THEPOWERGAME
Αν η Ουκρανία και οι Δυτικοί υποστηρικτές της θέλουν να κερδίσουν, πρέπει πρώτα να έχουν το θάρρος να παραδεχτούν ότι χάνουν. Τα τελευταία δύο χρόνια η Ρωσία και η Ουκρανία διεξάγουν έναν δαπανηρό πόλεμο φθοράς. H όλη κατάσταση, όπως εξελίσσεται, δεν είναι βιώσιμη. Όταν ο Volodymyr Zelensky ταξίδεψε στην Αμερική για να επισκεφτεί τον πρόεδρο Joe Biden την περασμένη εβδομάδα, έφερε ένα «σχέδιο νίκης», το οποίο αναμένεται να περιλαμβάνει μια νέα έκκληση για όπλα και χρήματα. Στην πραγματικότητα, η Ουκρανία χρειάζεται κάτι πολύ πιο φιλόδοξο: μια επείγουσα αλλαγή πορείας.
Ένα μέτρο της φθίνουσας τύχης της Ουκρανίας είναι η προέλαση της Ρωσίας στα ανατολικά, ιδίως γύρω από την πόλη Ποκρόβσκ. Μέχρι στιγμής, είναι αργή και δαπανηρή. Πρόσφατες εκτιμήσεις για τις ρωσικές απώλειες ανέρχονται σε περίπου 1.200 νεκρούς και τραυματίες την ημέρα, επί συνόλου 500.000. Όμως και η Ουκρανία, με το ένα πέμπτο του πληθυσμού της Ρωσίας, υποφέρει. Οι γραμμές της μπορεί να καταρρεύσουν πριν η πολεμική προσπάθεια της Ρωσίας εξαντληθεί.
Η Ουκρανία αγωνίζεται και εκτός του πεδίου της μάχης. Η Ρωσία έχει καταστρέψει τόσο μεγάλο μέρος του δικτύου ηλεκτροδότησης, που οι Ουκρανοί θα βιώσουν τον παγωμένο χειμώνα με καθημερινές διακοπές ρεύματος έως και 16 ώρες. Οι άνθρωποι έχουν κουραστεί από τον πόλεμο. Ο στρατός παλεύει να κινητοποιήσει και να εκπαιδεύσει αρκετά στρατεύματα για να κρατήσει τις γραμμές, πόσω μάλλον να ανακαταλάβει εδάφη. Υπάρχει ένα αυξανόμενο χάσμα μεταξύ της συνολικής νίκης που πολλοί Ουκρανοί λένε ότι θέλουν και της προθυμίας ή της ικανότητάς τους να πολεμήσουν γι’ αυτήν.
Στο εξωτερικό, η κόπωση είναι ήδη παρούσα. Η ακροδεξιά στη Γερμανία και τη Γαλλία λέει ότι η υποστήριξη της Ουκρανίας είναι σπατάλη χρημάτων. Ο Donald Trump μπορεί κάλλιστα να είναι ο επόμενος πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Είναι ικανός για όλα, αλλά τα λόγια του δείχνουν ότι θέλει να ξεπουλήσει την Ουκρανία στον πρόεδρο της Ρωσίας, Vladimir Putin.
Εάν ο κ. Zelensky συνεχίσει να αψηφά την πραγματικότητα, επιμένοντας ότι ο στρατός της Ουκρανίας μπορεί να πάρει πίσω όλα τα εδάφη που έχει αποσπάσει η Ρωσία από το 2014, θα απομακρύνει τους υποστηρικτές της Ουκρανίας και θα διχάσει περαιτέρω την ουκρανική κοινωνία. Είτε ο κ. Trump κερδίσει τον Νοέμβριο, είτε όχι, η μόνη ελπίδα να διατηρηθεί η αμερικανική και ευρωπαϊκή υποστήριξη και να ενωθούν οι Ουκρανοί είναι μια νέα προσέγγιση, που θα ξεκινά με τους ηγέτες να δηλώνουν με ειλικρίνεια τι σημαίνει νίκη.
Όπως υποστηρίζει εδώ και καιρό ο Economist, ο κ. Putin επιτέθηκε στην Ουκρανία όχι για τα εδάφη της, αλλά για να την εμποδίσει να γίνει μια ευημερούσα, δυτικότροπη δημοκρατία. Οι εταίροι της Ουκρανίας πρέπει να πείσουν τον κ. Zelensky να πείσει τον λαό του ότι αυτό παραμένει το πιο σημαντικό έπαθλο σε αυτόν τον πόλεμο. Όσο κι αν ο κ. Zelensky θέλει να διώξει τη Ρωσία απ’ όλη την Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένης της Κριμαίας, δεν έχει τους άνδρες ή τα όπλα που χρειάζεται. Αυτό, βέβαια, δεν σημαίνει ότι ο ίδιος και η Δύση θα αναγνωρίσουν τις ψεύτικες διεκδικήσεις της Ρωσίας για τα κατεχόμενα εδάφη. Αντιθέτως, η επανένωση ως φιλοδοξία, θα πρέπει να διατηρηθεί.
Σε αντάλλαγμα της αποδοχής αυτής της ζοφερής αλήθειας από τον κ. Zelensky, οι Δυτικοί ηγέτες πρέπει να καταστήσουν αξιόπιστο τον πρωταρχικό πολεμικό του στόχο, εξασφαλίζοντας ότι η Ουκρανία διαθέτει τη στρατιωτική ικανότητα και τις εγγυήσεις ασφαλείας που χρειάζεται. Εάν η Ουκρανία μπορέσει να αρνηθεί πειστικά στη Ρωσία κάθε προοπτική περαιτέρω προέλασης στο πεδίο της μάχης, θα μπορέσει να αποδείξει τη ματαιότητα περαιτέρω μεγάλων επιθέσεων. Είτε υπογραφεί, είτε όχι μια επίσημη ειρηνευτική συμφωνία, αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να τερματιστούν οι μάχες και να εξασφαλιστεί η ασφάλεια, στην οποία θα στηριχθούν τελικά η ευημερία και η δημοκρατία της Ουκρανίας.
Κάτι τέτοιο θα απαιτήσει μεγαλύτερες προμήθειες των όπλων που ζητεί ο κ. Zelensky. Η Ουκρανία χρειάζεται πυραύλους μεγάλου βεληνεκούς, που μπορούν να πλήξουν στρατιωτικούς στόχους βαθιά μέσα στη Ρωσία, και αεράμυνα για την προστασία των υποδομών της. Το σημαντικότερο είναι ότι πρέπει επίσης να κατασκευάσει τα δικά της όπλα. Σήμερα η βιομηχανία όπλων της χώρας έχει παραγγελίες αξίας 7 δισ. δολαρίων, που αντιστοιχούν μόνο στο ένα τρίτο της δυνητικής της δυναμικότητας. Οι εταιρείες όπλων από την Αμερική και ορισμένες ευρωπαϊκές χώρες έχουν αναλάβει δράση. Το ίδιο θα έπρεπε να κάνουν κι άλλες. Η προμήθεια εγχώριων όπλων είναι πιο αξιόπιστη και φθηνότερη από τα δυτικής κατασκευής. Μπορεί επίσης να είναι πιο καινοτόμα. Η Ουκρανία έχει περίπου 250 εταιρείες κατασκευής μη επανδρωμένων αεροσκαφών, ορισμένες από τις οποίες είναι ηγέτιδες παγκοσμίως -συμπεριλαμβανομένων των κατασκευαστών των μηχανημάτων μεγάλου βεληνεκούς που μπορεί να κρύβονται πίσω από το πρόσφατο χτύπημα σε μια τεράστια αποθήκη όπλων στην επαρχία Τβερ της Ρωσίας.
Ο δεύτερος τρόπος να καταστεί αξιόπιστη η άμυνα της Ουκρανίας είναι να πει ο κ. Biden ότι η Ουκρανία πρέπει να προσκληθεί να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ τώρα, ακόμα και αν είναι διαιρεμένη και, ενδεχομένως, χωρίς επίσημη ανακωχή. Ο κ. Biden είναι γνωστό ότι είναι επιφυλακτικός σε αυτό το θέμα. Μια τέτοια δήλωσή του, που θα υποστηριζόταν από τους ηγέτες της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας, θα πήγαινε πολύ πιο πέρα από τις σημερινές ασαφείς δηλώσεις περί μιας «αμετάκλητης πορείας» προς την ένταξη.
Αυτό βέβαια αποτελεί ένα μεγάλο σημείο τριβής, διότι τα μέλη του ΝΑΤΟ αναμένεται να στηρίζουν το ένα το άλλο σε περίπτωση που ένα από αυτά δεχθεί επίθεση. Ξεκινώντας μια συζήτηση σχετικά με αυτήν την εγγύηση του άρθρου 5, ο κ. Biden θα μπορούσε να ξεκαθαρίσει ότι δεν θα καλύπτει ουκρανικά εδάφη που κατέχει σήμερα η Ρωσία, όπως με την Ανατολική Γερμανία όταν η Δυτική Γερμανία εντάχθηκε στο ΝΑΤΟ το 1955 -και ότι η Ουκρανία δεν θα «φιλοξενεί» απαραίτητα ξένα στρατεύματα του ΝΑΤΟ σε καιρό ειρήνης, όπως με τη Νορβηγία το 1949.
Η ένταξη στο ΝΑΤΟ ενέχει κινδύνους. Αν η Ρωσία χτυπήσει ξανά την Ουκρανία, η Αμερική θα μπορούσε ενδεχομένως να βρεθεί σε ένα τρομερό δίλημμα: να υποστηρίξει την Ουκρανία και να διακινδυνεύσει πόλεμο με έναν πυρηνικό εχθρό ή να αρνηθεί και να αποδυναμώσει τις συμμαχίες της σε όλο τον κόσμο. Ωστόσο, η εγκατάλειψη της Ουκρανίας θα αποδυνάμωνε επίσης όλες τις συμμαχίες της Αμερικής -ένας λόγος για τον οποίο η Κίνα, το Ιράν και η Βόρεια Κορέα υποστηρίζουν τη Ρωσία Είναι σαφές ότι για τον κ. Putin ο πραγματικός εχθρός είναι η Δύση. Είναι αυταπάτη να πιστεύει κανείς ότι η ήττα της Ουκρανίας θα φέρει την ειρήνη.
Παράλληλα, μια δυσλειτουργική Ουκρανία θα μπορούσε να μετατραπεί σε έναν επικίνδυνο γείτονα. Ήδη η διαφθορά και ο εθνικισμός βρίσκονται σε έξαρση. Αν οι Ουκρανοί αισθανθούν προδομένοι, ο κ. Putin μπορεί να ριζοσπαστικοποιήσει τις σκληροτράχηλες πολιτοφυλακές εναντίον της Δύσης και του ΝΑΤΟ. Κάτι παρόμοιο κατάφερε στο Ντονμπάς, όπου, μετά το 2014, μετέτρεψε ορισμένους ρωσόφωνους Ουκρανούς σε αντάρτες έτοιμους για πόλεμο εναντίον των συμπατριωτών τους.
Για πάρα πολύ καιρό η Δύση κρυβόταν πίσω από το πρόσχημα ότι αν η Ουκρανία έθετε τους στόχους, αυτή θα αποφάσιζε ποια όπλα θα προμήθευε. Ωστόσο, ο κ. Zelensky δεν μπορεί να ορίσει τη νίκη χωρίς να γνωρίζει το επίπεδο της δυτικής υποστήριξης. Αντίθετα, το σχέδιο που περιγράφεται παραπάνω είναι αυτοενισχυόμενο. Μια πιο σταθερή υπόσχεση για ένταξη στο ΝΑΤΟ θα βοηθούσε τον κ. Zelensky να επαναπροσδιορίσει τη νίκη. Ένας αξιόπιστος πολεμικός στόχος θα απέτρεπε τη Ρωσία. Το ΝΑΤΟ θα επωφελούνταν από την ανανεωμένη βιομηχανία όπλων της Ουκρανίας. Η σφυρηλάτηση ενός νέου σχεδίου νίκης απαιτεί πολλά από τον κ. Zelensky και τους Δυτικούς ηγέτες. Αν υποχωρήσουν, θα ανοίξουν τον δρόμο για την ήττα της Ουκρανίας. Και αυτό θα είναι πολύ χειρότερο.
© 2024 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Διαβάστε επίσης
Μεσοπρόθεσμο: 21 νέες παροχές ύψους 1,2 δισ. ευρώ
Κόπολα vs Netflix: Ποιες οι προσδοκίες για το Megalopolis
Η πράσινη επέλαση της Masdar στην Ευρώπη
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
