές από τις οποίες έχουν λιγότερο ισχυρά συστήματα υγείας, υποστηρίζει ο ιολόγος Oshitani Hitoshi, μέλος επιτροπής των ειδικών που συμβουλεύει την κυβέρνηση. «Ένα και μόνο εισαγόμενο κρούσμα μπορεί να προκαλέσει έξαρση της επιδημίας».
Οι Ιάπωνες μπορεί να αισθάνονταν περισσότερη ασφάλεια εάν είχαν τόσο μεγάλη προστασία έναντι του ιού όση οι αθλητές των Ολυμπιακών Αγώνων. Σύμφωνα με το πρόγραμμα παρακολούθησης της covid-19 του The Economist, μόλις το 4,5% του ενήλικου πληθυσμού της Ιαπωνίας έχει λάβει μία τουλάχιστον δόση του εμβολίου, ελάχιστα πίσω από τη Μιανμάρ. Ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας, Suga Yoshihide, επιθυμεί να ολοκληρώσει τον εμβολιασμό των ηλικιωμένων έως τα τέλη Ιουλίου. Αλλά μόνο τα δυο τρίτα αυτής της ηλικιακής ομάδα του Τόκιο εκτιμούν ότι θα έχουν εμβολιαστεί. Το πρόβλημα δεν είναι η προμήθεια. Η καθημερινή, επιχειρηματικού ενδιαφέροντος εφημερίδα Nikkei, υπολόγισε πρόσφατα ότι τουλάχιστον 10 εκατομμύρια δόσεις παραμένουν αχρησιμοποίητες στους καταψύκτες.
Σε αυτό το στάδιο, ούτε είναι η ζήτηση είναι το πρόβλημα. Αν και οι Ιάπωνες τείνουν να είναι εξαιρετικά επιφυλακτικοί με τα εμβόλια γενικά, αυτή η απροθυμία δεν φαίνεται να αφορά στο εμβόλιο κατά της covid-19, λέει ο Shimoaraiso Makoto της ομάδας εργασίας της Ιαπωνίας κατά της covid-19. Όταν άνοιξαν κρατήσεις για κέντρο μαζικού εμβολιασμού στην Οζάκα αυτήν την εβδομάδα, οι 25.000 δόσεις εμβολίου που διατέθηκαν «κλείστηκαν» σε περίπου 25 λεπτά.
Αντίθετα, οι διαχειριστικές αστοχίες και οι γραφειοκρατικές διαδικασίες για την ανάληψη κινδύνων έχουν επιβραδύνει την όλη προσπάθεια. Οι ιστότοποι κρατήσεων και τα τηλεφωνικά κέντρα αντιμετώπισαν τεχνικά προβλήματα. Το υπουργείο Υγείας τήρησε όλους τους κανόνες που απαιτούν τοπικές κλινικές δοκιμές για τα ξένα εμβόλια. Μόνο το εμβόλιο της Pfizer-BioNTech έχει μέχρι στιγμής εγκριθεί προς χρήση. Η Ιαπωνία δεν έχει επίσης προσωπικό να διαθέσει για την πραγματοποίηση των εμβολιασμών, εν μέρει επειδή η ιαπωνική νομοθεσία επιτρέπει μόνο σε πιστοποιημένους γιατρούς ή νοσηλευτές να πραγματοποιούν εμβολιασμούς. Έγινε μόνο μία εξαίρεση για τους οδοντιάτρους. Οι αξιωματούχοι προσπαθούν τώρα να αποφασίσουν εάν θα συμπεριλάβουν και τους φαρμακοποιούς. Ένα λάθος από κάποιον άπειρο επαγγελματία θα μπορούσε να έχει μοιραίες συνέπειες για την πορεία των εμβολιασμών, δεδομένου του παρελθόντος της Ιαπωνίας σχετικά με την διστακτικότητα έναντι των εμβολίων, υποστηρίζει ο κ. Oshitani: «Είμαστε πολύ, πολύ ευαίσθητοι σε οποιαδήποτε ανεπιθύμητη ενέργεια στην Ιαπωνία. Ένα τέτοιο συμβάν μπορεί να σταματήσει ολόκληρη τη διαδικασία των εμβολιασμών.”
Ωστόσο, ο ρυθμός των εμβολιασμών επιταχύνεται και είναι πιθανό να επιταχυνθεί περισσότερο τις επόμενες εβδομάδες. Οι Ιάπωνες αξιωματούχοι αναμενόταν να εγκρίνουν τα εμβόλια της Moderna και της AstraZeneca. Το Υπουργείο Άμυνας σχεδιάζει να δημιουργήσει περισσότερα κέντρα μαζικού εμβολιασμού. Αυτό θα ευχαριστήσει τους πολίτες που είναι δυσαρεστημένοι με τις καθυστερήσεις της κυβέρνησης. Περισσότερο από το 80% των Ιαπώνων πιστεύουν ότι η διάθεση των εμβολίων πραγματοποιείται με αργούς ρυθμούς. Η δημοφιλία του υπουργικού συμβουλίου του κ. Suga με τη σειρά της έχει υποχωρήσει σε χαμηλά επίπεδα.
Η ακύρωση των Ολυμπιακών Αγώνων μπορεί να βοηθήσει να διασκεδαστεί η καχυποψία πολλών ψηφοφόρων ότι η κυβέρνηση δίνει προτεραιότητα στους αγώνες έναντι της υγείας τους. Αλλά δεν είναι τόσο απλό όσο φαίνεται. Βάσει των ολυμπιακών συμβάσεων που υπογράφει η πόλη που φιλοξενεί τους Αγώνες, αποκλειστικό δικαίωμα να ακυρώσει τους αγώνες έχει μόνο η ΔΟΕ. Θα φανεί αν είναι πρόθυμη να προχωρήσει. Εάν η ιαπωνική κυβέρνηση τους ακυρώσει μονομερώς, η ΔΟΕ θα είχε το δικαίωμα να ζητήσει αποζημίωση στο δικαστήριο, δηλώνει ο Matsumoto Taisuke, ειδικός σε θέματα αθλητικού δικαίου στο Πανεπιστήμιο Waseda του Τόκιο. Οι Ιάπωνες αξιωματούχοι φοβούνται επίσης την εντύπωση που θα δημιουργούσαν εάν η Ιαπωνία ακύρωνε, ενώ η Κίνα, η περιφερειακή της αντίπαλος, έφερνε εις πέρας τους Χειμερινούς Ολυμπιακούς Αγώνες στο Πεκίνο στις αρχές του επόμενου έτους. Εις απάντηση κ. Suga προτίμησε να επαναλάβει μία μόνο φράση σαν μάντρα: η Ιαπωνία, δηλώνει, θα οργανώσει «ασφαλείς αγώνες». Πολλά, από τη μοίρα της πρωθυπουργίας του έως την πορεία της πανδημίας σε όλο τον κόσμο, βασίζονται σε αυτήν την υπόσχεση.
© 2021 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά βρίσκεται στο www.economist.com