THEPOWERGAME
Καμία επιχείρηση δεν είναι νησί. Όλες συνάπτουν συμβάσεις και ανταγωνίζονται τις άλλες. Αντίθετα, όταν τα αφεντικά αποφασίζουν ότι μια σχέση θα ήταν καλύτερα να διέπεται από κοινούς κανόνες, τότε μία επιχείρηση μπορεί να εξαγοράσει κάποια άλλη -όπως η BHP, ένας γίγαντας ορυχείων αξίας 150 δισ. δολαρίων, πρότεινε στην αντίπαλη Anglo American, αξίας 35 δισ. δολαρίων, στις 24 Απριλίου. Ωστόσο, μεταξύ των πόλων της σύμβασης και της πλήρους δέσμευσης υπάρχουν πολλοί τρόποι για τις επιχειρήσεις να συνδυάσουν κεφάλαια, γνώσεις ή άλλους πόρους, χωρίς να συνδεθούν αδιάρρηκτα.
Τέτοιες ενδιάμεσες ρυθμίσεις γίνονται όλο και πιο δημοφιλείς σε ολόκληρη την οικονομία, από την τεχνολογία και την τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) μέχρι την αυτοκινητοβιομηχανία και την ενέργεια. Σύμφωνα με τη συμβουλευτική εταιρεία Ankura, ενώ οι εταιρικές εξαγορές σταμάτησαν το 2023, παρά τις ελάχιστες μεγα-συγχωνεύσεις, ο αριθμός των κοινοπραξιών και των συμπράξεων αυξήθηκε κατά 40%. Είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς σε τομείς ταχείας τεχνολογικής αλλαγής ή τομείς που χαρακτηρίζονται από προστατευτισμό, ο οποίος στις μέρες μας πλήττει τόσο τις πλούσιες όσο και τις φτωχές χώρες. Με τα εμπόδια στο εμπόριο να αυξάνονται, τα υψηλά επιτόκια να συνεχίζουν να πιέζουν και τις ρυθμιστικές αρχές να καλούνται να διαχειριστούν τις εξαγορές, οι εν λόγω δεσμοί, όπως δείχνουν οι πρόσφατες ενέργειες εταιρειών όπως η Disney, η Ford και η Microsoft, γίνονται ο εναλλακτικός τρόπος διεύρυνσης μιας επιχειρηματικής αυτοκρατορίας. Καλώς ήρθατε στην εποχή των οιονεί συγχωνεύσεων.
Όταν το πεδίο συνεργασίας είναι σαφές, οι επιχειρήσεις συχνά επιλέγουν να μοιράζονται την ιδιοκτησία μιας ξεχωριστής οντότητας μέσω μιας κοινοπραξίας. Τον Φεβρουάριο η Disney ανακοίνωσε μια νέα υπηρεσία streaming αθλητικών προγραμμάτων που θα συνδυάζει το δίκτυο ESPN της με το περιεχόμενο δύο ανταγωνιστών, της Fox και της Warner Bros Discovery. Εβδομάδες αργότερα έκανε μια παρόμοια κίνηση στην Ινδία, ενώνοντας τις δυνάμεις της με την Reliance, έναν γιγαντιαίο ινδικό όμιλο, σε μια συμφωνία ύψους 8,5 δισ. δολαρίων.
Πολλά οικοδομήματα είναι πιο ασαφή. Η Microsoft έχει συνάψει συνεργασίες με μερικούς από τους πιο «καυτούς» κατασκευαστές μοντέλων τεχνητής νοημοσύνης: την Open AI του Σαν Φρανσίσκο, τη Mistral του Παρισιού και, αυτόν τον μήνα, την G42 του Άμπου Ντάμπι. Οι επενδύσεις δίνουν στην πολυτιμότερη εταιρεία του κόσμου μειοψηφικά μερίδια στη Mistral και την G42. Αφού υποστήριξε την OpenAI με 13 δισ. δολάρια, κατέχει μη ελέγχουσα συμμετοχή στην κερδοσκοπική θυγατρική της κατασκευάστριας του ChatGPT. Τον Φεβρουάριο η Ford, αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία, ένωσε τις δυνάμεις της με την CATL έναν κινεζικό γίγαντα μπαταριών, για την κατασκευή ενός εργοστασίου μπαταριών στο Μίσιγκαν αξίας 3,5 δισ. δολαρίων. H CATL θα έφερνε την τεχνογνωσία μέσω μιας συμφωνίας αδειοδότησης, αλλά δεν θα κατείχε μερίδιο στο έργο. Εάν η κινεζική ιδιοκτήτρια του TikTok, η ByteDance, πουλήσει την εφαρμογή αντί να κλείσει την εταιρεία στην Αμερική, όπως υπαγορεύει ένας νέος νόμος, η υπηρεσία ανάρτησης σύντομων βίντεο μπορεί να καταλήξει στα χέρια μιας κοινοπραξίας δυτικών εταιρειών.
Οι οιονεί συγχωνεύσεις δεν είναι καινούργιες. Οι επιχειρήσεις ανέκαθεν συνεργαζόταν για να διαχειριστούν το κόστος των έργων, τις νέες τεχνολογίες και τις κυβερνήσεις με εμμονή στη μεταποίηση. Φέτος η γαλλική Renault και η ιαπωνική Nissan γιορτάζουν ένα τέταρτο του αιώνα της μεγαλύτερης συμμαχίας της αυτοκινητοβιομηχανίας, στην οποία η Mitsubishi, μια άλλη ιαπωνική εταιρεία, προσχώρησε το 2016. Η CFM International, συνιδιοκτησία της GE Aerospace, ενός αμερικανικού βιομηχανικού κολοσσού, και της γαλλικής Safran, κατασκευάζει κινητήρες αεροσκαφών από τη δεκαετία του 1970. Τη δεκαετία του 1990, σημειώνει η Melissa Schilling του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης, οι εταιρείες έσπευσαν να σχηματίσουν συνεργασίες για να επωφεληθούν από τη νέα τεχνολογία της εποχής -το Διαδίκτυο. Οι αναπτυσσόμενες χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Κίνας, υποχρέωναν συχνά τους ξένους που ήθελαν να επωφεληθούν από το φθηνό εργατικό δυναμικό και τις τεράστιες αγορές να παραδώσουν την τεχνολογία μέσω κοινοπραξιών με τοπικούς εταίρους.
Ο σημερινός πιο περίπλοκος κόσμος οδηγεί σε πιο περίπλοκες ρυθμίσεις. Ένα σημείο εστίασης είναι, και πάλι, η αυτοκινητοβιομηχανία. Η βιομηχανία αναδιαμορφώνεται από τη στροφή από τους κινητήρες εσωτερικής καύσης στα ηλεκτρικά οχήματα -και τους φόβους αποβιομηχάνισης καθώς οι κινεζικές εταιρείες κυριαρχούν στην αγορά. Τον Οκτώβριο η Stellantis, η οποία σχηματίστηκε από τη συγχώνευση το 2021 της Fiat Chrysler και του ομίλου PSA, ιδιοκτήτη της Peugeot και της Citroën, ανακοίνωσε την αγορά του 20% της Leapmotor και τη δημιουργία μιας κοινοπραξίας για την κατασκευή και πώληση των ηλεκτρικών οχημάτων της κινεζικής εταιρείας στο εξωτερικό (ο μεγαλύτερος μέτοχος της Stellantis είναι συνιδιοκτήτης της μητρικής εταιρείας του Economist). Τον επόμενο μήνα η Renault και η Nissan επικύρωσαν ένα νέο, πιο χαλαρό σύμφωνο με πιο ισότιμες σταυροειδείς συμμετοχές (cross-shareholdings). Τον Μάρτιο η Nissan και η Honda, ένας άλλος ιαπωνικός αντίπαλος, δήλωσαν ότι διερευνούσαν μια στρατηγική συνεργασία για την ανάπτυξη ηλεκτρικών οχημάτων.
Πολλές από τις νέες συμπράξεις της αυτοκινητοβιομηχανίας δεν αφορούν την κατασκευή αυτοκινήτων -τουλάχιστον όχι άμεσα. Πέρυσι η Stellantis αγόρασε σχεδόν το 20% της McEwen Copper, μιας μικρής μεταλλευτικής εταιρείας, στο πλαίσιο μιας συμφωνίας (στην οποία συμμετέχει επίσης η Rio Tinto, ένας γίγαντας) για την εξόρυξη του κόκκινου μετάλλου στην Αργεντινή. Αυτός ο χαλκός μπορεί τελικά να φτάσει στο Κοκόμο της Ιντιάνα, όπου η Stellantis κατέχει το 49% δύο εργοστασίων μπαταριών που κατασκευάζονται με τη Samsung SDI, μια νοτιοκορεατική εταιρεία μπαταριών που ανήκει εν μέρει στον ομώνυμο γίγαντα ηλεκτρονικών ειδών. Η Stellantis συμμετέχει επίσης στην IONNA, μια κοινοπραξία μεταξύ επτά αυτοκινητοβιομηχανιών που σχεδιάζει να κατασκευάσει 30.000 σταθμούς φόρτισης στην Αμερική.
Οι ψηφιακοί τιτάνες δημιουργούν παρόμοια περίπλοκους ιστούς συνεργασίας. Σε αντίθεση με τις συμφωνίες μεταξύ των τεράστιων αυτοκινητοβιομηχανιών, η λογική των οποίων είναι η κατανομή του κόστους, οι συμφωνίες της ΤΝ έχουν να κάνουν περισσότερο με την πεποίθηση των αντιμονοπωλιακών αρχών ότι η μεγάλη τεχνολογία είναι ήδη πολύ μεγάλη. Τον Μάρτιο η Amazon δήλωσε ότι επένδυσε 4 δισ. δολάρια στην Anthropic, εξασφαλίζοντας πρόσβαση στο μοντέλο Claude 3 της εταιρείας τεχνητής νοημοσύνης για τους πελάτες της, και στέφθηκε «πρωταρχικός πάροχος υπηρεσιών cloud για κρίσιμους όγκους εργασίας». Η Alphabet έχει υποσχεθεί στην Anthropic έως και 2 δισ. δολάρια και επίσης πανηγυρίζει το γεγονός ότι η νεοσύστατη επιχείρηση χρησιμοποιεί την υποδομή cloud της.
Οι συμμαχίες της Microsoft
Η Microsoft, η πιο φιλόδοξη εταιρεία της AI, γνωρίζει πολύ καλά τους κινδύνους που εγκυμονεί η γραφειοκρατία. Η ολοκληρωμένη εξαγορά της Activision Blizzard, μιας εταιρείας ανάπτυξης βιντεοπαιχνιδιών, χρειάστηκε σχεδόν δύο χρόνια για να ολοκληρωθεί και παραλίγο να εκτροχιαστεί από τους αντιμονοπωλιακούς ελεγκτικούς οργανισμούς. Ο κολοσσός του λογισμικού άρχισε για πρώτη φορά να συνεργάζεται με την OpenΑΙ το 2016. Έχοντας δαπανήσει 13 δισ. δολάρια, ενσωματώνει πλέον τα μοντέλα της OpenΑΙ στα καταναλωτικά και επιχειρηματικά προϊόντα της. Στη σκιά των αναταράξεων στην startup, οι οποίες τον Νοέμβριο οδήγησαν στην ταχεία απόλυση και επαναπρόσληψη του επικεφαλής της, Sam Altman, η Microsoft έχει αρχίσει να ποντάρει και αλλού.
Η επένδυση ύψους 16 εκατομμυρίων δολαρίων στη Mistral, που ανακοινώθηκε τον Φεβρουάριο, μπορεί να είναι μικρή, αλλά βοηθά την καλύτερη ευκαιρία που έχει η Γαλλία να γίνει υπερδύναμη στην ΤΝ σε τροχιά γύρω από τη Microsoft. Τον Μάρτιο ο κόσμος της τεχνολογίας έμεινε άναυδος από μια ακόμα πιο δημιουργική συμφωνία «μη συμφωνία», με την οποία ανώτεροι υπάλληλοι της Inflection ΑΙ, μιας άλλης κατασκευάστριας μοντέλων, μετακόμισαν στη Microsoft. Οι υπόλοιποι επενδυτές της startup φέρονται να έχουν αποζημιωθεί με μια ασυνήθιστη συμφωνία αδειοδότησης (ένας από τους ιδρυτές της Inflection, ο οποίος επίσης μετακόμισε στη Microsoft, συμμετέχει στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρικής μητρικής εταιρείας του Economist). Η συναλλαγή της Microsoft με την G42 ύψους 1,5 δισ. δολαρίων είναι κατά το ήμισυ σύμπραξη και κατά το ήμισυ διπλωματία υψηλού κινδύνου -η συμφωνία ήρθε με την ελπίδα στενότερης συνεργασίας σε θέματα ΤΝ μεταξύ της αμερικανικής κυβέρνησης και της κυβέρνησης των Εμιράτων.
Η επιτυχία του κύματος οιονεί συγχωνεύσεων είναι δύσκολο να προβλεφθεί. Αν και οι συμμαχίες περνούν από τα γραφεία των ρυθμιστικών αρχών πιο εύκολα από ό,τι οι εξαγορές, μπορεί να αποτύχουν. Πέρυσι η American Airlines και η JetBlue τερμάτισαν τη δική τους στην ανατολική ακτή της Αμερικής, αφού δέχθηκαν μήνυση από το υπουργείο Δικαιοσύνης. Το νέο αθλητικό εγχείρημα της Disney εξετάζεται προσεκτικά από τους αντιμονοπωλιακούς διαιτητές. Νωρίτερα φέτος, η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Εμπορίου, ένας άλλος αμερικανικός αντιμονοπωλιακός οργανισμός, ξεκίνησε έρευνα για τις συμφωνίες AI. Οι ευρωπαϊκές και οι βρετανικές ρυθμιστικές αρχές κινούνται σε ίδιο μήκος κύματος.
Οι διασυνοριακές συμφωνίες, ειδικότερα, κινούνται στην κόψη του ξυραφιού. Η ομαδική συνεργασία στις αναδυόμενες οικονομίες χρειαζόταν πάντοτε προσεκτική διαχείριση, ώστε να μη στραφούν οι πολιτικά συνδεδεμένοι ντόπιοι κατά των ξένων εταίρων ή μια ολόκληρη δικαιοδοσία καταστεί μη επενδύσιμη. Η απομάκρυνση από τις ελεύθερες αγορές στη Δύση έχει, σε κάποιο βαθμό, παγκοσμιοποιήσει αυτήν την πολιτική αβεβαιότητα. Η ευελιξία που εμπεριέχεται σε μια σύμπραξη ή σε μια κοινοπραξία, αλλά απουσιάζει από μια πλήρη εξαγορά, θα μπορούσε να καταστήσει τέτοιες δομές πιο αποδεκτές από πολιτική άποψη. Ωστόσο, ακόμα και οι συναλλαγές που έχουν σχεδιαστεί για να αποφεύγονται τα εμπόδια μπορούν να τεθούν υπό έλεγχο. Αν και η συνεργασία της CATL με τη Ford δεν περιλαμβάνει επένδυση μετοχικού κεφαλαίου από την κινεζική εταιρεία, αυτό δεν εμπόδισε τους Αμερικανούς νομοθέτες να ζητήσουν εξονυχιστικό έλεγχο της συμφωνίας.
Ίσως η μεγαλύτερη απειλή για τις νεόκοπες συμπράξεις να είναι οι εταίροι. Η ευθυγράμμιση των κινήτρων των επιχειρήσεων είναι γνωστό ότι είναι δύσκολη. Τα κρίσιμα ψιλά γράμματα των οιονεί συγχωνεύσεων κρατούνται μυστικά, δίνοντας στους μετόχους ελάχιστη εικόνα για το τι πραγματικά έχουν συμφωνήσει τα αφεντικά. Οι διαφωνίες είναι ασήμαντες. Τον Μάρτιο ένας Αμερικανός δικαστής αποφάσισε ότι η Walmart μπορεί να τερματίσει τη συνεργασία της με την Capital One, αφού το σούπερ μάρκετ και ο πάροχος πιστωτικών καρτών διαφώνησαν για τους όρους της συμφωνίας τους. Μια δύσκολη παρτίδα γλωσσικού σκακιού έχει οδηγήσει την πετρελαϊκή βιομηχανία σε αναμμένα κάρβουνα. Η ExxonMobil βρίσκεται σε πόλεμο με τη Hess, έναν μικρότερο αντίπαλο, για το τι πρέπει να συμβεί στην κοινοπραξία τους στη Γουιάνα σε περίπτωση που η Hess πουληθεί στη Chevron, την αμερικανική πολυεθνική εταιρεία ενέργειας και ανταγωνίστρια της Exxon.
Η παγκόσμια επιβράδυνση των πωλήσεων ηλεκτρικών οχημάτων θα ασκήσει πίεση στις νέες κατασκευές των αυτοκινητοβιομηχανιών (η Ford έχει ήδη μειώσει τα σχέδια για το εργοστάσιο μπαταριών της στο Μίσιγκαν). Καθώς πρόκειται για νέα τεχνολογία, η τεχνητή νοημοσύνη εγείρει νέα ερωτήματα σχετικά με θέματα όπως η ασφάλεια ή τα πνευματικά δικαιώματα, τα οποία μπορεί να μην προσφέρονται για τη λήψη κοινών αποφάσεων. Οι οιονεί συγχωνεύσεις είναι εδώ για να μείνουν. Πολλές μπορεί να αποδειχθούν μόνο οιονεί επιτυχείς.
© 2024 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
