Η νέα χρονιά δεν ξεκίνησε καλά για τον κυβερνώντα συνασπισμό «Φανάρι» της Γερμανίας, ούτε και για την κυκλοφορία. Στις 8 Ιανουαρίου εξαγριωμένοι αγρότες απέκλεισαν τους αυτοκινητόδρομους σε όλη τη χώρα, ενώ οι μηχανοδηγοί των τρένων κάλεσαν σε εθνική απεργία. Καθώς οι στατιστικολόγοι αποκάλυψαν ζοφερά τελικά νούμερα για το 2023 -όπως μια πτώση των λιανικών πωλήσεων κατά 3,1% σε πραγματικές τιμές από το 2022-, οι δημοσκόποι διαπίστωσαν χωρίς έκπληξη ότι το 82% των Γερμανών είναι δυσαρεστημένοι με την κυβέρνηση. Μια έρευνα που μετρά την εμπιστοσύνη στο αξίωμα του καγκελάριου εντόπισε μια ιλιγγιώδη πτώση 55 μονάδων μεταξύ του τέλους του 2020, όταν ακόμη βασίλευε η Angela Merkel, και του τώρα, υπό τον Olaf Scholz.
Ωστόσο, η κακή τύχη του ενός μπορεί να αποδειχθεί ευκαιρία για κάποιον άλλον, όπως στην περίπτωση της Sahra Wagenknecht. Η 54χρονη αριστερή λαϊκίστρια επέλεξε την 8η Ιανουαρίου ως ημερομηνία για την ίδρυση του νέου της κόμματος. Αυτήν τη στιγμή η Συμμαχία για τη Λογική και τη Δικαιοσύνη της Sahra Wagenknecht (BSW, το γερμανικό ακρωνύμιο) μοιάζει μικροσκοπική, με μόλις 10 βουλευτές στην Bundestag των 736 εδρών. Παρ’ όλα αυτά, μπορεί να επωφεληθεί τόσο από τις δυσχέρειες του κ. Scholz όσο και από τη συγκυρία.
Η κ. Wagenknecht, η οποία τον Οκτώβριο εγκατέλειψε το κύριο αριστερό κόμμα της Γερμανίας, το Die Linke, κλίνει προς τα αριστερά της κυβέρνησης όσον αφορά τις κοινωνικές δαπάνες και την απροθυμία της να στηρίξει την Ουκρανία, αλλά προς τα δεξιά της επιδιώκοντας δραστικό περιορισμό της μετανάστευσης. Αυτός ο συνδυασμός βρίσκει απήχηση σε ένα ολοένα και πιο απογοητευμένο εκλογικό σώμα. Μια έρευνα σε ψηφοφόρους που θα εξέταζαν το ενδεχόμενο να ψηφίσουν το BSW έδειξε ότι το 40% ανέφερε ως κύριο λόγο την απογοήτευση από τα άλλα κόμματα, το 28% τη γοητεία της κυρίας Wagenknecht και το 25% το ζήτημα της μετανάστευσης.
Για το BSW αναδύονται δύο μεγάλες πολιτικές ευκαιρίες. Οι Γερμανοί ψηφοφόροι τείνουν να παίρνουν τις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο λιγότερο σοβαρά απ’ ό,τι τις εθνικές και τις βλέπουν ως ευκαιρία για πειραματισμό. Η ψηφοφορία έχει οριστεί για τον Ιούνιο, δίνοντας στο νέο κόμμα έξι μήνες για την προεκλογική του εκστρατεία. Τον Σεπτέμβριο θα διεξαχθούν εκλογές σε τρία ανατολικά κρατίδια. Η πρώην Ανατολική Γερμανία τυγχάνει να είναι το μέρος όπου ο κυβερνητικός συνασπισμός είναι πιο αντιπαθής.
Το γεγονός ότι η κ. Wagenknecht είναι και η ίδια ανατολική βοηθάει. Μεγάλωσε στο Ανατολικό Βερολίνο και παρέμεινε κομμουνίστρια μέχρι την πτώση του Τείχους και το πανεπιστήμιο, όπου σπούδασε οικονομικά και φιλοσοφία. Η αυτοπεποίθησή της, η ακρίβεια με την οποία αρθρώνει τον λόγο της και η αμείλικτη περιφρόνηση της κυβέρνησης έχουν μεγάλη απήχηση σε μια περιοχή που αγχώνεται από τον υψηλό πληθωρισμό, τη σχετική φτώχεια, τον φόβο για τους μετανάστες και την αίσθηση αποξένωσης από την ελίτ. Πολλοί Ανατολικογερμανοί μοιράζονται την καχυποψία της κ. Wagenknecht για τη Δύση και κατηγορούν την Ουκρανία, όχι τη Ρωσία, ότι «προκάλεσε» τον πόλεμο για τη δική της επιβίωση.
Αυτές οι ίδιες παρορμήσεις έδωσαν ώθηση και σε ένα άλλο σχετικά νέο αουτσάιντερ, την ακροδεξιά Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), να καταλάβει τη δεύτερη θέση σε δημοτικότητα, με προβλεπόμενο ποσοστό 22% στις εθνικές εκλογές. Αν και τα δύο κόμματα καταλαμβάνουν φαινομενικά αντίθετους πολιτικούς πόλους, ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι η κ. Wagenknecht θα μπορούσε να προσελκύσει περισσότερους ψηφοφόρους από το AFD, παρά από τα κυρίαρχα κόμματα, όπως οι Σοσιαλδημοκράτες του κ. Scholz. Μια έρευνα έδειξε ότι το 55% των υποστηρικτών του AFD και το 40% του Die Linke θα εξέταζαν το ενδεχόμενο να ψηφίσουν το BSW. Από άλλα κόμματα, πολύ λιγότεροι δήλωσαν ότι θα μπορούσαν να αλλάξουν.
Αποδυναμωμένο εξαιτίας της κ. Wagenknecht, το Die Linke φαίνεται ότι θα πέσει κάτω από το όριο του 5%. Ωστόσο, είναι πολύ νωρίς για τους δεξιούς να πανηγυρίσουν. Ο Hans-Georg Maassen, πρώην επικεφαλής των γερμανικών μυστικών υπηρεσιών, ο οποίος ηγείται μιας σκληρής δεξιάς απόσχισης της αντιπολιτευόμενης Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης, της ναυαρχίδας του γερμανικού συντηρητισμού, θέλει τώρα να ιδρύσει το δικό του κόμμα. Εν τω μεταξύ, οι Ελεύθεροι Δημοκράτες, ένας μικρός κεντροδεξιός εταίρος στον συνασπισμό «Φανάρι», παραπαίουν επίσης κοντά στο όριο του 5%. Μέχρι τις επόμενες εθνικές εκλογές, το 2025, το νεοσύστατο BSW μπορεί να μοιάζει λιγότερο με μαρίδα ανάμεσα σε καρχαρίες και περισσότερο με ένα ψάρι ανάμεσα σε πολλά.
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
