THEPOWERGAME
Αφού βίωσε το τραύμα του επανειλημμένου εκτοπισμού από το σπίτι της στην πόλη της Γάζας, η Suha Alam ένιωσε ότι δεν είχε πολλά να χάσει. Έχοντας καταφύγει στη νοτιότερη πόλη της Γάζας, τη Ράφα, έστειλε μήνυμα σε μια φίλη της που βρισκόταν ακόμα στο βορρά να ρίξει μια ματιά στο σπίτι της οικογένειας. Πληροφορήθηκε ότι οι πλιατσικολόγοι είχαν περάσει από μια τρύπα που είχε δημιουργηθεί στον τοίχο και είχαν κλέψει τα πάντα.
Πολλοί εκτοπισμένοι Παλαιστίνιοι λένε ότι τα σπίτια τους στο βορρά λεηλατήθηκαν, αφού τα εγκατέλειψαν για να αναζητήσουν καταφύγιο στο νότιο τμήμα της Γάζας. Τα πάντα, από τηλεοράσεις και συσκευές κουζίνας μέχρι έπιπλα, αφαιρέθηκαν από παλαιστινιακές συμμορίες, οι οποίες, όπως λένε οι εργαζόμενοι σε οργανώσεις αρωγής, οργανώνονται όλο και καλύτερα στο βορρά, ακόμα και τη στιγμή που ο στρατός του Ισραήλ ισχυρίζεται ότι έχει τον πλήρη έλεγχο της περιοχής.
Μεγάλο μέρος των κλοπιμαίων προσφέρεται προς πώληση σε αυτοσχέδιες αγορές, όπου τα θύματα των ληστειών κατάφεραν κάποιες φορές να αγοράσουν πίσω τα δικά τους κλοπιμαία, συμπεριλαμβανομένων των επίπλων. Αυτές οι υπαίθριες αγορές αποτελούν μέρος μιας αναδυόμενης οικονομίας, όπου διάφορες φατρίες, τοπικές μαφίες και εδραιωμένοι επιχειρηματίες χρησιμοποιουν την τεχνογνωσία και τη δύναμή τους, σε ορισμένες περιπτώσεις με τη βοήθεια διασυνδέσεων στο Ισραήλ και την Αίγυπτο, για να καλύψουν ένα κενό.
Οι φατρίες της Γάζας είναι εδώ και πολύ καιρό μεσίτες εξουσίας. Δεν εξαφανίστηκαν ποτέ υπό τη Χαμάς, της οποίας οι πιο έξυπνοι ηγέτες έμαθαν να μην διαφωνούν με τις μεγαλύτερες οικογένειες, προτιμώντας να λειτουργούν μαζί ή δίπλα τους παρά σε αντιπαράθεση μαζί τους. Αξιωματούχοι και παρατηρητές της βοήθειας λένε ότι οι φατρίες εμπλέκονται σε δύο τύπους απάτης: σε ορισμένες περιπτώσεις προσφέρουν στις ΜΚΟ ασφαλείς αποθήκες και στους εμπόρους προστασία για τα εμπορεύματά τους – έναντι αμοιβής. Σε κάποιες άλλες, οργανώνουν την κλοπή της βοήθειας, την οποία αργότερα πωλούν σε υπέρογκες τιμές.
Τον Ιανουάριο δημοσιεύματα που ανέφεραν ότι οι επικεφαλής ασφαλείας του Ισραήλ έβλεπαν θετικά την ιδέα να χρησιμοποιηθούν οι φατρίες της Γάζας για να βοηθήσουν στην προσωρινή διαχείριση της λωρίδας προκάλεσαν ευρεία διεθνή κριτική. Ωστόσο, αυτό έχει ήδη αρχίσει να συμβαίνει. ΜΚΟ προσλαμβάνουν έμμεσα τις υπηρεσίες των μεγαλύτερων οικογενειών της νότιας Γάζας για να προστατεύσουν και να βοηθήσουν στη διανομή βοήθειας στους απελπισμένους ανθρώπους της άνομης περιοχής. Βίντεο που κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης απεικονίζουν άνδρες οπλισμένους με ραβδιά, μερικές φορές με όπλα, να συνοδεύουν ανθρωπιστικές αυτοκινητοπομπές. Το Ισραήλ επικαλείται αυτά τα βίντεο ως απόδειξη ότι η Χαμάς κλέβει τη βοήθεια. Όμως οι εργαζόμενοι σε ανθρωπιστικές οργανώσεις λένε ότι σε πολλές περιπτώσεις προσέλαβαν μέλη ισχυρών οικογενειών για να προστατεύουν τα αγαθά από τα απελπισμένα πλήθη που μπορεί να λεηλατήσουν τα φορτηγά.
Η άνοδος αυτών των οικογενειών είναι «μια συνταγή για εσωτερικές έριδες», λέει ο Mkhaimar Abusada, καθηγητής πολιτικής στο Πανεπιστήμιο al-Azhar της Γάζας (που τώρα έχει καταστραφεί), ο οποίος έχει καταφύγει στο Κάιρο. «Αυτές οι μεγάλες φατρίες θα προσπαθήσουν να μονοπωλήσουν και να υπαγορεύσουν τις ζωές άλλων παλαιστινιακών οικογενειών», προειδοποιεί, σημειώνοντας ότι ορισμένες πιο καθιερωμένες οικογένειες είχαν εμπλακεί σε εξωδικαστικές εκτελέσεις κατά τη διάρκεια προηγούμενων περιόδων αναταραχής. Μία από αυτές, οι Dughmush, εμπλέκεται στην απαγωγή του δημοσιογράφου του BBC, Alan Johnston, το 2007. Aξιωματούχοι τoυ OHE λένε ότι φορτηγά που προσπαθούν να φτάσουν στο κέντρο της Γάζας έχουν σταματήσει σε αυτοσχέδια οδοφράγματα και έχουν λεηλατηθεί από οργανωμένες ομάδες.
Ένας εργαζόμενος στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας δήλωσε ότι, αν η ροή τροφίμων και φαρμάκων παραμείνει μπλοκαρισμένη, ανεβάζοντας έτσι τις τιμές, «θα ενθαρρύνετε αυτές τις συμμορίες και τις οικογένειες να εδραιωθούν και στη συνέχεια θα γίνουν απλώς μέρος του τοπίου».
Ένας δυτικός διπλωμάτης που εμπλέκεται στην προσπάθεια αποστολής προμηθειών έκτακτης ανάγκης δηλώνει εξοργισμένος. Τον Δεκέμβριο, λέει, φορτηγά που ανήκαν σε Παλαιστίνιους επιχειρηματίες, με διασυνδέσεις στο Ισραήλ, τα οποία μετέφεραν εμπορικά αγαθά μπόρεσαν να περάσουν από το Ισραήλ στο Kerem Shalom, λίγες ημέρες πριν επιτραπεί η είσοδος οποιασδήποτε ανθρωπιστικής βοήθειας. «Οι Ισραηλινοί έχουν μεγάλο μερίδιο ευθύνης στις επιλογές και στη δημιουργία αυτών των εξωφρενικών τιμών», προσθέτει.
Καθώς οι τιμές εκτοξεύονται στα ύψη και μεγάλο μέρος της βοήθειας κλέβεται και πωλείται, η πρόσβαση σε μετρητά είναι ζωτικής σημασίας. Η Παλαιστινιακή Νομισματική Αρχή, με έδρα τη Ραμάλα στη Δυτική Όχθη, είναι ό,τι πιο κοντινό σε κεντρική τράπεζα έχουν οι Παλαιστίνιοι. Έχει προσπαθήσει να βάλει μετρητά στα λίγα ΑΤΜ της Λωρίδας. Μόλις έξι από τα 91 της Γάζας λειτουργούν. Οι εκκλήσεις να δοθεί άδεια από το Ισραήλ σε μηχανικούς να επισκευάσουν τα χαλασμένα μηχανήματα έπεσαν στο κενό.
Ο Jamie McGoldrick, συντονιστής της ανθρωπιστικής βοήθειας του ΟΗΕ στη Γάζα, δήλωσε ότι ένας τρόπος για την καταπολέμηση της αυξανόμενης αναρχίας, ιδίως στο βορρά, είναι να «πλημμυρίσει» η Γάζα με βοήθεια, ώστε να μην χρησιμοποιείται για εκβιασμούς ή να πωλείται στη μαύρη αγορά.
Τα σχέδια της Αμερικής για μια πλωτή προβλήτα στα ανοικτά των ακτών της Γάζας μπορεί κάλλιστα να επιτρέψουν περισσότερες προμήθειες στη λωρίδα, αλλά οι ΜΚΟ και τα Ηνωμένα Έθνη δηλώνουν επανειλημμένα ότι η βοήθεια από μόνη της δεν μπορεί να αποτρέψει τον λιμό. Για να αντιμετωπιστεί η κρίση, οι ιδιώτες επιχειρηματίες της Γάζας πρέπει να αφεθούν να δράσουν κατά βούληση. Ωστόσο, οι εμπορικές εισαγωγές παραμένουν ελάχιστες. Οι ιδιωτικές επιχειρήσεις στη Γάζα έχουν ουσιαστικά καταρρεύσει από τις 7 Οκτωβρίου. Όμως ένας αξιωματούχος της ανθρωπιστικής βοήθειας παρατηρεί: «Αφού υπάρχει έλλειψη προμηθειών, κάποιος μπορεί να βγάλει πολλά χρήματα».
Μια χούφτα Παλαιστίνιοι επιχειρηματίες με παλαιούς δεσμούς και πιστοποιημένοι από το Ισραήλ έχουν τη δυνατότητα να εισάγουν προϊόντα στη Γάζα ιδιωτικά, που όμως μπορεί να έχει καταστροφικές συνέπειες, όπως τον Φεβρουάριο, όταν 112 άνθρωποι σκοτώθηκαν προσπαθώντας να φτάσουν στη βοήθεια που έφεραν Παλαιστίνιοι έμποροι. Oι έμποροι που δεν έχουν πιστοποιηθεί από τους Ισραηλινούς πρέπει να συνεργαστούν με τις φατρίες ή τις οικογένειες για να κάνουν το ίδιο. Η διαφθορά είναι αναπόφευκτα διαδεδομένη. «Επιτρέπεται σε αυτά τα έξι ή επτά άτομα να ελέγχουν την οικονομία», λέει ένας πρώην αξιωματούχος της Παλαιστινιακής Αρχής. «Αυτό που αναπτύσσεται είναι πολεμαρχία – και το Ισραήλ είναι αυτό που αποφασίζει».
© 2024 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
