Τα καταστήματα εφαρμογών είναι εξαιρετικά κερδοφόρα -και υπό διωγμό

Από τότε που το πρώτο iPhone έφτασε στις τσέπες μας το 2007, οι εφαρμογές έχουν γίνει σταθερά η πύλη επιλογής για τον ψηφιακό κόσμο. Οι κινητές συσκευές, στις οποίες τρέχουν, αντιπροσωπεύουν πλέον τα δύο τρίτα της παγκόσμιας διαδικτυακής κίνησης. Οι κάτοικοι των πλούσιων χωρών περνούν περίπου πέντε ώρες την ημέρα, δηλαδή περίπου το ένα τρίτο της ζωής τους, κοιτάζοντας εφαρμογές. Σε παγκόσμιο επίπεδο, περίπου 3,5 δισ. άνθρωποι τις χρησιμοποιούν κάθε μήνα.

Tα καταστήματα εφαρμογών που τις διανέμουν έχουν μετατραπεί σε μια επικερδή επιχείρηση για την Apple και την Alphabet, τους τεχνολογικούς τιτάνες των οποίων τα λειτουργικά συστήματα, IOS και Android, τροφοδοτούν τη συντριπτική πλειονότητα των κινητών συσκευών σε όλο τον κόσμο. Αυτή η εξέλιξη, με τη σειρά της, έχει προσελκύσει την προσοχή των κυβερνήσεων, οι οποίες πιέζουν το δίδυμο να περιορίσει την πρόσβαση σε μη επιθυμητές εφαρμογές, ενώ παράλληλα προσπαθούν να χαλαρώσουν τον ασφυκτικό έλεγχό του στην αγορά. Και στις δύο περιπτώσεις κινδυνεύουν να εκνευρίσουν τους καταναλωτές.

Η Apple και η Alphabet κρατούν τα οικονομικά στοιχεία των καταστημάτων εφαρμογών τους, τα οποία βγάζουν χρήματα με διάφορους τρόπους, κρυφά. Το μεγαλύτερο μέρος προέρχεται από τη χρέωση ενός τέλους 30% για την πώληση ψηφιακών αγαθών, όπως οι στολές και όπλα για τα άβαταρ στα βιντεοπαιχνίδια. Τα καταστήματα παίρνουν επίσης μερίδιο από τις συνδρομές των εφαρμογών, αν και συνήθως με το χαμηλότερο ποσοστό του 15%. Η Sensor Tower, μια εταιρεία δεδομένων, εκτιμά ότι πέρυσι η Apple εισέπραξε 27 δισ. δολάρια και η Alphabet 13 δισ. δολάρια από τέτοιου είδους προμήθειες. Οι αναλυτές εκτιμούν ότι το ζευγάρι έβγαλε αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια το καθένα από την πώληση διαφημίσεων που εμφανίζονταν δίπλα στα αποτελέσματα αναζήτησης των app-stores.

Το ποσό μπορεί να μη φαίνεται πολύ σε σύγκριση με τα σχεδόν 700 δισ. δολάρια που ήταν τα συνδυασμένα έσοδα της Apple και της Alphabet πέρυσι. Ωστόσο, το μεγαλύτερο μέρος της αμοιβής από τα καταστήματα εφαρμογών πηγαίνει κατευθείαν στα κέρδη των εταιρειών. Δικαστικά έγγραφα των τελευταίων ετών δείχνουν ένα εντυπωσιακό λειτουργικό περιθώριο κέρδους της τάξης των δύο τρίτων για το κατάστημα εφαρμογών της Alphabet και των τεσσάρων πέμπτων για το κατάστημα της Apple.

Οι κυβερνήσεις που επιδιώκουν μεγαλύτερο έλεγχο του ψηφιακού κόσμου το κάνουν όλο και περισσότερο μέσω αυτών των θεματοφυλάκων. Ο αριθμός των αιτημάτων που έχει λάβει η Alphabet από ρυθμιστικές αρχές και δικαστήρια για την αφαίρεση εφαρμογών από το κατάστημα Google Play αυξήθηκε από 496 το 2019 σε 1.743 πέρυσι. Το 2022 η Apple αφαίρεσε 1.474 εφαρμογές από το κατάστημά της βάσει τέτοιων αιτημάτων, από 558 το 2019. Τα περισσότερα από αυτά προέρχονταν από την κινεζική κυβέρνηση. Για την Alphabet, η οποία δεν λειτουργεί το κατάστημα εφαρμογών της στην Κίνα, τα περισσότερα αιτήματα προέρχονταν από την Ινδία.

Οι λόγοι για τα αιτήματα αυτά ποικίλλουν. Ορισμένα αιτήματα αποσκοπούν στον περιορισμό της πρόσβασης σε περιεχόμενο όπως η πορνογραφία ή οι απεικονίσεις αυτοκτονιών. Άλλα είναι καθαρή λογοκρισία. Τον Απρίλιο η κυβέρνηση της Κίνας απαίτησε από την Apple να αφαιρέσει εφαρμογές ανταλλαγής μηνυμάτων, συμπεριλαμβανομένων των WhatsApp και Telegram, από την τοπική έκδοση του καταστήματος εφαρμογών της. Ένας αυξανόμενος αριθμός αιτημάτων έχει γεωπολιτική χροιά. Τον περασμένο μήνα ο Joe Biden υπέγραψε νόμο που υποχρεώνει τα αμερικανικά καταστήματα εφαρμογών να απαγορεύσουν το TikTok, εάν η Bytedance, η κινεζική ιδιοκτήτρια εταιρεία του, δεν εκχωρήσει τις δραστηριότητές της στην Αμερική εντός εννέα μηνών. Η νομοθεσία έχει εξοργίσει πολλούς από τους χρήστες του TikTok. Στις 7 Μαΐου η εταιρεία κατέθεσε αίτηση στο ομοσπονδιακό δικαστήριο, υποστηρίζοντας ότι η απαγόρευση είναι αντισυνταγματική. Η εφαρμογή έχει ήδη αποκλειστεί στην Ινδία.

Ταυτόχρονα, οι κυβερνήσεις προσπαθούν να ανοίξουν το δίπολο των καταστημάτων εφαρμογών. Μεταξύ άλλων, ο νόμος της ΕΕ για τις ψηφιακές αγορές (DMA) υποχρεώνει τις εταιρείες τεχνολογίας να επιτρέψουν τη λειτουργία άλλων καταστημάτων εφαρμογών στα smartphones, μια ελευθερία που η Apple δεν έχει παραχωρήσει μέχρι σήμερα στους χρήστες του iPhone. Η κυβέρνηση της Ιαπωνίας προσπαθεί να περάσει ένα νομοσχέδιο με παρόμοιο στόχο. Η Βρετανία διερευνά με τη σειρά της τις επιχειρήσεις καταστημάτων εφαρμογών. Η κυβέρνηση της Ινδίας είναι τόσο πρόθυμη να εισαγάγει τον ανταγωνισμό στην αγορά, που εξετάζει το ενδεχόμενο να ξεκινήσει το δικό της κατάστημα εφαρμογών.

Πολλοί δημιουργοί-προγραμματιστές είναι με το μέρος τους. Το 2019 η Spotify, μια υπηρεσία ροής μουσικής, κατήγγειλε την Apple στην ΕΕ επειδή, μεταξύ άλλων, της απαγόρευσε να λέει στους πελάτες της ότι θα μπορούσαν να λάβουν χαμηλότερη τιμή, πραγματοποιώντας τη συνδρομή τους εκτός της εφαρμογής. Τον Μάρτιο η ΕΕ επέβαλε στην Apple πρόστιμο ύψους 1,8 δισ. ευρώ (2 δισ. δολάρια) μετά την ολοκλήρωση της έρευνάς της. Η Epic Games, εταιρεία ανάπτυξης βιντεοπαιχνιδιών, έχει μηνύσει την Apple και την Alphabet στην Αμερική στο πλαίσιο της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις έχασε την υπόθεση εναντίον της Apple, αλλά τον Δεκέμβριο οι ένορκοι τάχθηκαν με το μέρος της στην αγωγή της εναντίον της Alphabet, καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι το κατάστημα Google Play λειτουργεί ως παράνομο μονοπώλιο. Ο δικαστής δεν έχει ακόμη αποφασίσει σχετικά με τα επακόλουθα διορθωτικά μέτρα και η Alphabet δήλωσε ότι θα ασκήσει έφεση κατά της απόφασης. Εν τω μεταξύ, η Epic μηνύει επίσης την Apple και την Alphabet στην Αυστραλία και τη Βρετανία.

Οι ρυθμιστικές αρχές και οι προγραμματιστές ελπίζουν ότι το αποτέλεσμα όλων αυτών θα είναι περισσότερος ανταγωνισμός και χαμηλότερες χρεώσεις. Πέρυσι ο Phil Spencer, o υπεύθυνος gaming στη Microsoft, χαρακτήρισε τον DMA ως «τεράστια ευκαιρία» και δήλωσε ότι η εταιρεία του σχεδιάζει να ξεκινήσει καταστήματα εφαρμογών στο IOS και το Android. Η Epic θέλει να κάνει το ίδιο. Ορισμένοι ελπίζουν επίσης σε μια έκρηξη καινοτομίας και μιλούν για τη δυνατότητα, ας πούμε, καταστημάτων εφαρμογών φιλικών προς τα παιδιά, όπου όλο το λογισμικό θα ελέγχεται προσεκτικά. Στις 17 Απριλίου το AltStore, ένα εναλλακτικό κατάστημα εφαρμογών, έγινε διαθέσιμο στους χρήστες iPhone στην Ευρώπη. Μέχρι στιγμής διαθέτει δύο εφαρμογές. Η μία επιτρέπει στους χρήστες να παίζουν παιχνίδια που έχουν φτιαχτεί για κονσόλες της Nintendo στο τηλέφωνό τους. Η άλλη βοηθά τους χρήστες να διαχειριστούν αποσπάσματα κειμένου που έχουν αντιγράψει πρόσφατα.

Άλλοι, ωστόσο, επισημαίνουν πιθανές παγίδες. Ανησυχούν ότι τα «νοσηρά» εξειδικευμένα καταστήματα που επικεντρώνονται σε πράγματα όπως η πορνογραφία ή ο διαδικτυακός τζόγος θα πολλαπλασιαστούν, οδηγώντας σε περισσότερο περιεχόμενο από εκείνο που ορισμένες κυβερνήσεις έχουν πατάξει. Στην Κίνα οι τοπικοί κατασκευαστές smartphones, όπως η Huawei και η Oppo, λειτουργούν τα δικά τους καταστήματα εφαρμογών και ίσως δελεαστούν να επεκταθούν στην Ευρώπη. Οι πολιτικοί που βάλλουν κατά της Κίνας αναμφίβολα φοβούνται μια τέτοια εξέλιξη.

Σε αντάλλαγμα για τις αμοιβές τους, η Apple και η Alphabet παρέχουν επίσης σημαντικές υπηρεσίες στους προγραμματιστές, ιδίως στους μικρότερους, όπως ο έλεγχος των νέων εφαρμογών για σφάλματα και κακόβουλο λογισμικό, γεγονός που δίνει στους καταναλωτές την εμπιστοσύνη να χρησιμοποιούν εφαρμογές χωρίς να φοβούνται ότι θα τους εξαπατήσουν. Πολλοί χρήστες φαίνεται επίσης να εκτιμούν την ευκολία των καταστημάτων εφαρμογών μιας στάσης (one-stop app shops), που παρέχουν ήδη η Apple και η Alphabet. Είναι ενδεικτικό ότι, παρ’ όλο που τα τηλέφωνα Android επέτρεπαν πάντα εναλλακτικά καταστήματα εφαρμογών, σοβαροί ανταγωνιστές του Google Play δεν έχουν εμφανιστεί. Μια αντίπαλη προσφορά που ξεκίνησε από την Amazon το 2011δεν κατόρθωσε και πολλά πράγματα.

Οι καταναλωτές, λοιπόν, δεν φαίνεται να επιζητούν απεγνωσμένα αλλαγές. Όσοι θέλουν να ανατρέψουν την αγορά ίσως χρειαστεί να περιμένουν την επόμενη έξυπνη συσκευή. Όπως φαίνεται, όσο η εποχή των smartphones δεν τελειώνει, τα app-stores του διδύμου θα συνεχίσουν να μεσουρανούν.

© 2024 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com

Διαβάστε επίσης:

Κόντρα Χατζηδάκη με λογιστές για τις προσυμπληρωμένες δηλώσεις

Chainlink: Ο ρόλος του Smart NAV στην απογείωση του LINK

Η απουσία ειδικού χωροταξικού σχεδίου απειλεί τον νέο γύρο επενδύσεων στις ΑΠΕ