THEPOWERGAME
Στις 16 Ιανουαρίου ο Γάλλος πρόεδρος, Emmanuel Macron, ανακοίνωσε ότι θα στείλει άλλους 40 πυραύλους Κρουζ μεγάλου βεληνεκούς Scalp στην Ουκρανία. Αργότερα εκείνη την ημέρα η Ρωσία βομβάρδισε το Χάρκοβο, στη βορειοανατολική Ουκρανία, ισχυριζόμενη ότι εκεί εδρεύουν Γάλλοι μισθοφόροι, παραθέτοντας, παράλληλα, έναν κατάλογο ονομάτων που ο γαλλικός στρατός λέει ότι είναι κατασκευασμένος. Λίγο αργότερα οι Γάλλοι αποκάλυψαν 193 ιστότοπους που είχαν δημιουργηθεί για να υπονομεύσουν τη δημόσια υποστήριξη προς την Ουκρανία στη Γαλλία (αλλά και στη Γερμανία και την Πολωνία), τους οποίους διαχειριζόταν μια ρωσική εταιρεία με έδρα την Κριμαία. Μέρες αργότερα ο Sébastien Lecornu, ο Γάλλος υπουργός Άμυνας, δήλωσε ότι Ρώσοι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας απείλησαν να καταρρίψουν ένα γαλλικό αεροσκάφος που περιπολούσε πάνω από τη Μαύρη Θάλασσα.
Τους τελευταίους μήνες η Γαλλία έχει καταγράψει μια έντονη ρωσική εκστρατεία με στόχο να σπείρει τη διαίρεση, να δυσφημήσει τη χώρα και να δοκιμάσει τον στρατό της. Γαλλικές πηγές λένε ότι οι ρωσικές υπηρεσίες ασφαλείας ήταν αυτές που παρήγγειλαν τον περασμένο Οκτώβριο να χαραχθούν τα αστέρια του Δαβίδ σε τοίχους στο Παρίσι, για να προκαλέσουν διαθρησκευτικές εντάσεις. Τον Μάρτιο κυβερνοεπιθέσεις έθεσαν για λίγο εκτός λειτουργίας ορισμένες από τις ιστοσελίδες της γαλλικής κυβέρνησης και χάκερ έκλεψαν δεδομένα από την υπηρεσία εργασίας της. Με την πρόσθετη βοήθεια των απολογητών της Ρωσίας στη Γαλλία, ρωσικά bot farms εκτόξευσαν τρομοϊστορίες για κοριούς στο Παρίσι, χρησιμοποίησαν ένα ψεύτικο γαλλικό δελτίο ειδήσεων για να κατασκευάσουν μια υποτιθέμενη απόπειρα δολοφονίας εναντίον του κ. Macron και διέδωσαν άθλιες ψευδείς φήμες για τη σύζυγό του, Brigitte.
Αυτή η συστηματική στόχευση, λένε όσοι βρίσκονται κοντά στον πρόεδρο, κρύβεται πίσω από την αλλαγή που συνεχίζει να προβληματίζει πολλούς παρατηρητές: τη μετατροπή του κ. Macron από ηγέτη που επιδίωκε να συνεργαστεί με τον Ρώσο Vladimir Putin σε μία από τις πιο επιθετικές φωνές της Ευρώπης. Ο πρόεδρος που κάποτε προέτρεπε τους συμμάχους να μην «ταπεινώσουν» τη Ρωσία τώρα ζητεί την ήττα της, προτρέπει τους συμμάχους να μην είναι «δειλοί» και προειδοποιεί ότι μια ρωσική νίκη θα σημάνει «το τέλος της ευρωπαϊκής ασφάλειας». Ο κ. Macron έχει να μιλήσει με τον κ. Putin από τον Σεπτέμβριο του 2022. Στις 26 Φεβρουαρίου αρνήθηκε να αποκλείσει το ενδεχόμενο να στείλει χερσαίες δυνάμεις για να βοηθήσει την Ουκρανία.
Πώς εξηγείται αυτή η αλλαγή; Σε ένα βασικό επίπεδο, λέει ο Bruno Tertrais του Institut Montaigne, ενός κέντρου μελετών, ο κ. Macron «έπεσε θύμα της πραγματικότητας». Ο κ. Putin του είπε ψέματα και τον κορόιδεψε. Η προπολεμική διπλωματική προσέγγιση του Γάλλου προέδρου αποδείχθηκε αποτυχημένη, ακόμα και αν γνώριζε ότι ήταν υψηλού κινδύνου εκείνη την εποχή. Η δολοφονία του Alexei Navalny τον Φεβρουάριο λειτούργησε ως ένα επιπλέον πλήγμα. Όπως δήλωσε ένας πρώην υπουργός στη Le Monde, ο κ. Macron «ριζοσπαστικοποιήθηκε εξαιτίας της απογοήτευσης».
Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ουκρανία επί του πεδίου, καθώς και η προοπτική μιας νέας προεδρίας του Donald Trump, έχουν καταστήσει πιο επείγουσα την αντιμετώπιση της Ρωσίας. Αυτό συμβαίνει τη στιγμή που ο κ. Macron έχει ήδη καταλήξει στο συμπέρασμα, σε ομιλία του στην Μπρατισλάβα τον περασμένο Μάιο, ότι η ένταξη της Ουκρανίας τόσο στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και στο ΝΑΤΟ θα ενίσχυε στην πραγματικότητα τη φιλοδοξία του για ευρωπαϊκή συλλογική άμυνα, δεν θα την αποδυνάμωνε.
«Για δεκαετίες η Γαλλία πίστευε ότι το μικρότερο ήταν καλύτερο για την Ευρώπη», γράφει η Célia Belin του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων, στο αμερικανικό περιοδικό Foreign Affairs. Η ρωσική επιθετικότητα, σημειώνει, έχει αλλάξει την επιθυμία υπέρ μιας ευρύτερης ΕΕ. Η δεκαετής δέσμευση της Γαλλίας για την ασφάλεια στην Ουκρανία έχει πλέον εδραιωθεί μέσω διμερούς συμφωνίας, η οποία υπεγράφη από τον κ. Macron και τον Volodymyr Zelensky τον Φεβρουάριο. Αξίζει 3 δισ. ευρώ (3,2 δισ. δολάρια) το 2024 και περιλαμβάνει τη γαλλική υπόσχεση να υποστηρίξει την ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ.
Οι σκεπτικιστές εξακολουθούν να αμφισβητούν την ειλικρίνεια της μεταστροφής του κ. Macron, επισημαίνοντας τις γαλλικές προσπάθειες για την επιβολή ανώτατου ορίου στις ουκρανικές εξαγωγές γεωργικών προϊόντων. Άλλο πράγμα τα ωραία λόγια και άλλο η συγκεκριμένη δράση. Τα στοιχεία του γερμανικού Ινστιτούτου του Κιέλου δείχνουν ότι η γαλλική διμερής στρατιωτική βοήθεια είναι ένα κλάσμα της γερμανικής, αν και οι τελευταίοι αριθμοί ανέρχονται μόνο στα μέσα Ιανουαρίου. Με δημοσιονομικό έλλειμμα το 2023 της τάξης του 5,5% του ΑΕΠ, η Γαλλία έχει έλλειψη ρευστού, ο στρατός της έχει ελάχιστο εξοπλισμό να διαθέσει και η βιομηχανία της παλεύει να παράγει πολύ πιο γρήγορα.
Άλλοι απορρίπτουν τη σκληρή στάση του κ. Macron ως προεκλογική εκστρατεία, με σκοπό να διαφοροποιήσει τη γεωπολιτική του από εκείνη της Marine Le Pen, της οποίας ο Εθνικός Συναγερμός (RN) χρηματοδοτήθηκε κάποτε από ρωσική τράπεζα. Ενώ αυτό είναι πράγματι ένα θέμα της προεκλογικής εκστρατείας, η αποτελεσματικότητά του είναι αμφίβολη. Ο Εθνικός Συναγερμός φαίνεται ότι θα συντρίψει το κόμμα του στις κάλπες για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Ιούνιο. Η ιδέα της αποστολής χερσαίων δυνάμεων στην Ουκρανία είναι βαθιά αντιδημοφιλής στη Γαλλία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η στροφή του κ. Macron έχει κερδίσει την πιο ηχηρή αποδοχή από το άλλοτε επιφυλακτικό ανατολικό περιθώριο της Ευρώπης. «Πιστεύω ότι είναι γνήσια», λέει ο Nicu Popescu, πρώην υπουργός Εξωτερικών της Μολδαβίας. «Ο Μακρόν κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ασφάλεια της ΕΕ εξαρτάται από την ασφάλεια των γειτόνων της». Ο κ. Macron υποστηρίζει την ιδέα της Εσθονίας για κοινό δανεισμό της ΕΕ για την πληρωμή των όπλων στην Ουκρανία, μια ιδέα που η λιτή Γερμανία μισεί. Γάλλοι διπλωμάτες εκπόνησαν πρόσφατα ανησυχητικά σενάρια για τις επιπτώσεις μιας ρωσικής νίκης. Ο κ. Macron, λέει μια γαλλική στρατιωτική πηγή, δεν τρέφει πλέον αμφιβολίες για τις επεκτατικές φιλοδοξίες της Μόσχας. Αν η Ρωσία κερδίσει, είπε ο πρόεδρος τον περασμένο μήνα, ο κ. Putin δεν θα σταματήσει στην Ουκρανία. Τώρα ο κ. Macron οφείλει να ενεργεί με βάση τη νέα του αντίληψη.
© 2024 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
