THEPOWERGAME
Τα μικροσκοπικά πράγματα μπορούν να έχουν μεγάλες επιπτώσεις. Δείτε για παράδειγμα το φυτοπλαγκτόν που βρίσκεται στους ωκεανούς της Γης. Όταν το ζωοπλαγκτόν το τρώει, το φυτοπλαγκτόν απελευθερώνει μια χημική ουσία που ονομάζεται διμεθυλοσουλφίδιο (DMS) και σε αυτό αναφέρονται οι άνθρωποι όταν μιλούν για τη «μυρωδιά της θάλασσας». Οι χημικές αντιδράσεις στην ατμόσφαιρα μετατρέπουν το DMS σε σωματίδια που περιέχουν θείο και προσφέρουν μια επιφάνεια στην οποία οι υδρατμοί συμπυκνώνονται. Αν αυτό γίνει κάμποσες φορές, το αποτέλεσμα είναι ένα νέφος. Τα νέφη, με τη σειρά τους, επηρεάζουν τόσο τον τοπικό καιρό όσο και, αντανακλώντας το ηλιακό φως στο Διάστημα, το παγκόσμιο κλίμα.
Άλλα μικροσκοπικά πράγματα έχουν παρόμοιες εκτεταμένες επιπτώσεις. Το θειάφι από τα φουγάρα των πλοίων δημιουργεί επίσης σωματίδια που δημιουργούν νέφη, δημιουργώντας γραμμές από λευκά «ίχνη πλοίων» που φαίνονται στις δορυφορικές εικόνες. Εν τω μεταξύ, η αιθάλη από την καύση των ορυκτών καυσίμων έχει το αντίθετο αποτέλεσμα. Αποτελείται από σκούρα σωματίδια που απορροφούν την ηλιακή ενέργεια, θερμαίνοντας τον αέρα γύρω τους και αποθαρρύνοντας τον σχηματισμό νεφών. Αν τα σωματίδια του θείου φτάσουν αρκετά ψηλά στην ατμόσφαιρα (ίσως χάρη σε μια ηφαιστειακή έκρηξη), μπορούν να σχηματίσουν μια ομίχλη που εμποδίζει μέρος του ηλιακού φωτός να φτάσει στην επιφάνεια της Γης.
Ωστόσο, παρ’ όλο που οι επιστήμονες σε γενικές γραμμές γνωρίζουν τον τρόπο που λειτουργούν αυτές οι διαδικασίες, η ποσοτικοποίησή τους είναι πολύ πιο δύσκολη. Οι αβεβαιότητες σχετικά με τη συμπεριφορά των «αερολυμάτων», όπως είναι γνωστά τα διάφορα μικρά σωματίδια που ίπτανται στον αέρα, αποτελούν μία από τις κύριες πηγές επιστημονικής αβεβαιότητας στα κλιματικά μοντέλα. Αποτελούν επομένως έναν σημαντικό λόγο για το εύρος απόκλισης που περιβάλλει τις προβλέψεις για το πόσο θερμή θα γίνει η Γη, με δεδομένη μια αύξηση της ποσότητας διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρά της.
Οι επιστήμονες του κλίματος ελπίζουν ότι ο νέος δορυφόρος PACE της NASA (για το «Plankton, Aerosol, Cloud, Ocean Ecosystem»), ο οποίος εκτοξεύτηκε σε τροχιά γύρω από τη Γη στις 8 Φεβρουαρίου, θα μειώσει αυτές τις αβεβαιότητες γύρω από τα αερολύματα. Oι κάμερες του PACE θα σαρώνουν τον πλανήτη κάθε μία έως δύο ημέρες για να αποτυπώνουν και να επικαιροποιούν συνεχώς το σύνολο των μικροσκοπικών σωματιδίων που αιωρούνται στους ωκεανούς (πλαγκτόν) και στον αέρα (αερολύματα).
Η κύρια κάμερα του PACE είναι ευαίσθητη στο φάσμα του φωτός μεταξύ του υπεριώδους και του σχεδόν υπέρυθρου. Για τους ωκεανούς αυτό σημαίνει ότι το PACE θα μπορεί να διακρίνει διαφορετικούς τύπους φυτοπλαγκτού. «Αυτό είναι ισχυρό, επειδή τα διάτομα τροφοδοτούν την αλιεία και τα κυανοβακτήρια μπορεί να είναι επιβλαβή», λέει ο Jeremy Werdell, ωκεανογράφος στη NASA και επικεφαλής επιστήμονας του PACE. Δύο άλλα όργανα που είναι τοποθετημένα στο PACE θα προσφέρουν πληροφορίες για το μέγεθος και το σχήμα των αερολυμάτων, καθιστώντας για πρώτη φορά δυνατή τη διάκριση της αιθάλης από τα σωματίδια αερολύματος και τα σωματίδια που παράγονται από την καύση ορυκτών καυσίμων.
Κάτι τέτοιο θα μπορούσε να είναι «μετασχηματιστικό» για τα κλιματικά μοντέλα, λέει ο Gavin Schmidt, κλιματολόγος που επίσης εργάζεται στη NASA. Οι μελετητές μοντέλων έπρεπε να αντισταθμίσουν την περιορισμένη φύση των υφιστάμενων δεδομένων για τα αερολύματα με τεκμηριωμένες εικασίες. Ως αποτέλεσμα, τα διάφορα κλιματικά μοντέλα διαφέρουν σημαντικά στις εκτιμήσεις τους για το πόσο πολύ τα αερολύματα επηρεάζουν το κλίμα.
Τέτοιες αβεβαιότητες επηρεάζουν τα ερωτήματα σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η ατμοσφαιρική ρύπανση επηρεάζει την κλιματική αλλαγή. Οι νόμοι στην Ευρώπη και τη Βόρεια Αμερική έχουν μειώσει την ποσότητα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης από ορυκτά καύσιμα από τη δεκαετία του 1980, γεγονός που αποτελεί ευλογία για την ανθρώπινη υγεία, αλλά παράλληλα άρθηκε και το πέπλο αιθαλομίχλης που κάλυπτε μέρος της αύξησης της θερμοκρασίας που προκαλείται από τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου. Ο καθαρισμός της ατμοσφαιρικής ρύπανσης θα μπορούσε να είναι μία από τις σημαντικότερες επιρροές στο κλίμα τις επόμενες δεκαετίες. Τα καλύτερα δεδομένα θα επιτρέψουν καλύτερη μοντελοποίηση.
Ομοίως, οι κλιματολόγοι διχάζονται σχετικά με την επίδραση των κανόνων που εγκρίθηκαν από τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό, τμήμα των Ηνωμένων Εθνών, ο οποίος έθεσε ανώτατο όριο στην ποσότητα θείου στα καύσιμα των πλοίων από τον Ιανουάριο του 2020. Ορισμένοι πιστεύουν ότι η μείωση του θείου στα καυσαέρια των πλοίων μπορεί να συνέβαλε στις εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες που καταγράφηκαν σε όλο τον κόσμο το 2023. Άλλοι πιστεύουν ότι η επίδραση ήταν ελάχιστη.
Υπάρχουν πολλά ακόμη ερωτήματα που οι κλιματολόγοι θα ήθελαν να απαντηθούν. Στον πίνακα του γραφείου του Kirk Knobelspiesse στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Goddard της NASA στο Greenbelt του Maryland είναι γραμμένος ένας κατάλογος με 18 projects, που περιλαμβάνουν από τη συλλογή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο για τα ηφαίστεια και τις δασικές πυρκαγιές μέχρι την απάντηση στο τι συμβαίνει όταν η αιθάλη από τις γεωργικές πυρκαγιές κάθε χρόνο στη δυτική Αφρική καταλήγει στις κορυφές των θαλάσσιων νεφών, σκοτεινιάζοντας το πρόσωπο που παρουσιάζουν στον ήλιο. Οι απαντήσεις σε όλα αυτά τα ερωτήματα εξαρτώνται από τη συμπεριφορά των μικροσκοπικών σωματιδίων. Έπειτα από δεκαετίες αβεβαιότητας, οι απαντήσεις μπορεί να βρίσκονται προ των πυλών.
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
