THEPOWERGAME
Η Διώρυγα του Παναμά αποτελεί τη σύντομη διαδρομή μεταξύ του Ατλαντικού και του Ειρηνικού Ωκεανού για το 6% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου. Στη μέγιστη χωρητικότητά της, κάθε μέρα μπορούν να περάσουν από τη Διώρυγα 38 με 40 πλοία. Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες πολύ λιγότερα πλοία έχουν πραγματοποιήσει αυτό το ταξίδι. Η Αρχή της Διώρυγας του Παναμά (ACP), η οποία κατανέμει τις κρατήσεις, έχει μειώσει τον αριθμό των πλοίων σε 24. Την 1η Δεκεμβρίου ο αριθμός θα μειωθεί σε 22, ενώ από τον Φεβρουάριο και μετά μόνο 18 πλοία θα μπορούν να περνούν κάθε μέρα.
Πολλές από αυτές τις χρονοθυρίδες είναι διαθέσιμες για κράτηση αρκετά νωρίτερα σε σταθερή τιμή, αλλά ένας μικρός αριθμός επιλογών της τελευταίας στιγμής κρατείται και πωλείται στον πλειοδότη. Από την 1η Νοεμβρίου κάθε μεταφορέας που ελπίζει να εξασφαλίσει μια χρονοθυρίδα εντός της επόμενης εβδομάδας πρέπει να χρησιμοποιεί το σύστημα δημοπρασίας.
Η μείωση της κυκλοφορίας και η αύξηση των εσόδων από τις δημοπρασίες δεν είναι μια σκόπιμη προσπάθεια της ACP να κερδίσει χρήματα. Αντιθέτως, αναγκάστηκε να αναλάβει δράση έπειτα από μια παρατεταμένη περίοδο ασυνήθιστης ξηρασίας φέτος. Το νερό της βροχής είναι απαραίτητο για τη λειτουργία της Διώρυγας: βρίσκεται 26 μέτρα πάνω από το επίπεδο της θάλασσας και χρειάζεται γλυκό νερό για να λειτουργήσει τις δεξαμενές που ανυψώνουν τα πλοία, ώστε να μπορούν να εισέρχονται και να εξέρχονται από αυτήν. Κάθε διέλευση χρησιμοποιεί κατά μέσο όρο 200 εκατ. λίτρα νερού, που ισοδυναμεί με το περιεχόμενο 80 πισινών Ολυμπιακών διαστάσεων.
Οι περισσότερες βροχές πέφτουν κατά τη διάρκεια μιας υγρής περιόδου, που διαρκεί από τα μέσα Μαΐου έως τα μέσα Δεκεμβρίου, η οποία προκαλείται από ένα καιρικό σύστημα γνωστό ως Διατροπική Ζώνη Σύγκλισης (ITCZ), που κινείται σε όλο το εύρος του Παναμά. Οι βροχοπτώσεις αυτές συνήθως γεμίζουν αρκετές τεχνητές δεξαμενές, η μεγαλύτερη από τις οποίες είναι η λίμνη Γκατούν, οι οποίες με τη σειρά τους τροφοδοτούν τα επιμέρους κανάλια της διώρυγας. Αλλά η ITCZ έχει κολλήσει νότια του Παναμά. Η στάθμη των υδάτων στη λίμνη Γκατούν συνήθως αυξάνεται κατά 1-3 μέτρα κατά τη διάρκεια της υγρής περιόδου, αλλά φέτος έχει μείνει στάσιμη. Ο Οκτώβριος ήταν ο ξηρότερος μήνας από το 1950.
Επιπλέον, μόλις η στάθμη των υδάτων πέσει κάτω από ένα ορισμένο σημείο, απαιτούνται μέτρα ώστε να μην προσαράξουν τα τεράστια πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων Neopanamax (τα οποία μπορούν να μεταφέρουν 120.000 τόνους ή 14.000 εμπορευματοκιβώτια). Εκτός από τον περιορισμό των καθημερινών διελεύσεων, η ACP έπρεπε επίσης να μειώσει την ελάχιστη απόσταση από τον πυθμένα του κύτους ενός πλοίου μέχρι την ίσαλο γραμμή. Τα πλοία αυτά πρέπει να μειώσουν τα φορτία τους έως και 40%, ώστε να κάθονται ψηλότερα στο νερό, ενώ κάποιοι περιορισμοί φαίνεται ότι ενδέχεται να υπάρξουν και για τα μικρότερα πλοία.
Όλα αυτά συνεπάγονται προβλήματα για τις εμπορικές διαδρομές που εξαρτώνται από τη Διώρυγα του Παναμά, ιδίως μεταξύ της ανατολικής ακτής των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ανατολικής Ασίας. Καθώς οι αριθμοί διέλευσης μειώνονται, οι τιμές των δημοπρασιών θα αυξηθούν. Στις 8 Νοεμβρίου ο ιαπωνικός όμιλος Eneos πλήρωσε σχεδόν 4 εκατ. δολάρια, επιπλέον των συνήθων τελών διέλευσης των 400.000 δολαρίων περίπου, για να επιταχύνει τη διέλευση ενός από τα πλοία μεταφοράς υγροποιημένου αερίου. Πρόκειται για ποσό-ρεκόρ. Ορισμένοι μεταφορείς ενδέχεται να εξετάσουν το ενδεχόμενο της επαναδρομολόγισης μέσω της Διώρυγας του Σουέζ ή του Ακρωτηρίου Χορν. Άλλοι μπορεί να επιλέξουν να ξεφορτώσουν το φορτίο στο ένα άκρο της Διώρυγας και να το μεταφέρουν χερσαία μέσω Παναμά, πριν το ξαναφορτώσουν στο άλλο άκρο. Βέβαια, αυτές οι επιλογές είναι δυνητικά πολύ πιο δαπανηρές.
Δεν υπάρχει γρήγορη λύση. Οι αρχές της Διώρυγας εφαρμόζουν μέτρα για την αύξηση της αποτελεσματικότητας. Η λίμνη Γκατούν παρέχει επίσης πόσιμο νερό για τις μεγάλες πόλεις της χώρας, οπότε η κυβέρνηση αναζητεί τρόπους μείωσης της δημόσιας κατανάλωσης, η οποία θεωρείται ότι είναι η υψηλότερη ανά άτομο στη Λατινική Αμερική. Ωστόσο, αυτές οι προσπάθειες θα έχουν μικρό αντίκτυπο.
Η ACP εξετάζει την πιο δραστική επιλογή της κατασκευής ενός νέου ταμιευτήρα, αλλά κάτι τέτοιο θα απαιτούσε την κατασκευή ενός νέου φράγματος και το πλημμύρισμα της γης σε μια περιοχή με μεγάλη βιοποικιλότητα. Η ζέουσα δυσαρέσκεια για ένα τεράστιο ορυχείο χαλκού στον Παναμά έχει ξεχυθεί στους δρόμους τους τελευταίους μήνες -ένα από τα κύρια παράπονα είναι οι οικολογικές επιπτώσεις του ορυχείου, γεγονός που καθιστά απίθανο ένα νέο φράγμα. Εν τω μεταξύ, το υψηλότερο κόστος διαμετακόμισης μπορεί να γίνει η νέα κανονικότητα. Αυτό το κόστος, με τη σειρά του, είναι πιθανό να μετακυλισθεί στους καταναλωτές. Ενός κακού μυρία έπονται!
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com