Έχουν νόημα τα επιχειρηματικά βραβεία;

Τα επιχειρηματικά βραβεία είναι γελοία και ευρέως διαδεδομένα. Το γεγονός ότι και τα δύο αυτά χαρακτηριστικά είναι αληθινά είναι αναμφίβολα ένα θλιβερό σχόλιο για την ανθρώπινη φύση μάς λέει αρκετά για τα πράγματα που εκτιμούν οι εργαζόμενοι.

Η γελοιότητα είναι προφανής. Όλα τα χαρακτηριστικά των λαμπερών βραβείων αναπαράγονται, εκτός από ένα: τη λάμψη. Στα τηλεοπτικά βραβεία, σχεδόν όλοι δείχνουν άνετα μέσα στα υπέροχα ρούχα τους. Στα επιχειρηματικά βραβεία, σχεδόν κανείς δεν νιώθει έτσι. Τα παπιγιόν είναι με κλιπ, ενώ όλοι έχουν στο πίσω μέρος του μυαλού τους ότι πρέπει να επιστρέψουν το συντομότερο το σμόκιν τους στο κατάστημα ενοικίασης. Κάθε τόσο κάποια ξαφνικά παραπατάει με τα ολοκαίνουργια τακούνια της και εξαφανίζεται θεαματικά από τα βλέμματα. Υπάρχει μια αίσθηση ενθουσιασμού, αλλά κυρίως επειδή τα ποτά είναι δωρεάν. Παράλληλα, στην ατμόσφαιρα πλανάται μια ανεπαίσθητη μυρωδιά ιδρώτα.

Υπάρχει μια σύντομη στιγμή προσμονής έως ότου αποκαλυφθεί η ταυτότητα του διάσημου οικοδεσπότη της βραδιάς, ενώ μετά την αποκάλυψη ακολουθεί μια ακόμα πιο σύντομη στιγμή σιωπής και στη συνέχεια 400 αναρωτιούνται μέσα από τα δόντια τους, κοιτάζοντας ο ένας τον άλλον: «Ποιος είναι αυτός;». Ο οικοδεσπότης θα κάνει μια σοβαρή αναφορά στη σημασία της δουλειάς όλων των υποψηφίων (πόσο ο κόσμος εξαρτάται από τη βιομηχανία των σύνθετων υλικών, γιατί η μαγειρική σόδα θα βάλει τέλος στη φτώχεια), ενώ οι καλεσμένοι καταναλώνουν αργά τα περιορισμένης ποσότητας ποτά και φαγητά που αναγράφονται στο μενού.

Στη συνέχεια, σειρά έχει η κύρια εκδήλωση. Όταν απονέμονται τα βραβεία, οι φωτογραφίες των υποψηφίων προβάλλονται σε μια οθόνη, ώστε να μπορείτε να δείτε πώς είναι όλοι νηφάλιοι (και δέκα χρόνια νεότεροι). Ορισμένες κατηγορίες είναι τόσο παράλογες, που αρχίζεις να υποψιάζεσαι ότι κάποιος σας κάνει φάρσα. Η βιομηχανία ύδρευσης της Βρετανίας ανταγωνίζεται πραγματικά για να κερδίσει το βραβείο για την «Πρωτοβουλία διαρροής της χρονιάς». Η βιομηχανία γάμων απονέμει ένα γκονγκ στον καλύτερο αχυρώνα. Άλλοι είναι ακόμα πιο διάσημοι. «Το Ανώτατο Βραβείο είναι η υψηλότερη διάκριση στα Βραβεία Brick» δεν είναι μια επινοημένη φράση.

Κανείς από τους εμπλεκόμενους δεν πιστεύει ότι πρόκειται για έναν απολύτως δίκαιο αγώνα. Η δεξαμενή των υποψηφίων μπορεί κάλλιστα να είναι αυτοεπιλεγμένη: οι υποψήφιοι συχνά στέλνουν τις δικές τους συμμετοχές. Η διαδικασία κρίσης είναι συνήθως αδιαφανής. Η συμμετοχή σε δείπνα απονομής βραβείων κοστίζει πολλά χρήματα και κανείς δεν θα κατηγορούσε τους διοργανωτές που φροντίζουν τα βραβεία να μοιράζονται σε όλους, αν και δεν ισχύει ακριβώς η περίπτωση του «όλοι πρέπει να πάρουν βραβείο». Ωστόσο, αν η εταιρεία σας έβαλε το χέρι στην τσέπη για ένα πλατινένιο τραπέζι με ένα magnum σαμπάνιας και μια εγγυημένη θέση στο μπροστινό μέρος της αίθουσας, πιθανότατα περιμένει κάτι ως αντάλλαγμα.

Οι νικητές δεν ενδιαφέρονται για τίποτε απ’ όλα αυτά (οι ηττημένοι προσπαθούν να φανούν μεγαλόψυχοι και στη συνέχεια γράφουν πικρόχολα άρθρα, όπως αυτό). Όταν ανακοινώνονται τα ονόματά τους, υποκλίνονται διακριτικά και χαμογελούν αμήχανα για τον φωτογράφο. Επιστρέφουν στα τραπέζια τους κρατώντας ένα γιγαντιαίο κομμάτι πλεξιγκλάς. Οι συνάδελφοι συνωστίζονται για να το εξετάσουν σαν να πρόκειται για την Στήλη της Ροζέτας. Μόλις εξαντληθούν όλες οι κατηγορίες, όλοι οι συμμετέχοντες και όλα τα χλιαρά αστεία, ο οικοδεσπότης ολοκληρώνει. Ο κόσμος κατευθύνεται προς το μπαρ για ένα τελευταίο ποτό. «Είναι ακόμα δωρεάν;», ρωτούν με ελπίδα.

Αν αυτές οι τελετές είναι τόσο παράλογες, γιατί συνεχίζουν; Ορισμένοι λόγοι είναι προφανείς. Μια βραδινή έξοδος είναι πάντοτε διασκεδαστική. Τα βραβεία προσδίδουν λάμψη στο βιογραφικό των νικητών: αν εργάζεστε στη βιομηχανία τούβλων, θα θέλατε σίγουρα να μπορείτε να πείτε ότι έχετε κερδίσει το Ανώτατο Βραβείο. Μπορούν επίσης να αναβαθμίσουν τη φήμη των τμημάτων που παραβλέπονται μέσα στις επιχειρήσεις. Παράλληλα, για τις εταιρείες που πληρώνουν για τα τραπέζια τα βραβεία αποτελούν κάτι σαν φθηνό μάρκετινγκ προς τον έξω κόσμο.

Ωστόσο, οι τελετές απονομής επιβιώνουν επίσης επειδή αγγίζουν τις βαθύτερες ανάγκες των εργαζομένων. Προσφέρουν μια αίσθηση αναγνώρισης, έστω και ατελούς, για το έργο σας. Αν ξέρεις ότι το αφεντικό σου σε πρότεινε για ένα βραβείο ή ότι η βιομηχανία υγιεινής σε βλέπει ως ανερχόμενο αστέρι, νιώθεις μια κάποιου είδους επιβεβαίωση. Τα βραβεία μεταδίδουν μια αίσθηση συλλογικού σκοπού. Δεν πρόκειται απλώς για μια αίθουσα γεμάτη ιδρωμένους ανθρώπους. Πρόκειται για μια βασική εκδήλωση της επιχειρηματικής κοινότητας και, μα τον Θεό, είναι κάτι που αξίζει να γιορτάζουμε.

Τα βραβεία μπορούν επίσης να κάνουν τους ανθρώπους να αισθάνονται ότι ανήκουν σε μια ομάδα. Ο ανταγωνισμός είναι ένα από τα κεντρικά δεδομένα του καπιταλισμού, αλλά για πολλούς εργαζόμενους ο ανταγωνισμός ως έννοια μπορεί να μοιάζει με κάτι αφηρημένο. Μια φορά τον χρόνο, το πολιτισμένο περιβάλλον μιας μεγάλης αίθουσας δεξιώσεων ενός ξενοδοχείου παρέχει μια προσομοίωση αυτού του ανταγωνισμού. Ανάμεσα σε πετσέτες φαγητού διπλωμένες περίτεχνα, οι υποψήφιοι έρχονται αντιμέτωποι με τους υπαλλήλους των αντίπαλων εταιρειών. Οι νικητές χαιρετίζονται ως ήρωες, ενώ οι ηττημένοι λαμβάνουν παρηγορητικά χτυπήματα στην πλάτη. Τα βραβεία είναι παράλογα, αλλά δίνουν την αίσθηση του «ανήκειν».

Το Boss Class, η σειρά podcast του Bartleby με θέμα τη διαχείριση και την εργασία, ήταν πρόσφατα υποψήφια στα βρετανικά βραβεία podcast 2024. Για να είμαστε σαφείς, τα συγκεκριμένα βραβεία δεν είναι καθόλου γελοία.

© 2024 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com

Διαβάστε επίσης

Disney: Η Marvel “αντεπιτίθεται” και φέρνει πάλι εκατομμύρια

Τα εταιρικά κέρδη πληγώνονται από την καταναλωτική αδυναμία

ΤΙΤΑΝ: 400 χιλιάδες τόνοι δευτερογενούς καυσίμου εντός 10ετίας