THEPOWERGAME
Σε ένα δρομάκι ενός πολυσύχναστου δρόμου στην τουρκική βόρεια πλευρά της Λευκωσίας, της διαιρεμένης πρωτεύουσας της Κύπρου, βρίσκεται ένα μισοκατεστραμμένο κτίριο. Μια ανοιχτή πόρτα αποκαλύπτει ακατάστατα καλώδια που βγαίνουν από τον τοίχο. Δύο λευκές χάρτινες πινακίδες με ανάγλυφα οικόσημα είναι κολλημένες σε κάθε πλευρά της πόρτας, η μία με κυριλλική γραφή και η άλλη με τουρκική. Πρόκειται, παραδόξως, για το ρωσικό προξενείο, η ύπαρξη του οποίου αποτυπώνει μια νέου είδους ρωσική εισβολή. Ακριβείς αριθμοί είναι δύσκολο να βρεθούν, αλλά ο Mete Hatay, δημογράφος στη Λευκωσία, υπολογίζει ότι συνολικά περίπου 20.000 Ρώσοι και Ουκρανοί ζουν στο τουρκικό κομμάτι του διαιρεμένου νησιού. Κάποιοι από τους Ρώσους μετακινήθηκαν εκεί από την Κυπριακή Δημοκρατία, το διεθνώς αναγνωρισμένο νότιο κομμάτι που καταλαμβάνουν οι Ελληνοκύπριοι, μετά την επιβολή μιας σειράς κυρώσεων στη Ρωσία για την ολοκληρωτική εισβολή της στην Ουκρανία το 2022. Άλλοι ταξίδεψαν κατευθείαν από τη Ρωσία μέσω Κωνσταντινούπολης.
Η κατάσταση, όπως έχει διαμορφωθεί, έχει περιπλέξει τα πράγματα στο νησί. Η Κύπρος έχει χωριστεί στα δύο από τότε που η Τουρκία εισέβαλε στο βορειότερο τμήμα της το 1974. Με πληθυσμό περίπου 550.000 κατοίκους, η αυτοαποκαλούμενη Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ) είναι απομονωμένη διπλωματικά και αναγνωρίζεται μόνο από την Τουρκία. Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι ζουν στο νότο, στην άλλη πλευρά μιας νεκρής ζώνης υπό τη διοίκηση του ΟΗΕ, γνωστής ως Πράσινη Γραμμή. Οι προσπάθειες επανένωσης του νησιού κατά μήκος ομοσπονδιακών γραμμών έχουν επανειλημμένα αποτύχει, με πιο πρόσφατη το 2017.
Από την εκλογή του το 2020, ο Ersin Tatar, ο πρόεδρος της ΤΔΒΚ, έχει ζητήσει λύση δύο κρατών. Είναι κάθετα αντίθετος σε κάθε είδους ένωση με τον νότο, ο οποίος είναι μέρος της ΕΕ. «Το τουρκικό στοιχείο θα είναι πολύ δύσκολο να προστατευτεί», λέει. «Η ταυτότητά μας θα τεθεί σε κίνδυνο». Οι πρόσφατες ανεπίσημες συνομιλίες μεταξύ των δύο πλευρών στη Νέα Υόρκη με μεσολαβητή τον António Guterres, γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, ήταν οι πρώτες εδώ και αρκετά χρόνια, ενώ έχουν προγραμματιστεί κι άλλες στο τέλος του μήνα. Παρά ταύτη ελπίδα για πρόοδο είναι αμυδρή.
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, πλούσιοι Ρώσοι έχουν συρρεύσει στο μεγαλύτερο, διεθνώς αναγνωρισμένο, νότιο τμήμα της Κύπρου, το οποίο έγινε δημοφιλές ως υπεράκτιος φορολογικός παράδεισος. Η Λεμεσός, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του, ονομάστηκε «Limassolgrad». Ένα καταργημένο πλέον σύστημα «χρυσού διαβατηρίου», σύμφωνα με το οποίο οι επενδυτές μπορούσαν να πληρώσουν 2,2 εκατ. ευρώ (2,3 εκατ. δολάρια) για να αποκτήσουν κυπριακό διαβατήριο, το οποίο παρέχει την ιθαγένεια της ΕΕ, εδραίωσε τους δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών. Η αγάπη ήταν αμοιβαία. Η Κύπρος ήταν κάποια στιγμή, τεχνικά ο μεγαλύτερος ξένος επενδυτής της Ρωσίας.
Όμως ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει διαταράξει αυτή την «φιλική» ρύθμιση. Ως χώρα που υπέστη παράνομη εισβολή, η Κύπρος -και οι τράπεζές της- δεν είχαν άλλη επιλογή από το να συμμορφωθούν με τις κυρώσεις κατά της Ρωσίας, λέει ο Θεόδωρος Γκότσης, Εκπρόσωπος Τύπου του Υπουργείου Εξωτερικών στη Λευκωσία.
Οι Ρώσοι στον τουρκικό βορρά είναι περισσότεροι από τους Ουκρανούς εκεί, γεγονός που ίσως αντικατοπτρίζει το καθεστώς τους ως διεθνείς παρίες. Η Ksenia Mukhortova, πρόεδρος μιας ουκρανο-κυπριακής λέσχης φιλίας, λέει ότι οι Ουκρανοί τείνουν να μην πηγαίνουν στο βορρά, καθώς είναι σαν να πηγαίνουν στην Κριμαία, που άρπαξε η Ρωσία το 2014. «Και οι δύο υποστηρίζουν την κατοχή εδαφών άλλων ανθρώπων». Πρώην εργαζόμενη στην πληροφορική που ζει στη Λεμεσό εδώ και δέκα χρόνια, βρίσκει δύσκολη τη φιλία με τους Ρώσους μετά την εισβολή του 2022. «Δεν θέλουν να μιλήσουν γι’ αυτή», λέει. «Τώρα δεν είναι η κατάλληλη στιγμή. Χάνουμε και το ξέρουμε». Από μακριά, το Κρεμλίνο έχει αναζωπυρώσει την έχθρα μεταξύ των δύο κοινοτήτων.
Ωστόσο, παρά την απώλεια Ρώσων τουριστών και επιχειρήσεων, η κυπριακή οικονομία στάθηκε τυχερή, λέει η Fiona Mullen της Sapienta Economics, μιας εταιρείας συμβούλων με έδρα τη Λευκωσία. «Έχει ένα σωρό Λιβανέζους και Ισραηλινούς πελάτες που θέλουν ένα ασφαλές μέρος για να κάνουν business», λέει. Από τις 7 Οκτωβρίου έχει ξεκινήσει ένα ρεύμα Ισραηλινών, ενώ το χάος στο Λίβανο έχει προκαλέσει μια επιπλέον εισροή στο νότιο τμήμα του νησιού.
Η Κύπρος επωφελείται πολύ καιρό από τις συρράξεις στο ανατολικό άκρο της Μεσογείου ως καταφύγιο για τους πλούσιους που θέλουν να απομακρυνθούν από τις συγκρούσεις, λέει ο Hubert Faustmann του Πανεπιστημίου Λευκωσίας. Ωστόσο, αυτή τη φορά ορισμένοι Κύπριοι αξιωματούχοι έχουν αγχωθεί από τις προβλέψεις ότι άλλοι 10.000 Λιβανέζοι πρόσφυγες θα μπορούσαν να φτάσουν στις ακτές του νησιού. Μπορεί η τύχη της Κύπρου να διαρκέσει;
© 2024 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Διαβάστε επίσης
Fais Group: Κερδίζει μερίδια και ποντάρει στα ισχυρά brands
Άλμα 21,2% στα κρατικά έσοδα από μεταβιβάσεις ακινήτων
Ρεύμα: Διατηρείται η πίεση στις τιμές χονδρικής
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
