THEPOWERGAME
Η αεράμυνα της Ευρώπης βρίσκεται σε κακή κατάσταση. Οι στρατοί της δεν έχουν σκεφτεί σοβαρά να υπερασπιστούν τον ουρανό τους εδώ και αρκετό καιρό, αλλά καθώς οι ρωσικοί πύραυλοι και τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη βομβαρδίζουν τις ουκρανικές πόλεις, η Ευρώπη προσπαθεί να επανεξοπλιστεί. Οι πυραυλικές άμυνες της ηπείρου είναι ανεπαρκείς. Οι περισσότερες χώρες δεν διαθέτουν αρκετά αναχαιτιστικά για να αποτρέψουν μαζικές επιθέσεις. Πολλές έχουν δωρίσει πολύτιμο εξοπλισμό στην Ουκρανία.
Η Γερμανία, που συνήθως υστερεί σε θέματα άμυνας, ηγείται των προσπαθειών επανεξοπλισμού. Τον Αύγουστο του 2022 ο καγκελάριος Olaf Scholz ανακοίνωσε την Ευρωπαϊκή Πρωτοβουλία για την Ασπίδα του Ουρανού (ESSI), ένα σχέδιο για την από κοινού προμήθεια συστημάτων αεράμυνας. Είκοσι μία χώρες έχουν ενταχθεί πλήρως, δελεασμένες από τις πιθανές οικονομίες κλίμακας. Η ελπίδα είναι ότι η συνεργασία θα επεκταθεί τελικά στην υλικοτεχνική υποστήριξη, τη συντήρηση και την εκπαίδευση. «Μιλάμε για τη μείωση του κόστους και την ταχεία απόκτηση δυνατοτήτων», λέει ο Fabian Hoffmann του Πανεπιστημίου του Όσλο.
Η ESSI είναι οργανωμένη σε στρώματα για να διασφαλίζεται η αλληλοεπικάλυψη. Για τις απειλές μικρής και μεσαίας εμβέλειας, όπως τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη, η Γερμανία προμηθεύεται το σύστημα IRIS-T, ένα σύστημα εγχώριας κατασκευής. Διπλασιάζει επίσης το αμερικανικής κατασκευής σύστημα Patriot ως αναχαιτιστικό μεγάλου βεληνεκούς. ‘Eχει αποδειχθεί εκπληκτικά αποτελεσματικό κατά των ρωσικών βαλλιστικών πυραύλων, οι οποίοι κινούνται ταχύτερα από τους πυραύλους Kρουζ. Τέλος, το Βερολίνο επέλεξε το σύστημα Arrow-3 του Ισραήλ, με πολύ μεγάλο βεληνεκές για την εξουδετέρωση βαλλιστικών πυραύλων εκτός της γήινης ατμόσφαιρας.
Κάθε σύστημα αντιμετωπίζει απειλές σε διαφορετικά ύψη, ταχύτητες και προσεγγίσεις. Οι στρατιωτικοί επιστήμονες αντιδρούν στην πρόταση ότι η Sky Shield θα μοιάζει με έναν «ευρωπαϊκό Σιδερένιο Θόλο», μια αναφορά στο διάσημο σύστημα αεράμυνας του Ισραήλ. Το Iron Dome αναχαιτίζει κυρίως πυραύλους και πυροβολικό πολύ μικρής εμβέλειας, όχι μεγάλους βαλλιστικούς πυραύλους ή πυραύλους Κρουζ. Η Ευρώπη θα δυσκολευόταν επίσης να παράσχει τη συνολική κάλυψη που διαθέτει μια μικρή χώρα, όπως το Ισραήλ. Αντ’ αυτού, η προτεραιότητα είναι η προστασία θυλάκων κρίσιμων στρατιωτικών και πολιτικών υποδομών.
Η Sky Shield έχει τους επικριτές της. Η Γαλλία ενοχλήθηκε από την επιλογή ισραηλινών και αμερικανικών εκτοξευτών από τη Γερμανία. Ο Emmanuel Macron, ο πρόεδρος της Γαλλίας, υποστηρίζει εδώ και καιρό την αγορά περισσότερου ευρωπαϊκού εξοπλισμού για την ενίσχυση της βιομηχανικής βάσης της ηπείρου, ενώ η Sky Shield σνομπάρει το SAMP/T, ένα γαλλοϊταλικό σύστημα που λειτουργεί στο ίδιο εύρος με το Patriot. Η παραγωγή του αμερικανικού πυραύλου βρίσκεται υπό πίεση: η ζήτηση από τους συμμάχους είναι ραγδαία, ενώ η Αμερική έχει ανακατευθύνει τις παραγγελίες Patriot ορισμένων χωρών στην Ουκρανία. Η Lockheed Martin, η κατασκευάστρια εταιρεία, λέει ότι θα καταφέρει να κατασκευάζει μόνο 650 αναχαιτιστικούς πυραύλους ετησίως μέχρι το 2027. Δεν υπάρχει καμία εγγύηση ότι η Sky Shield θα έχει προτεραιότητα, λέει ο Sidharth Kaushal του Royal United Services Institute, ενός κέντρου μελετών στο Λονδίνο.
Οι ειδικοί βρίσκουν το Arrow-3 μια περίεργη επιλογή. Το Ισραήλ το σχεδίασε για να αναχαιτίζει βαλλιστικούς πυραύλους μεσαίου βεληνεκούς από το Ιράν. Πρόσφατα χρησιμοποιήθηκε εναντίον πυραύλων των Χούθι που εκτοξεύτηκαν από την Υεμένη. Ωστόσο, «η Ρωσία δεν διαθέτει πυραύλους του είδους που το Arrow είναι βελτιστοποιημένο να αναχαιτίζει», σημειώνει ο Rafael Loss του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, ενός άλλου κέντρου μελετών. Το Arrow θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί εναντίον του ρωσικού πυραύλου Iskander-Μ. Όμως οι γνώστες υποψιάζονται ότι η Γερμανία προτίμησε το σύστημα για να ενισχύσει τους δεσμούς της με το Ισραήλ. Ως ισραηλινό σύστημα, το Arrow-3 θα μπορούσε επίσης να αποδειχθεί πιο δύσκολο να ενσωματωθεί στους αισθητήρες και τους κόμβους διοίκησης και ελέγχου του ΝΑΤΟ.
Η Ρωσία ισχυρίζεται εδώ και καιρό ότι οι ευρωπαϊκές αντιπυραυλικές άμυνες υπονομεύουν τη δική της στρατηγική αποτροπή. Οι ισχυρισμοί αυτοί είναι ως επί το πλείστον ανοησίες, αλλά υπάρχουν ανησυχίες για μια νέα κούρσα εξοπλισμών, στην οποία οι πύραυλοι, που τείνουν να είναι φθηνότεροι από τα αμυντικά συστήματα, θα έχουν το πλεονέκτημα. Γάλλοι αξιωματούχοι έχουν προειδοποιήσει τη Γερμανία ότι η αγορά του Arrow δείχνει έλλειψη εμπιστοσύνης στην αποτρεπτική δύναμη του ίδιου του ΝΑΤΟ, λέει η Lydia Wachs του Πανεπιστημίου της Στοκχόλμης. Ο κ. Macron έχει επικρίνει την εστίαση της Sky Shield σε αμιγώς αμυντικά συστήματα, τονίζοντας την ανάγκη για περισσότερες δυνατότητες πυραύλων βαθιάς κρούσης για την αποτροπή μιας ρωσικής επίθεσης.
Παρ’ όλα αυτά, οι πρωτοβουλίες αεράμυνας πολλαπλασιάζονται. Η Ελλάδα και η Πολωνία παρουσίασαν πρόσφατα ένα σχέδιο για την ανάπτυξη μιας πανευρωπαϊκής ασπίδας με χρηματοδότηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η Ursula von der Leyen, πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έχει στηρίξει την ιδέα. Η Γαλλία είναι πιθανό να απαιτήσει η χρηματοδότηση από την ΕΕ να πηγαίνει στους Ευρωπαίους κατασκευαστές. Το Βέλγιο, η Κύπρος, η Εσθονία, η Γαλλία και η Ουγγαρία έχουν ήδη συμφωνήσει να αγοράσουν από κοινού περισσότερα συστήματα αεράμυνας μικρού βεληνεκούς Mistral που κατασκευάστηκαν από την MBDA, μια ευρωπαϊκή εταιρεία. Η Ευρώπη πρέπει να ανοικοδομήσει την αεράμυνά της. Δεν χρειάζεται περισσότερες διαμάχες.
© 2024 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved. Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Διαβάστε επίσης
Τι συμβαίνει τελικά με τον τουρισμό φέτος
Μέση Ανατολή: Φόβοι για ανάφλεξη, απειλές Ερντογάν για εισβολή
“Τρικυμία” στην Κύπρο για το Τερματικό LNG στο Βασιλικό