THEPOWERGAME
Η επιχειρηματική δραστηριότητα των τεχνολογικών γιγάντων της Αμερικής δεν υπήρξε ποτέ καλύτερη. Μετά την πτώση που σημείωσαν το 2022, η συνδυασμένη αγοραία αξία των εταιρειών Alphabet, Amazon, Apple, Meta και Microsoft, εν μέσω της διαφημιστικής εκστρατείας για την τεχνητή νοημοσύνη, αυξήθηκε κατά 70%, σε πάνω από 10 τρισ. δολάρια, από τις αρχές του 2023. Η τεχνολογία ώθησε κι άλλους στα ανώτερα κλιμάκια του κλάδου. Στις 21 Φεβρουαρίου η Nvidia, πρωταθλήτρια στα chips για την ΤΝ, ανέφερε ότι οι πωλήσεις της εκτοξεύτηκαν κατά 265%, σε ετήσια βάση, στο τρίμηνο μέχρι τον Ιανουάριο. Η χρηματιστηριακή της αξία αυξήθηκε από περίπου 500 δισ. δολάρια πριν από έναν χρόνο σε 1,7 τρισ. δολάρια, καθιστώντας την την πέμπτη πιο πολύτιμη εταιρεία της Αμερικής. Η OpenΑΙ, η κατασκευάστρια εταιρεία του ChatGPT, και άλλες εταιρείες που ασχολούνται με την τεχνητή νοημοσύνη, όπως η Anthropic, έχουν γίνει διάσημες, συγκεντρώνοντας δισεκατομμύρια δολάρια σε χρηματοδότηση.
Παράλληλα, έχουν δημιουργηθεί χιλιάδες μικρότερες εταιρείες τεχνητής νοημοσύνης. Αρκετές ώστε ένα μικρό νησί της Καραϊβικής, που ονομάζεται Ανγκουίλα, του οποίου η κατάληξη του διαδικτυακού τομέα είναι «.ΑΙ”», παράγει τώρα, σύμφωνα με την ηλεκτρονική έκδοση Rest of World, περίπου το ένα τρίτο του προϋπολογισμού της κυβέρνησής του από την παραχώρηση αδειών χρήσης. Ως τελευταίο σημάδι της επιστροφής της τρέλας στη Silicon Valley, ο Adam Neumann, ο εκδιωχθείς ιδρυτής της WeWork, μιας εταιρείας κοινής χρήσης γραφείων που κήρυξε πτώχευση τον Νοέμβριο έπειτα από χρόνια ζημιών, υπέβαλε προσφορά στις 5 Φεβρουαρίου για να αναλάβει εκ νέου τα ηνία της εταιρείας.
Ωστόσο, θα ήταν λάθος να πιστεύουμε ότι η σκηνή των νεοφυών επιχειρήσεων της Αμερικής επιστρέφει στην προηγούμενη πληθωρικότητά της. Πρώτον, η υποδοχή από τη διοίκηση και τους πιστωτές της WeWork στο εγχείρημα του κ. Neumann ήταν χλιαρή. Σύμφωνα με την εταιρεία ερευνών PitchBook, πέρυσι οι εταιρείες επιχειρηματικών κεφαλαίων επένδυσαν μόνο 170 δισ. δολάρια στη χώρα, μειωμένα κατά το μισό σε σχέση με το 2021. Εκτός από μερικές εξαιρέσεις υψηλού προφίλ, όπως η OpenΑΙ, οι επενδυτές ήταν ιδιαίτερα επιφυλακτικοί στο να υπογράψουν επιταγές σε υψηλές αποτιμήσεις. Καθ’ όλη τη δεκαετία του 2010 ο αριθμός των μονόκερων -ιδιωτικών εταιρειών με αποτιμήσεις άνω του 1 δισ. δολαρίων- αυξήθηκε στην Αμερική. 344 από αυτές κόπηκαν το 2021. Ο περσινός αριθμός ήταν 45.
Το τέλος της εποχής του φθηνού χρήματος ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό. Στα χρόνια του «go-go», καθώς οι επενδυτές έτρεχαν να πάρουν ένα κομμάτι από τις πιο δημοφιλείς νεοφυείς επιχειρήσεις, οι εταιρείες τεχνολογίας είχαν ελάχιστη ανάγκη να αξιοποιήσουν τις δημόσιες αγορές για κεφάλαια. Επενδυτές όπως η Tiger Global και η Coatue, οι οποίοι δραστηριοποιούνται τόσο σε δημόσιες όσο και σε ιδιωτικές αγορές, κατέκλυσαν τη Silicon Valley. Ο Dharmesh Thakker της Battery Ventures, μιας εταιρείας επιχειρηματικών κεφαλαίων, θυμάται ότι οι ιδρυτές μπορούσαν να «συγκεντρώσουν χρήματα με μια κλήση στο Zoom». Το 2021 οι crossover επενδυτές αντιπροσώπευαν πάνω από το μισό της χρηματοδότησης των νεοφυών επιχειρήσεων. Έκτοτε έχουν υποχωρήσει και πέρυσι συνεισέφεραν λιγότερο από το ένα τρίτο.
Τώρα οι επενδυτές σκέφτονται πώς να πουλήσουν τα μερίδιά τους στους μονόκερους του παρελθόντος. Τα περισσότερα επιχειρηματικά κεφάλαια λειτουργούν με βάση ένα δεκαετές ρολόι, υποστηρίζοντας τις νεοφυείς επιχειρήσεις κατά τα πρώτα πέντε χρόνια και εξαργυρώνοντας την επένδυση στα επόμενα πέντε. Με περισσότερους από 700 μονόκερους, με συνολική αποτίμηση 2,4 τρισ. δολάρια, διακυβεύεται σημαντικό ποσό χρημάτων.
Ο πρώτος τρόπος εξόδου είναι μέσω μιας αρχικής δημόσιας προσφοράς. Ωστόσο, η αγορά των αρχικών δημόσιων προσφορών παραμένει σε αδιέξοδο, με 83 εισαγωγές μετοχών που υποστηρίζονται από επιχειρηματικά κεφάλαια το 2023, από 309 το 2021. Πολλές από αυτές που εισήχθησαν πέρυσι, όπως η Instacart, μια επιχείρηση παράδοσης ειδών παντοπωλείου, και η Klaviyo, μια εταιρεία λογισμικού, διαπραγματεύονται κάτω από την αρχική τους τιμή. Η Arm, σχεδιάστρια chip, η τιμή της μετοχής της οποίας έχει υπερδιπλασιαστεί από την εισαγωγή της στο χρηματιστήριο τον Σεπτέμβριο, αποτελεί σπάνια εξαίρεση. Οι επιχειρήσεις που σχεδιάζουν μια αρχική δημόσια προσφορά φέτος το κάνουν συχνά με μειωμένη αποτίμηση: η Reddit, ένας ιστότοπος ανταλλαγής μιμιδιών, σχεδιάζει να εισαχθεί σε τιμή 5 δισ. δολαρίων, από την ιδιωτική αποτίμηση των 10 δισ. δολαρίων το 2021.
Ο δεύτερος δρόμος προς την έξοδο -η πώληση σε εταιρικό αγοραστή- είναι επίσης εν μέρει μπλοκαρισμένος. Σύμφωνα με το PitchBook, μόνο 698 επιχειρήσεις που υποστηρίζονται από επιχειρηματικά κεφάλαια αγοράστηκαν από εταιρείες πέρυσι, από 1.311 το 2021. Οι Trustbusters έχουν κρατήσει τη μεγάλη τεχνολογία, που κάποτε ήταν ένας κατά συρροήν αγοραστής, στο περιθώριο. Τον περασμένο μήνα η Amazon εγκατέλειψε την προσφορά της για την εξαγορά της iRobot, κατασκευάστριας ρομποτικών σκουπών, έπειτα από έλεγχο από τις ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές.
Η πώληση σε άλλον ιδιώτη επενδυτή -η τρίτη επιλογή- δεν είναι επίσης πολύ ελκυστική. Σύμφωνα με την Caplight, μια εταιρεία δεδομένων, οι ιδιωτικές αποτιμήσεις στη λεγόμενη δευτερογενή αγορά είναι χαμηλότερες από εκείνες του τελευταίου γύρου άντλησης κεφαλαίων για περισσότερα από τα τέσσερα πέμπτα των μονόκερων. Η Discord, μια υπηρεσία chat, δημοφιλής στους gamers, αποτιμήθηκε πρόσφατα στη δευτερογενή αγορά στα 6 δισ. δολάρια, από σχεδόν 15 δισ. δολάρια που ήταν η αποτίμηση όταν συγκέντρωσε τελευταία φορά κεφάλαια το 2021.
Εν μέσω της ξηρασίας, ορισμένοι μονόκεροι απλώς κατέρρευσαν. Η Convoy, μια νεοφυής επιχείρηση logistics, η οποία άντλησε τελευταία φορά κεφάλαια το 2022 με αποτίμηση σχεδόν 4 δισ. δολάρια, έκλεισε τον Οκτώβριο. Η Veev, ένας μονόκερος με στόχο να φέρει ανατροπές στην κατασκευή κατοικιών, έκλεισε τον Νοέμβριο και ρευστοποιεί τα περιουσιακά της στοιχεία. Ο Samir Kaji της Allocate, μιας εταιρείας που συνδέει επενδυτές με επιχειρηματικά κεφάλια, πιστεύει ότι πολλοί μονόκεροι θα «εξαγοραστούν αθόρυβα ως ανταλλακτικά».
Επιστροφή στο γκαράζ
Αυτή η μοίρα είναι θλιβερή για τους ιδρυτές, τους εργαζόμενους και τους επενδυτές αυτών των κάποτε πολλά υποσχόμενων επιχειρήσεων. Ωστόσο, οι υπόλοιπες δεν χρειάζεται να ανησυχούν υπερβολικά. Ο Tom Tunguz της Theory Ventures, μιας άλλης εταιρείας επιχειρηματικών κεφαλαίων, εκτιμά ότι η πτώση της χρηματοδότησης από το 2021 και μετά είναι απλώς η επιστροφή σε μια μακροχρόνια τάση που βγήκε εκτός πορείας λόγω της πανδημίας. Υπάρχουν πολλά για να γιορτάσουμε τη νέα νηφαλιότητα της Silicon Valley.
Είναι σπάνιο στις μέρες μας να βρει κανείς μια startup που υποστηρίζει την ανάπτυξη με κάθε κόστος. Οι ιδρυτές ανακάλυψαν ξανά την έννοια της λιτότητας. Πολλοί είναι προσεκτικοί με τις προσλήψεις τους, μια εντυπωσιακή αντίθεση με την κούρσα για ταλέντα κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Το γεγονός ότι οι γίγαντες του κλάδου έχουν κατακλύσει την αγορά με χιλιάδες τεχνικούς έπειτα από μια περίοδο απολύσεων, βοηθάει. Τα τελευταία δύο χρόνια η Alphabet, η Amazon, η Meta και η Microsoft έχουν απολύσει, συνδυαστικά, περισσότερα από 75.000 άτομα.
Επιπλέον, η Τεχνητή Νοημοσύνη παρέχει στις αμερικανικές νεοφυείς επιχειρήσεις όχι μόνο νέες επιχειρηματικές ιδέες, αλλά και τρόπους για να κάνουν περισσότερα με λιγότερα. Οι νεοσύστατες επιχειρήσεις «καίνε» περίπου τα μισά από τα μετρητά τους για την πώληση των προϊόντων τους και το ένα τρίτο για τη μηχανική. Σε ορισμένες νεοσύστατες επιχειρήσεις οι βοηθοί της τεχνητής νοημοσύνης για τους πωλητές και τους προγραμματιστές αυξάνουν την παραγωγικότητα κατά περισσότερο από ένα τρίτο, μειώνοντας το ποσό του κεφαλαίου που πρέπει να αντλήσουν. Σε βάθος χρόνου, η εποχή των μονόκερων μπορεί να μη χαθεί τελικά.
© 2024 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
