THEPOWERGAME
Μόλις πριν από οκτώ μήνες όλοι ανέμεναν ότι η οικονομία της Κίνας θα ανασταινόταν. Η πολιτική του μηδενικού Covid είχε εγκαταλειφθεί, οι αγοραστές και οι τουρίστες της χώρας είχαν αφεθεί να περιφέρονται ελεύθερα. Η ανάπτυξη του ΑΕΠ, που ορισμένοι οικονομολόγοι ανέμεναν ότι θα έφτανε σε ετήσια βάση το 10% το δεύτερο τρίμηνο του έτους, με δυσκολία έφτασε λίγο πάνω από το 3%. Η οικονομία έπεσε σε αποπληθωρισμό. Μια περίεργα αργή επίσημη αντίδραση και η κρίση ακινήτων, που πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο, προκάλεσαν φόβους για παρατεταμένη ύφεση.
Ό,τι συμβαίνει στη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου έχει μεγάλη σημασία για τους υπόλοιπους. Επειδή η Κίνα είναι τόσο μεγάλη, η μεταβαλλόμενη οικονομική της τύχη μπορεί να καθοδηγήσει τους συνολικούς παγκόσμιους αριθμούς ανάπτυξης. Μια επιβραδυνόμενη Κίνα επηρεάζει επίσης άμεσα τις προοπτικές άλλων χωρών. Τα νοικοκυριά και οι επιχειρήσεις της θα αγοράζουν λιγότερα αγαθά και υπηρεσίες απ’ ό,τι θα αγόραζαν διαφορετικά, με συνέπειες τόσο για τους παραγωγούς αυτών των αγαθών, όσο και για τους λοιπούς καταναλωτές τους. Σε ορισμένα μέρη οι δυσκολίες της Κίνας θα αποτελέσουν πηγή σημαντικών προβλημάτων. Σε άλλα, θα φέρουν ανακούφιση.
Οι εξαγωγείς εμπορευμάτων είναι ιδιαίτερα εκτεθειμένοι στην επιβράδυνση της Κίνας. Η χώρα καταναλώνει σχεδόν το ένα πέμπτο του παγκόσμιου πετρελαίου, το μισό του εξευγενισμένου χαλκού, νικελίου και ψευδαργύρου και πάνω από τα τρία πέμπτα του σιδηρομεταλλεύματος. Τα προβλήματα με τα ακίνητα της Κίνας σημαίνουν ότι θα απαιτεί λιγότερες από αυτές τις προμήθειες, μεγάλο πλήγμα για χώρες όπως η Ζάμπια, όπου οι εξαγωγές χαλκού και άλλων μετάλλων προς την Κίνα ανέρχονται στο 20% του ΑΕΠ, και η Αυστραλία, μεγάλη προμηθεύτρια της χώρας σε άνθρακα και σίδηρο (βλ. διάγραμμα 1). Στις 22 Αυγούστου η BHP, μια αυστραλιανή εταιρεία και η μεγαλύτερη μεταλλωρύχος στον κόσμο, ανακοίνωσε τα χαμηλότερα ετήσια κέρδη της εδώ και τρία χρόνια και προειδοποίησε ότι οι προσπάθειες τόνωσης της Κίνας δεν επιφέρουν αλλαγές στην πράξη.
Στα αδύναμα σημεία της Δύσης περιλαμβάνεται η Γερμανία (βλ. διάγραμμα 2). Η παραπαίουσα ζήτηση από την Κίνα είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους η οικονομία της χώρας έχει μείνει στάσιμη τελευταία, ενώ ορισμένες δυτικές επιχειρήσεις είναι εκτεθειμένες μέσω της εξάρτησής τους από τη χώρα για έσοδα. Το 2021 οι 200 μεγαλύτερες πολυεθνικές εταιρείες στην Αμερική, την Ευρώπη και την Ιαπωνία πραγματοποίησαν το 13% των πωλήσεών τους στην Κίνα, κερδίζοντας 700 δισ. δολάρια. Η Tesla είναι ακόμα πιο εκτεθειμένη, καθώς πραγματοποιεί περίπου το ένα πέμπτο των πωλήσεών της στην Κίνα, ενώ η Qualcomm, κατασκευάστρια τσιπ, πραγματοποιεί το εντυπωσιακό ποσοστό των δύο τρίτων.
Υπό την προϋπόθεση ότι η επιβράδυνση δεν θα κλιμακωθεί σε πλήρη κρίση, το πρόβλημα θα παραμείνει συγκεντρωμένο. Οι πωλήσεις στην Κίνα αντιπροσωπεύουν μόνο το 4%-8% των εργασιών όλων των εισηγμένων επιχειρήσεων στην Αμερική, την Ευρώπη και την Ιαπωνία. Οι εξαγωγές από την Αμερική, τη Βρετανία, τη Γαλλία και την Ισπανία ανέρχονται στο 1%-2% των αντίστοιχων εκροών τους. Ακόμα και στη Γερμανία, με μερίδιο εξαγωγών 4%, για να προκληθεί σημαντικό πλήγμα στην οικονομία της. η Κίνα θα έπρεπε να καταρρεύσει.
Επιπλέον, οι δυσκολίες της Κίνας έρχονται σε μια εποχή που ο υπόλοιπος κόσμος τα πηγαίνει καλύτερα απ’ ό,τι αναμενόταν. Τον Ιούλιο το ΔΝΤ αναθεώρησε τις προβλέψεις του για την παγκόσμια ανάπτυξη, σε σύγκριση με τις προβλέψεις του Απριλίου. Το πιο αξιοσημείωτο ήταν η καλή υγεία του μεγαλύτερου εισαγωγέα του κόσμου, της Αμερικής, η οποία σύμφωνα με ορισμένες έρευνες αναπτύσσεται με τον «καυτό» ρυθμό του σχεδόν 6%.
Σε αυτό το πλαίσιο, η επιβράδυνση της ανάπτυξης της Κίνας θα πρέπει να προσφέρει κάποια ανακούφιση στους καταναλωτές παγκοσμίως, καθώς θα σημάνει μικρότερη ζήτηση για εμπορεύματα, μειώνοντας τις τιμές και το κόστος εισαγωγής. Αυτό με τη σειρά του θα διευκολύνει το έργο της Ομοσπονδιακής Τράπεζας των ΗΠΑ και άλλων κεντρικών τραπεζών. Πολλές από αυτές έχουν ήδη αυξήσει τα επιτόκια στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δεκαετιών και δεν θα ήθελαν να χρειαστεί να προχωρήσουν περισσότερο.
Τι θα συμβεί, όμως, αν τα πράγματα πάνε άσχημα στην Κίνα; Σύμφωνα με το χειρότερο σενάριο, μια κατάρρευση των ακινήτων θα μπορούσε να επηρεάσει τις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές. Μια μελέτη της Τράπεζας της Αγγλίας το 2018 διαπίστωσε ότι μια «σκληρή προσγείωση» της Κίνας, όπου η οικονομική ανάπτυξη θα μειωνόταν από 7% σε -1%, θα προκαλούσε πτώση των παγκόσμιων τιμών των περιουσιακών στοιχείων και άνοδο των νομισμάτων του πλούσιου κόσμου, καθώς οι επενδυτές θα έσπευδαν προς την κατεύθυνση ασφαλέστερων περιουσιακών στοιχείων. Συνολικά, το βρετανικό ΑΕΠ θα μειωνόταν κατά 1,2%. Αν και τα περισσότερα δυτικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα έχουν σχετικά μικρή έκθεση στην Κίνα, υπάρχουν κάποιες εξαιρέσεις, όπως η HSBC και η Standard Chartered, δύο βρετανικές τράπεζες.
Μια μεγαλύτερη επιβράδυνση θα μπορούσε να οδηγήσει την Κίνα σε εσωστρέφεια, μειώνοντας τις επενδύσεις και τα δάνεια. Έχοντας γίνει η μεγαλύτερη διμερής πιστώτρια στον κόσμο το 2017, έχει ήδη περικόψει τις πιστώσεις της, καθώς τα έργα αρχίζουν να παρουσιάζουν προβλήματα. Οι αξιωματούχοι μπορεί να γίνουν επιφυλακτικότεροι, καθώς προσπαθούν να σβήσουν τη φωτιά στο εσωτερικό. Οι παρατηρητές θα παρακολουθούν τους εορτασμούς για τη συμπλήρωση των δέκα ετών από την έναρξη της «Πρωτοβουλίας μιας Ζώνης, ενός Δρόμου», του εμβληματικού εγχειρήματος μέσω του οποίου η Κίνα έχει δαπανήσει κονδύλια για γέφυρες στη Μοζαμβίκη και λιμάνια στο Πακιστάν, προσπαθώντας να αποκωδικοποιήσουν τις προθέσεις της.
Οι πραγματικές δυσκολίες στο εσωτερικό της χώρας θα αλλάξουν και τον τρόπο με τον οποίο ο κόσμος βλέπει την Κίνα. Η ταχεία ανάπτυξη και ο γενναιόδωρος δανεισμός ενίσχυσαν τη φήμη της χώρας. Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα σε 24 χώρες από το ινστιτούτο δημοσκοπήσεων Pew, οι άνθρωποι στα πλούσια μέρη είχαν γενικά αρνητική άποψη για την Κίνα. Η εικόνα ήταν διαφορετική σε μεγάλο μέρος του αναδυόμενου κόσμου: οι Μεξικανοί, οι Κενυάτες, οι Νιγηριανοί και οι Νοτιοαφρικανοί έβλεπαν την Κίνα με ευνοϊκότερο μάτι και καλωσόριζαν τις κινεζικές επενδύσεις. Το ερώτημα είναι αν αυτό θα εξακολουθεί να ισχύει σε έναν χρόνο από τώρα.
© 2023 The Economist Newspaper Limited. All rights reserved.
Άρθρο από τον Economist, το οποίο μεταφράστηκε και δημοσιεύθηκε με επίσημη άδεια από την www.powergame.gr. Το πρωτότυπο άρθρο, στα αγγλικά, βρίσκεται στο www.economist.com
Ακολουθήστε το Powergame.gr στο Google News για άμεση και έγκυρη οικονομική ενημέρωση!
