Η Africa Inc βρυχάται

Οι παγκόσμιες συζητήσεις τείνουν να είναι ζοφερές στις μέρες μας. Τα μεγάλα κεφάλια θρηνούν για τη γεωπολιτική κατάσταση, φοβούνται την ανάδυση υπαρξιακών κινδύνων, προτρέπουν για μεγαλύτερη παγκόσμια συνεργασία -και επιστρέφουν σπίτι τους με λίγα επιτεύγματα που να αφορούν τα παραπάνω. Ωστόσο, το Africa CEO Forum, μια συνάντηση που πραγματοποιήθηκε στις 16 και 17 Μαΐου στο Κιγκάλι, την πρωτεύουσα της Ρουάντα, αποτέλεσε μια ευχάριστη νότα αισιοδοξίας. Καθώς αφεντικά, πολιτικοί και χρηματοδότες συγκεντρώθηκαν για να συζητήσουν τον ρόλο του ιδιωτικού τομέα της Αφρικής στην τόνωση της οικονομικής της ανάπτυξης, ο τόνος ήταν αναζωογονητικά πρακτικός.

Αντί να ασχοληθούν με το παρελθόν ή την αλλαγή της παγκόσμιας τάξης πραγμάτων, οι συμμετέχοντες στο συνέδριο επικεντρώθηκαν σε συζητήσεις για την τόνωση του διασυνοριακού εμπορίου και την ενίσχυση των τοπικών εφοδιαστικών αλυσίδων. Όλα αυτά διαπνέονταν από την πεποίθηση ότι η Αφρική πρέπει να αναλάβει τον έλεγχο της οικονομικής της ανάπτυξης. Όπως συνόψισε ο Aliko Dangote, το αφεντικό της Dangote Industries, ενός νιγηριανού ομίλου επιχειρήσεων, και πλουσιότερος άνθρωπος της Αφρικής, «εμείς οι Αφρικανοί θα πρέπει να πάρουμε τις τύχες μας στα χέρια μας. Αν περιμένουμε τους ξένους, δεν πρόκειται να γίνει τίποτα».

Τα τελευταία χρόνια όρισμένες ξένες επιχειρήσεις έχουν αποσυρθεί από την Αφρική, καθώς τα υψηλότερα επιτόκια έχουν καταστήσει λιγότερο ελκυστικές τις επενδύσεις σε πιο επικίνδυνες χώρες, ιδίως σε χώρες με ασταθή νομίσματα και ελέγχους στον επαναπατρισμό των κερδών. Η πολιτική δυσλειτουργία σε χώρες όπως η Νότια Αφρική και μια σειρά από πραξικοπήματα κατά μήκος του Σαχέλ δεν βοήθησαν. Η ροή άμεσων ξένων επενδύσεων στην Αφρική κατέρρευσε από 80 δισ. δολάρια το 2021 σε 48 δισ. δολάρια πέρυσι. Τον Απρίλιο η γαλλική τράπεζα Société Générale ανακοίνωσε ότι θα πουλήσει τις μαροκινές δραστηριότητές της στον τοπικό όμιλο Saham Group, έχοντας ήδη αποχωρήσει από ορισμένες άλλες αφρικανικές αγορές, όπως το Τσαντ και η Μαυριτανία. Τον Αύγουστο οι λάτρεις του αρωματικού κακάο στη Νότια Αφρική πληροφορήθηκαν με απογοήτευση ότι η Nestlé σταμάτησε την παραγωγή του σοκολατούχου ροφήματος Nesquik στη χώρα.

Οι αφρικανικές επιχειρήσεις, εν τω μεταξύ, επεκτείνονται σταθερά. Γίνονται όλο και καλύτερες στην εξυπηρέτηση των καταναλωτών της ηπείρου. Ο Όμιλος Yeshi, από την Ακτή Ελεφαντοστού, λανσάρει μια μάρκα ομορφιάς με επίκεντρο την ασφάλεια στην Αιθιοπία, όπου τα επιβλαβή προϊόντα λεύκανσης του δέρματος είναι ευρέως διαδεδομένα. Αυτού του είδους η προσαρμογή συμβάλλει στην ενίσχυση των τοπικών εμπορικών σημάτων σε όλη την ήπειρο, λέει το αφεντικό μιας νοτιοαφρικανικής αλυσίδας σούπερ μάρκετ.

Καθώς μεγαλώνουν, οι αφρικανικές επιχειρήσεις έχουν γίνει πιο εξελιγμένες στον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται τις δραστηριότητες και τις αλυσίδες εφοδιασμού τους, παρατηρεί ο Matthieu Friedberg, επικεφαλής της CEVA Logistics, μιας γαλλικής εταιρείας με γραφεία σε 25 αφρικανικές χώρες. Ο Arnaud de Rugy, το αφεντικό της EGIS, μιας γαλλικής κατασκευαστικής εταιρείας, επισημαίνει την πρόσφατη επιτυχία εταιρειών όπως η CIRA, μια εταιρεία από το Μάλι, και η SCET, μια εταιρεία από την Τυνησία, να κερδίσουν συμβάσεις για μεγάλα έργα υποδομής στην Αφρική.

Η επιχείρηση του κ. Dangote έχει εξελιχθεί σε ένα παναφρικανικό μεγαθήριο, με δραστηριότητες που κυμαίνονται από την παραγωγή τσιμέντου (είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής της ηπείρου) έως την παραγωγή ζάχαρης. Κατά τη διάρκεια του φόρουμ ανακοινώθηκε ότι η εταιρεία είχε εξασφαλίσει συμφωνία με τη γαλλική TotalEnergies για την προμήθεια αργού πετρελαίου σε ένα γιγαντιαίο νέο διυλιστήριο που κατασκεύασε ο κ. Dangote στη Νιγηρία.

Σύμφωνα με τη συμβουλευτική εταιρεία McKinsey, η Αφρική φιλοξενεί σήμερα 345 εταιρείες με ετήσιο κύκλο εργασιών άνω του 1 δισ. δολαρίων, με συνολικές πωλήσεις άνω του 1 τρισ. δολαρίων. Πολλές στρέφονται προς τις γειτονικές χώρες για ανάπτυξη. Από το 2018 οι ενδοαφρικανικές εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 32%, στα 109 δισ. δολάρια πέρυσι, σε σύγκριση με 18% για τις εξαγωγές που πηγαίνουν αλλού. Σχεδόν το ένα πέμπτο των εξαγωγών των αφρικανικών χωρών παραμένει πλέον εντός της ηπείρου, από μόλις πάνω από το ένα δέκατο πριν από δύο δεκαετίες.

Πολλές επιχειρήσεις στοιχηματίζουν ότι αυτό το εμπόριο θα συνεχίσει να αυξάνεται. «Περισσότερες εταιρείες θα παράγουν στην Αφρική, για την Αφρική, οπότε προετοιμαζόμαστε», λέει ο Philippe Labonne, το αφεντικό της Africa Global Logistics (AGL), μιας επιχείρησης εμπορευματικών μεταφορών με δραστηριότητες σε 49 χώρες. Η ARISE, μια εταιρεία ανάπτυξης βιομηχανικών πάρκων με επίκεντρο την Αφρική, έχει βοηθήσει στη δημιουργία ζωνών παραγωγής συγκεκριμένων προϊόντων, όπως το βαμβάκι στο Μπενίν, το κρέας στο Τσαντ και η ξυλεία στην Γκαμπόν, οι οποίες ελπίζει ότι θα τονώσουν το περιφερειακό εμπόριο. Η Liquid Intelligent Technologies, ένας παναφρικανικός τεχνολογικός όμιλος, κατασκεύασε ένα τεράστιο δίκτυο καλωδίων οπτικών ινών σε μεγάλο μέρος της ηπείρου και τώρα κατασκευάζει πυρετωδώς κέντρα δεδομένων.

Βέβαια, για να διευκολυνθεί το διασυνοριακό εμπόριο χρειάζεται ακόμα πολλή δουλειά. Η Αφρικανική Ηπειρωτική Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου, ένα φιλόδοξο σχέδιο για τη στενότερη ενσωμάτωση των οικονομιών της περιοχής, εμποδίζεται, μεταξύ άλλων, από τις δυσκολίες εντοπισμού της προέλευσης των αγαθών και τους δυσκίνητους κανόνες για τις θεωρήσεις. Στο Κιγκάλι ο κ. Dangote παραπονέθηκε ότι χρειάζεται 35 βίζες για να ταξιδέψει σε στην Αφρική με το νιγηριανό του διαβατήριο, λιγότερες από τον Γάλλο ομόλογό του στην TotalEnergies. Δεν είναι εύκολο για 54 χώρες να συνεργαστούν, σημειώνει ο κ. Labonne της AGL. Θα χρειαστούν πολλές συγκεντρώσεις ακόμα, σαν αυτή στο Κιγκάλι.

© 2024 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com

Διαβάστε επίσης

Έρχεται τον Σεπτέμβριο το νέο κουπόνι για φθηνό γρήγορο ίντερνετ

Ακαθάριστα οικόπεδα: Δόθηκε μηνιαία παράταση, τα πρόστιμα

Φωτοβολταϊκά: Πληθαίνουν οι αντιδράσεις γύρω από το net billing