Η ανοικτή καινοτομία βρίσκεται στο επίκεντρο της έκρηξης της τεχνητής νοημοσύνης. Ο «μετασχηματιστής» του νευρωνικού δικτύου -το Τ στο GPT- που διέπει το OpenAI δημοσιεύθηκε για πρώτη φορά ως έρευνα από μηχανικούς της Google. Το TensorFlow και το PyTorch, που χρησιμοποιούνται για την κατασκευή αυτών των νευρωνικών δικτύων, δημιουργήθηκαν από την Google και τη Meta, αντίστοιχα, και δόθηκαν στον κόσμο. Σήμερα ορισμένοι υποστηρίζουν ότι η τεχνητή νοημοσύνη είναι πολύ σημαντική και ευαίσθητη για να είναι διαθέσιμη σε όλους και παντού. Τα μοντέλα «ανοικτού κώδικα», δηλαδή -που καθιστούν τον υποκείμενο κώδικα διαθέσιμο σε όλους, για να τον «προσαρμόζουν» και να τον επαναχρησιμοποιούν κατά βούληση- συχνά θεωρούνται επικίνδυνα.
Πολλές κατηγορίες εξαπολύονται εναντίον της τεχνητής νοημοσύνης ανοικτού κώδικα. Μία από αυτές είναι ότι βοηθά τους αντιπάλους της Αμερικής. Την 1η Νοεμβρίου αποκαλύφθηκε ότι ερευνητές στην Κίνα πήραν το Llama 2, το ανοικτό μεγάλο γλωσσικό μοντέλο της Meta, και το προσάρμοσαν για στρατιωτικούς σκοπούς. Ένα άλλο επιχείρημα κατά της τεχνητής νοημοσύνης ανοικτού κώδικα είναι η χρήση της από τρομοκράτες και εγκληματίες, οι οποίοι μπορούν να «απογυμνώσουν» ένα μοντέλο από τις προσεκτικά δομημένες ασφαλιστικές του δικλίδες κατά της κακόβουλης ή επιβλαβούς δραστηριότητας. Η Anthropic, εταιρεία κατασκευής μοντέλων, ζήτησε επείγουσα ρύθμιση, προειδοποιώντας για τους «μοναδικούς» κινδύνους των ανοικτών μοντέλων, όπως η ικανότητά τους να «τελειοποιούνται» χρησιμοποιώντας δεδομένα σχετικά, ας πούμε, με την κατασκευή ενός βιολογικού όπλου.
Είναι αλήθεια ότι τα μοντέλα ανοιχτού κώδικα μπορούν να γίνουν αντικείμενο κατάχρησης, όπως και κάθε άλλη τεχνολογία. Ωστόσο, αυτός ο τρόπος σκέψης δίνει υπερβολική βαρύτητα στους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης ανοιχτού κώδικα και ελάχιστη στα οφέλη. Οι πληροφορίες που απαιτούνται για την κατασκευή ενός βιολογικού όπλου υπάρχουν ήδη στο Διαδίκτυο και, όπως υποστηρίζει ο Mark Zuckerberg, η τεχνητή νοημοσύνη ανοιχτού κώδικα, αν γίνει σωστά, θα βοηθήσει περισσότερο τους αμυνόμενους, παρά τους επιτιθέμενους. Εξάλλου, σύμφωνα με ορισμένα μέτρα, τα εγχώρια μοντέλα της Κίνας είναι ήδη τόσο καλά όσο και της Meta.
Εν τω μεταξύ, τα οφέλη του ανοικτού λογισμικού είναι όλα στο φως. Υποστηρίζει τον τομέα της τεχνολογίας στο σύνολό του και τροφοδοτεί τις συσκευές που χρησιμοποιούν καθημερινά δισεκατομμύρια άνθρωποι. Το θεμέλιο λογισμικό του διαδικτύου, τα πρότυπα του οποίου δημοσιοποιήθηκαν από τον Tim Berners-Lee του CERN, είναι ανοικτού κώδικα. Το ίδιο ισχύει και για τον αλγόριθμο συμπίεσης Ogg Vorbis, που χρησιμοποιείται από το Spotify για streaming μουσικής σε εκατομμύρια χρήστες.
Η δωρεάν διάθεση του λογισμικού έχει βοηθήσει εδώ και καιρό τους προγραμματιστές να κάνουν τον κώδικά τους ισχυρότερο. Τους επέτρεψε να αποδείξουν την αξιοπιστία του έργου τους, να αξιοποιήσουν τεράστιες ποσότητες εθελοντικής εργασίας και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να βγάλουν χρήματα πουλώντας τεχνική υποστήριξη σε όσους το χρησιμοποιούν. Η διαφάνεια θα πρέπει να στηρίζει την καινοτομία και στην τεχνητή νουμοσύνη. Αν η τεχνολογία έχει τόσες δυνατότητες όσες λένε οι υποστηρικτές της, τότε είναι ένας τρόπος να διασφαλιστεί ότι η εξουσία δεν συγκεντρώνεται στα χέρια λίγων καλιφορνέζικων επιχειρήσεων.
Τα κλειστά μοντέλα θα έχουν τη θέση τους, για χρήσεις που είναι ευαίσθητες ή για εργασίες που πρέπει να εκτελούνται στην αιχμή του δόρατος. Ωστόσο, και τα μοντέλα που είναι ανοικτά ή εν μέρει ανοικτά θα είναι ζωτικής σημασίας. Η Πρωτοβουλία Ανοικτού Κώδικα, ένας βιομηχανικός φορέας, ορίζει ένα μοντέλο ως ανοικτού κώδικα εάν μπορείτε να το κατεβάσετε και να το χρησιμοποιήσετε όπως θέλετε και εάν παρέχεται περιγραφή των υποκείμενων δεδομένων εκπαίδευσης. Κανένα από τα ανοικτά μοντέλα των μεγάλων εργαστηρίων, όπως η Alibaba και η Meta, δεν πληροί τις προϋποθέσεις. Προσφέροντας όμως εν μέρει ανοικτές πλατφόρμες, τα εργαστήρια παρέχουν εικόνα των μοντέλων τους, επιτρέποντας σε άλλους να μάθουν από τις τεχνικές τους και κάποιες φορές να τις αξιοποιήσουν.
Ένας λόγος για τον οποίο η Πρωτοβουλία Ανοικτού Κώδικα λέει ότι τα μοντέλα της Meta δεν είναι ανοικτού κώδικα είναι ότι η πρόσβαση σε αυτά είναι περιορισμένη, κυρίως επειδή η χρήση τους περιορίζεται σε εφαρμογές με λιγότερους από 700 εκατομμύρια μηνιαίους χρήστες. Όμως η Meta μπορεί να βρει ότι είναι προς το συμφέρον της να ανοίξει περαιτέρω. Όσο περισσότερο το κάνει, τόσο πιο ελκυστική θα μπορούσε να γίνει η πλατφόρμα της για τους προγραμματιστές και τόσο πιο πιθανό θα είναι να αναπτυχθεί μια μελλοντική σούπερ σταρ εφαρμογή στην τεχνολογία της.
Οι κυβερνήσεις, επίσης, θα πρέπει να επιτρέψουν στην τεχνητή νοημοσύνη ανοικτού κώδικα να ευδοκιμήσει, επιβάλλοντας ομοιόμορφους κανονισμούς ασφαλείας και αποφεύγοντας τους περιορισμούς και τις προστασίες πνευματικής ιδιοκτησίας που αναγκάζουν την έρευνα να λειτουργεί σε καθεστώς έντονης προστασίας. Με την τεχνητή νοημοσύνη, όπως και με πολλά άλλα λογισμικά, η καινοτομία ανθεί στο ανοιχτό περιβάλλον.
© 2024 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Διαβάστε επίσης
Ταμείο Ανάκαμψης: Plan B για τα μη ώριμα ψηφιακά έργα
Black Friday 2024: Αυτοκίνητα σε προσφορά και στην Ελλάδα
Εμπόδιο για τις ενεργειακές κοινότητες η απουσία ηλεκτρικού χώρου
