THEPOWERGAME
Θέλετε να μάθετε τι θα παίξει σύντομα σε έναν κινηματογράφο κοντά σας; Πιθανότατα όχι μια ταινία διάρκειας μιάμισης ώρας, όπως παλιά. Φέτος οι θεατές έχουν υπομείνει τις πιο μακροσκελείς συνέχειες των ταινιών “Indiana Jones”, “John Wick” και “Mission: Impossible”. Το “Oppenheimer”, το τρίωρο blockbuster του Christopher Nolan, χρειάστηκε 11 μίλια (18 χιλιόμετρα) κινηματογραφικού υλικού για τις προβολές σε αίθουσες ΙΜΑΧ.
Στις 20 Οκτωβρίου έρχεται το “Killers of the Flower Moon” (Οι Δολοφόνοι του Ανθισμένου Φεγγαριού), ένα μακάβριο γουέστερν από τον Martin Scorsese. Σχεδόν τρεισήμισι ώρες, η διάρκειά του είναι περίπου διπλάσια από τον μέσο όρο των ταινιών του περασμένου έτους. Ακόμα και οι λάτρεις του κινηματογράφου δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν για τόση ώρα. Κατά τη διάρκεια της πρεμιέρας στο Φεστιβάλ Κινηματογράφου των Καννών τον Μάιο ορισμένοι θεατές αποκοιμήθηκαν, ενώ στη συνέχεια διεξήχθη μια τρελή κούρσα (και μεγάλη ουρά) προς τις τουαλέτες. Πότε η παρακολούθηση μιας ταινίας έγινε τόσο δύσκολη;
Ο Economist ανέλυσε πάνω από 100.000 ταινίες μεγάλου μήκους που κυκλοφόρησαν διεθνώς από τη δεκαετία του 1930, την αρχή της χρυσής εποχής του Χόλιγουντ, χρησιμοποιώντας δεδομένα από την ΙΜΒb, μια βάση δεδομένων κινηματογραφικών ταινιών. Η μέση διάρκεια των παραγωγών αυξήθηκε κατά περίπου 24%, από μία ώρα και 21 λεπτά τη δεκαετία του 1930 σε μία ώρα και 47 λεπτά το 2022 (βλ. διάγραμμα). Τα blockbusters είναι οι χειρότεροι παραβάτες. Για τους δέκα πιο δημοφιλείς τίτλους (αξιολογούμενοι με βάση το πόσοι κριτικοί βαθμολόγησαν τις ταινίες στην ΙΜΒb), η μέση διάρκεια εκτείνεται σε περίπου δυόμισι ώρες το 2022, σχεδόν 50% μεγαλύτερη απ’ ό,τι τη δεκαετία του 1930.
Οι κινηματογραφιστές άρχισαν να δημιουργούν μεγάλης διάρκειας ταινίες στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Ο κινηματογράφος ανθούσε και οι δημιουργοί ήθελαν να ξεχωρίσουν την τέχνη τους από την τηλεόραση. Έπη κοσμούσαν τη μεγάλη οθόνη, όπως ο «Λορενς της Αραβίας» (1962), που ξεπέρασε τις τρεισήμισι ώρες, και η «Κλεοπάτρα» (1963), που αρχικά ξεπέρασε τις τέσσερις ώρες, αλλά αργότερα μειώθηκε. Τότε οι θεατές απολάμβαναν ένα διάλειμμα, ενώ ο μηχανικός προβολής προετοίμαζε τις μπομπίνες για το δεύτερο μέρος. Οι διάρκειες των δημοφιλών ταινιών αυξάνονταν κατά τις επόμενες δεκαετίες (και παρατείνονταν σε ορισμένες χώρες, όπως η Ινδία, γνωστή για τις ταινίες Μπόλιγουντ). Από το 2018, όμως, άρχισαν να ξεφεύγουν.
Τα franchises είναι ένας από τους μοχλούς αυτής της τάσης. Τα στούντιο θέλουν να αξιοποιήσουν στο έπακρο τη δαπανηρή πνευματική τους ιδιοκτησία, αλλά ανταγωνίζονται με τις πλατφόρμες streaming. Η ελπίδα είναι ότι μια θεαματική, μεγάλης διάρκειας ταινία γεγονός θα δελεάσει το κοινό να ξεκολλήσει από τη μικρή οθόνη και να κατευθυνθεί στους κινηματογράφους. Αυτή η προσέγγιση έχει σε κάποιες περιπτώσεις αποδώσει καρπούς: οι “Anengers: Endgame” (2019), το τρίωρο υπερθέαμα της Marvel, είναι η δεύτερη ταινία με τα υψηλότερα έσοδα στην ιστορία. Το 2022 μακροσκελή franchises αποτέλεσαν πολλές από τις πιο επιτυχημένες ταινίες στην Αμερική.
Οτιδήποτε δελεάζει τον κόσμο να σηκωθεί από τον καναπέ του και να δει μια ταινία στις αίθουσες είναι καλό νέο για τους κινηματογράφους. Ωστόσο, οι παρατεταμένες διάρκειες αποτελούν επίσης ένα «σημαντικό πρόβλημα», δηλώνει η Clare Binns, διευθύνουσα σύμβουλος της Picturehouse, ενός βρετανικού ομίλου κινηματογράφων και διανομέα ταινιών. Οι ταινίες μεγάλης διάρκειας μπορεί να σημαίνουν την παραίτηση από δύο προβολές ανά βραδιά, γεγονός που πλήττει τις πωλήσεις εισιτηρίων και τα κέρδη.
Μια άλλη εξήγηση για τις ταινίες μεγαλύτερης διάρκειας έχει να κάνει με την αυξανόμενη επιρροή των σκηνοθετών. Ποιος θα τολμούσε να πει στον Nolan να περικόψει τα αριστουργήματά του; Οι εταιρείες streaming, οι οποίες δεν χρειάζεται να ανησυχούν τόσο πολύ για τη διάρκεια, επειδή οι θεατές μπορούν να διακόψουν τη παρακολούθηση όποτε θέλουν, μπορεί να προσελκύσουν μεγάλα ονόματα με βαθιές τσέπες και υποσχέσεις δημιουργικής ελευθερίας. Το “Killers of the Flower Moon”, για παράδειγμα, μετά την προβολή του στις κινηματογραφικές αίθουσες, θα κάνει το ντεμπούτο του στο AppleTV+. Το Netflix χρηματοδότησε και κυκλοφόρησε το 2019 το εξίσου μακρύ “The Irishman” (Ο Ιρλανδός) του Scorsese, μια ταινία που κάλλιστα θα μπορούσε να έχει μικρότερη διάρκεια αν έπεφτε στα χέρια ενός αποφασιστικού μοντέρ, Ιρλανδού ή μη.
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com